فارسی نام ژنریک فارسی نام ژنریک

نیترازپام Nitrazepam آلپرازولام Alprazolam
میدازولام Midazolam دیازپام Diazepam
کلردیازپوکساید Chlordiazepoxide لورازپام Lorazepam
اگزازپام Oxazepam کلونازپام Clonazepam
فلورازپام Flurazepam کلوبازام Clobazam
زولپیدم Zolpidem بوسپیرون Buspirone
کلرال هیدرات Chloral Hydrate ملاتونین Melatonin

بهترین زمان مصرف: شب
توصیه‌ها و نکات: پس از مصرف باید از رانندگی و سایر امور نیازمند به هوشیاری کامل پرهیز کرد. حتی‌المقدور از مصرف طولانی مدت اجتناب گردد چون ممکن است با مصرف طولانی مدت وابستگی و تحمل ایجاد شود. قطع ناگهانی مصرف منجر به بروز سندرم محرومیت می‌گردد لذا مصرف آنها بصورت ناگهانی قطع نشود.
سایر داروهایی که اثر آرامبخشی دارند: آمی‌تریپتیلین، نورتریپتیلین، ایمی‌پرامین، کلومی‌پرامین، دزیپرامین، تریمیپرامین، دوکسپین، دسته داروهای ضد جنون هم برای اضطراب توام با پرخاشگری حاد تجویز می‌شوند.
برخی داروهای این دسته کابرد ضد صرع هم دارند: دیازپام، لورازپام، کلوبازام، کلونازپام، نیترازپام، میدازولام.
بوسپیرون: فقط اثر ضد اضطراب دارد و کاربرد خواب آور ندارد.
زولپیدم: فقط اثر خواب آوری فوری دارد و اثر آرامبخشی ندارد. توصیه مصرف زولپیدم این است که پس از مصرف دارو بلافاصله در موقعیت خواب قرار گرفته و بخوابد. درصورتیکه بیمار پس از مصرف این دارو به کارهای دیگر بپردازد به احتمال خیلی زیاد دچار سرگیجه، توهم، اختلال بینایی و بیخوابی خواهد شد.
ملاتونین: برای تنظیم ریتم شبانه روزی بدن تجویز می‌شود. تقریباً 1 ساعت پس از مصرف ملاتونین، شخص دچار خواب آلودگی خواهد شد.
کلرال هیدرات: این دارو برای القای خواب و بیهوشی قبل از اقدامات تشخیصی یا جراحی سرپایی تجویز می‌شود.

جهت آموزش نسخه خوانی  باید دوره های آموزشی مربوطه را طی کنید.

استرس
مجموعه‌ای از واکنش‌های فیزیکی، ذهنی و عاطفی است که در نتیجه‌ی تغییرات و نیازهای زندگی فرد، تجربه می‌شود. استرس مثبت می‌توانند یک انگیزش دهنده باشد حال آن که استرس منفی مسبب مشکلاتی برای بیمار خواهد شد. استرس معمولاً توسط خود شخص با اصلاح سبک زندگی و اتخاذ برنامه‌ی ورزشی و رژیم غذایی مناسب یا با درمان دارویی بهبود می‌یابد.

اضطراب
اضطراب یک حالