آلزایمر
زوال عقل همان فراموشی است و جزء بیماری‌های کهنسالان طبقه بندی می‌شود. نوعی بیماری مغزی که مشخصه‌ی آن رو به زوال گذاشتن تدریجی توانایی‌های ذهنی است. معمولاً علائم به کندی حدوداً در سنین 70-65 سالگی شروع می‌شود. مسبب این بیماری آسیب برگشت ناپذیر یا از دست رفتن سلول‌های مغز به علل ناشناخته می‌باشد. این بیماری در حال حاضر غیر قابل درمان است و درمان صرفاً به منظور بهبود علائم صورت می‌گیرد .در ابتدا بیمار قرارهای روزانه و کاری خود را فراموش می‌کند، با پیشرفت بیماری زندگی اجتماعی شخص دچار اخلال می‌شود، آلزایمر در مراحل نهایی ممکن است باعث شود زندگی فردی بیمار هم مختل شده و شخص قادر به انجام امور شخصی خود نباشد. داروهای ضد آلزایمر روند پیشرفت این بیماری را کند و یا متوقف می‌کنند.

 داروهای ضد آلزایمر
فارسی نام ژنریک فارسی نام ژنریک
دنپزیل Donepezil ریواستیگمین Rivastigmine
ممانتین Memantine گالانتامین Galantamine

پیراستام Piracetam

سایر کاربردهای پیراستام: افزایش خون رسانی به مغز در صدمات عروقی

اگر می خواهید تکنسین داروخانه شوید باید دوره های آموزشی آن را شرکت کنید.

اسکیزوفرنی (شیزوفرنی)
یک بیماری روانی و دارای علائمی‌همچون اعتقاد توهمی، درک حسی توهمی، گفتار غیر پیوسته و نامرتبط، بیقراری، دشمن انگاری، روحیه تهاجمی‌و رفتارهای خلاف عرف است که شخص قادر نیست تخیلات خود را از واقعیت افتراق دهد؛ بنابراین رفتاری غیر عادی دارد. علت واقعی آن مشخص نشده و احتمالا عوامل ارثی در آن دخیل است . شیوع این بیماری در دوران جوانی شایع‌تر است و برای درمان آن از داروهای ضدجنون استفاده می‌شود.

مانیا (شیدایی)
عکس حالت افسردگی است. در شیدایی، خلق و انرژی بیمار بصورت کاذب بالا است. تظاهر‌های اصلی مانیا عبارتند از: نشاط‌زدگی، تحریک پذیری، پرکاری و عقاید خود مهم‌انگاری درمان این بیماری که طولانی مدت است به کمک داروهای ضد جنون صورت می‌گیرد.
اختلال دوقطبی (بای پلار)
اختلالی است که در آن خلق بیمار دچار نوسانات شدیدی می‌شود و ارتباطی بین خلق بیمار و آنچه که واقعاً در زندگی بیمار رخ می‌دهد، وجود ندارد. سیر بیماری بدان نحو است که به طور یک در میان ولی نامنظم‌، یک مدت فرد دچار سرخوشی و فعالیت زیاد و به دنبال آن دچار افسردگی شدید می‌شود . در بین این دو حالت، دوره ای از رفتار طبیعی (چند ساعت تا چند سال) وجود دارد.

اگر علاقه دارید تکنسین داروخانه شوید باید دوره های آموزش تکنسین داروخانه  را دنبال کنید.

جنون (سایکوز، روان پریشی)
به معنای وضعیت روانی غیرطبیعی‌ای است که در روانپزشکی برای بیان حالت از دست رفتن توانایی تفریق واقعیت از خیال بکار می‌رود. علائم اصلی که در جنون مشاهده می‌شوند عبارتند از: هذیان‌، توهم‌، فقدان بینش و اختلال قضاوت. در اکثر موارد، بستری شدن در بیمارستان اعصاب و روان، ضروری است.

 داروهای ضد جنون

فارسی نام ژنریک فارسی نام ژنریک
کلرپرومازین Chlorpromazine پرفنازین Perphenazine
تری فلوپرازین Trifluoperazine تیوریدازین Thioridazine
هالوپریدول Haloperidol فلوفنازین Fluphenazine
تیوتیکسن Thiothixene پیموزاید Pimozide
سولپیراید Sulpiride فلوپنتیکسول Flupentixol
الانزاپین Olanzapine کلوزاپین Clozapine
زیپراسیدون Ziprasidone ریسپریدون Risperidone
آری پیپرازول Aripiprazole کوئتیاپین Quetiapine
لیتیوم Lithium
سایر کاربردهای این داروها: ضد تیک، ضد اضطراب توام با پرخاشگری حاد
بهترین زمان مصرف: شب (یک ساعت قبل از خواب)
توصیه‌ها و نکات: پس از مصرف باید از رانندگی و سایر امور نیازمند به هوشیاری کامل پرهیز کرد. لیتیوم با داروهای زیادی تداخل دارد، از جمله‌هالوپریدول که تداخلشان خطرناک است، لذا هر دارویی همراه لیتیوم تجویز می‌شود باید باید از حیث تداخلات توسط داروساز کنترل گردد.

جهت نسخه پیچی باید دارای مدرک بین المللی نسخه پیچی باشید.

وسواس
عقده، هیجان یا تکانه ای عصبی است که به شکل متوالی بر خلاف میل بیمار از شکل ناخودآگاه به صورت خودآگاه در آمده باعث ایجاد پالس‌های عصبی خاص می‌شود تا در فرد، احساس ناراحتی و اضطراب برانگیزد؛ در نتیجه فرد برای رهایی از آن فشار عصبی، اقدام به انجام عمل خاصی می‌کند مثل شستن مکرر دست‌ها. درمان وسواس از طریق رفتار درمانی و دارو درمانی صورت می‌گیرد.

داروهای ضد وسواس

به طور کلی داروهایی که برای اختلال وسواس اجباری تجویز می‌شوند عبارتند از: کلومی‌پرامین، فلوکستین، سرترالین، سیتالوپرام، اس سیتالوپرام، پاروکستین، فلوواکسامین، برخی ضد جنون‌ها

جهت نسخه پیچی باید دارای مدرک بین المللی نسخه پیچی باشید.

اثر درمانی داروهای ضد افسردگی بعد از چند هفته ظاهر می‌‌شود ولی ممکن است عوارض جانبی زودتر بروز پیدا کنند، بنابراین باید حتماً به بیمار و خانواده اش اطمینان داد که دارو موثر است ولی اثراتش دیر شروع می‌شود و باید به مصرف دارو ادامه داد. اثر درمانی همه‌ی داروهای ضد افسردگی تقریباً با هم برابر است و انتخاب دارو توسط پزشک به شرایط بیمار و میزان تحمل عوارض جانبی بستگی دارد. مسمومیت با داروهای ضد افسردگی خطرناک است، بنابراین نباید تعداد زیادی از این داروها را در اختیار بیماران افسرده‌ای که احتمال خودکشی دارند قرار داد.

فارسی نام ژنریک فارسی نام ژنریک
نورتریپتیلین Nortriptyline آمی‌تریپتیلین Amitriptyline
دوکسپین Doxepin ایمی‌پرامین Imipramine
کلومیپرامین Clomipramine دزیپرامین Desipramine
تریمیپرامین Trimipramine

سایر کاربردهای این داروها: ضد اضطراب، پیشگیری از حمله میگرن (آمی‌تریپتیلین و نورتریپتیلین برای درمان دردهای مزمن عصبی نیز تجویز می‌شوند.)
بهترین زمان مصرف: شب
توصیه‌ها و نکات: پس از مصرف باید از رانندگی و سایر امور نیازمند به هوشیاری کامل پرهیز کرد.

فارسی نام ژنریک فارسی نام ژنریک
سرترالین Sertraline فلوکستین Fluoxetine

سیتالوپرام Citalopram فلوواکسامین Fluvaxamine
پاروکستین Paroxetine اس سیتالوپرام Escitalopram

بهترین زمان مصرف: صبح یا ظهر با معده پر (شب مصرف نشوند).
سایر‌کاربردهای فلوگزتین: ضد‌‌ وسواس، ضد اشتهای عصبی، ضد اختلالات پیش قاعدگی

فارسی نام ژنریک فارسی نام ژنریک
سلژیلین Selegiline ترانیل سیپرومین Tranylcypromine

موکلوبماید Moclobemide ایزوکربوکسازید Isocarboxazide

بهترین زمان مصرف: صبح یا ظهر با معده پر (شب مصرف نشوند).
توصیه‌ها و نکات: دو هفته فاصله با دیگر داروهای ضد افسردگی و غذاهای حاوی تیرامین (از جمله پنیر سوئیسی و فرانسوی، گوشت و ماهی دودی، سوسیس، دانه‌ی سویا، باقالا، زیتون و بنشن) لازم است.

فارسی نام ژنریک فارسی نام ژنریک
دلوکستین Duloxetine ونلافاکسین Venlafaxine

میرتازاپین Mirtazapine ماپروتیلین Maprotiline
بوپروپیون Bupropion

کاربرد دیگر بوپروپیون: ترک سیگار

اگر علاقه مند هستید که تکنسین داروخانه شوید باید دارای مدرک معتبر تکنسین داروخانه باشید.

یک بیماری روانی شامل غم و اندوه مداوم، احساس گناه، دلسردی و نا امیدی و میل به خودکشی است که با علایمی‌همچون بی‌حوصلگی‌ و دل‌زدگی‌، اختلال خواب، احساس پوچی و ترس از اجتماع، اختلال اشتها، اختلال در تمرکز و تصمیم گیری، گریه بدون دلیل، تحریک پذیری و بی قراری بروز می‌کند و می‌تواند روی افکار، احساسات، خوشی و تندرستی یک فرد تاثیر گذارد. اعضای خانواده‌ی بیمار می‌توانند نقش به سزایی در کنترل شدت بیماری و عواقب احتمالی آن داشته باشند و باید در این مورد آموزش ببینند. داروهای ضد افسردگی فراوانی برای درمان این بیماری کشف و به بازار عرضه شده است. افسردگی را می‌توان با دارو و رواندرمانی، درمان کرد. در دارو درمانی توجه شود که تاثیرات کامل دارو حدود 8 تا 12 هفته پس از شروع مصرف، مشاهده خواهد شد. 

در صورتی که به نسخه خوانی علاقمند باشید می توانید دوره های آموزش نسخه خوانی  را بگذرانید.

کلیه فرآورده‌های دارویی و اقلام بالک مجاز به تولید، واردات، توزیع، عرضه در کشور طبق مجوزهای سازمان غذا و دارو بدین ترتیب بسته بندی شده‌اند:
تعداد واحد در بسته‌بندی به نحوی انتخاب شده که در محل داروخانه، بسته‌بندی کامل، سالم و همراه با بروشور، تحویل مصرف‌کننده گردد. هر واحد تحویلی به مصرف‌کننده در داروخانه می‌بایست حاوی شناسه رهگیری باشد و در مواردی‌که امکان بسته‌بندی تک قلمی‌وجود نداشته شناسه رهگیری روی تمامی‌واحدهای مصرف درج گردیده است. عناوین ذیل روی بسته بندی داروها درج شده: نام هر فرآورده به فارسی و انگلیسی روی بسته بندی داروها درج شده است. (درصورتیکه فرآورده با نام تجاری عرضه شده باشد درج نام ژنریک با فونت کوچکتر در ذیل نام مذکور ضروری است.) دوز دارو یا داروهای تشکیل دهنده آن شکل دارویی روی فرآورده درج شده است. تعداد هر واحد مصرف، وزن یا حجم بسته ‍بندی با توجه به شکل مصرف فرآورده به فارسی و انگلیسی چاپ شده و شکل دارویی فرآورده روی بسته‌بندی به فارسی و انگلیسی درج شده است. شناسه رهگیری UIDتعریف شده طبق دستورالعمل رهیابی ردگیری و کنترل اصالت، شماره تجاری فرآورده GTIN‌، شماره سری ساخت Batch/Lot‌، تاریخ انقضا Expiry Date بصورت متنی و بارکد دوبعدی روی قسمتی از بسته‌بندی درج یا الصاق شده است.

کیفیت بسته‌بندی: جنس بسته‌بندی بنحوی انتخاب می‌شود که کیفیت فرآورده را در طول عمر قفسه‌ای و داروخانه، تحت تاثیر قرار ندهد.

اگر علاقه دارید تکنسین داروخانه شوید باید دوره های مربوطه را بگذرانید.

بسته بندی

مهمترین بسته‌بندی‌های اشکال دارویی به همراه کاربرد آنها به شرح ذیل است:
ساشه Sachet : پودر، گرانول، محلول خوراکی، سوسپانسیون.
بلیستر Blister : قرص، کپسول.
استریپ Strip : قرص، کپسول، کپسول استنشاقی، شیاف، قرص و شیاف واژینال.
قوطی Box : قرص، کپسول، کپسول استنشاقی، پودر، گرانول.
بطری (شیشه، پلاستیک)Bottle : محلول، شربت، الگزیر و سوسپانسیون، محلول موضعی، لوسیون، دوش واژینال.
قطره Drop : محلول، شربت، الگزیر و سوسپانسیون، محلول موضعی، لوسیون، قطره چشمی، گوشی و بینی. یادآوری: شاید منطقی آن باشد که قطره‌یا Drop را بیش از آنکه‌یک شکل دارویی بدانیم، به عنوان یک بسته بندی درنظر بگیریم. در واقع همه‌ی اشکال دارویی محلول را می‌توان به صورت قطره ساخت. ویژگی قطره در کم حجم بودن آن است. لذا وقتی مقادیر کمی‌از دارو مورد نیاز باشد (مثلاً برای اطفال یا برای چشم) یا تنظیم دوز خیلی دقیق مد نظر باشد، دارو را بصورت قطره می‌سازند.
تیوب Tube : پماد، کرم و ژل موضعی، پماد و ژل چشمی، پماد، کرم و ژل واژینال.
- محلول انفوزیون وریدی (سرم) را به سه صورت بسته بندی می‌کنند: بطری پت، کیسه ای، بطری شیشه‌ای.

جهت آموزش نسخه خوانی در کلاس های مربوطه شرکت کنید.

مصرف صحیح دارو، حلقه فراموش شده زنجیره درمانی

روش صحیح مصرف دارو یکی از ارکان اصلی درمان بیماری و پیشگیری از بروز عوارض جانبی و حلقه سوم زنجیره داردرمانی است. متاسفانه معمولاً پیگیری دقیق وضعیت بیمار توسط پزشک و داروساز صورت نمی‌گیرد، لذا اطلاع دقیق بیمار در خصوص نحوه و میزان مصرف دارو بسیار حائز اهمیت است. دقت به توصیههای پزشک و داروساز از ابتدا تا انتهای دوره درمان حائز اهمیت است. مقدار دارویی که بیمار باید مصرف کند، توسط پزشک محاسبه و در نسخه قید می‌گردد. تنها کاری که بیمار باید انجام دهد این است که دقیقا مطابق توصیه پزشک و داروساز، دارو را مصرف کند. افراد بدون مشورت با پزشک نباید با با مشاهده ابتدایی‌ترین علایم بهبودی یا مشاهده اولین عوارض جانبی، دارو را خودسرانه قطع کنند. حتی با وجود مشاهده علایم بهبودی، باید دوره درمان را کامل کرد و با بروز عوارض جانبی غیر قابل تحمل، حتما با پزشک مشورت شود تا در صورت نیاز داروی جایگزین تجویز گردد. بیمار باید مطابق دستور پزشک داروی خود را به مقدار تجویز شده مصرف نماید، زیرا مصرف کم یا زیاد داروها به نفع بیمار نیست. در صورتی که دارو کمتر از مقدار تجویز شده مصرف شود، ممکن است نتواند بیماری را درمان کند  (مصرف کمتر از حداقل دوز موثر)؛ و اگر بیش از اندازه مصرف شود موجب تشدید عوارض جانبی ناخواسته و مسمومیت می‌شود (مصرف بیشتر از حداکثر دوز ایمن). مخصوصاً در هنگام مصرف مایعات دارویی، بیمار باید دقت داشته باشد که به اندازه تجویز شده مصرف کند. برای این کار باید توجه داشته باشد پیمانه را کاملاً پر از دارو بکند. در مواردی که از قاشق به عنوان پیمانه استفاده شود، باید نوع قاشق را در نظر داشته باشد، چون قاشق‌های مختلف از نظر حجم با هم متفاوت هستند. جهت نسخه خوانی باید کلاس های مربوطه را بگذرانید.

در جدول ذیل کلیه‌ی اشکال دارویی همراه با نام علمی ‌و علامت اختصاری آنها ارایه شده‌اند. یادگیری آنها برای یک تکنسین داروخانه از ضروریات است.

علامت اختصاری نام انگلیسی نام فارسی
Pow Powder پودر
Gra Granule گرانول
Cap Capsule کپسول
Pearl پرل
Tab Tablet
قرص
Comp Comprime
Compressed Tab قرص فشرده شده ساده
Eff. Tab Effervescent Tab قرص جوشان
Chew. Tab Chewable Tab قرص جویدنی
Buccal Tab قرص دهانی (گونه ای)
Lozenge = Troch قرص مکیدنی
Scored Tab قرص خط دار
M.C. Tab Micro Coated Tab قرص میکروکوت
S.C. Tab Sugar Coated Tab قرص با روکش قندی
F.C. Tab Film Coated Tab قرص با روکش فیلم
E.C. Tab Enteric Coated Tab
قرص با روکش روده‌ای
G.R. Tab Gastro Resistant Tab
S.R Tab Sustained Release Tab قرص با روکش آهسته رهش یا پیوسته رهش
(رهش کنترل شده)
E.R & X.R Tab Extended Release Tab
C.R Tab Controlled Release Tab
P.R Tab Prolonged Release Tab
M.R Tab Modified Release Tab
Oral. Sol Oral Solution محلول خوراکی
Syr Syrup شربت
Elexir الگزیر
Susp Suspension سوسپانسیون
gtt Oral Drop قطره خوراکی
Sub. Tab Sublingual Tab قرص زیرزبانی
Sub. Pearl Sublingual Pearl پرل زیرزبانی
Sub. Spray Sublingual Spray اسپری زیرزبانی
Amp Ampule آمپول
Prefilled Syring سرنگ از قبل پرشده
Vial ویال
Pen پن (قلم دارویی)
Sol for Inf Solution for IV Infusion محلول انفوزیون
وریدی (سرم)
Top. Sol Topical Solution محلول موضعی
Top. Gel Topical Gel ژل
Lot Lotion لوسیون
Top. Cream Topical Cream کرم
Top. Oint Topical Ointment پماد
Patch Transdermal Patch پچ ترنسدرمال
Supp Suppository شیاف
Enema انما (تنقیه، اماله)
Rec. Oint Rectal Ointment پماد مقعدی
Vag. Dutch Vaginal Dutch دوش واژینال
Vag. Supp Vaginal Suppository شیاف واژینال
Vag. Cream Vaginal Cream کرم واژینال
Vag. Oint Vaginal Ointment پماد واژینال
Vag. Tab Vaginal Tablet قرص واژینال
Inhaler, Spray, Puffer اسپری ریوی
Neb Nebulizer محلول یا سوسپانسیون استنشاقی
Sol or Susp for Inhalation Solution or Suspention
for Inhalation
Inhal. Cap Inhalation Cap کپسول استنشاقی
Nas. Spray Nasal. Spray اسپری بینی
Nas. Drop Nasal. Drop قطره بینی
Eye. Drop قطره چشمی
Opht. Drop Ophtalmic. Drop
Eye. Oint Eye. Ointment پماد چشمی

Opht. Oint Ophtalmic. Ointment
Eye. Gel ژل چشمی
Opht. Gel Ophtalmic. Gel
Ear. Drop قطره گوشی
Paste خمیر دهانی
Orabase. Oint Orabase Ointment
Mouthwash دهانشویه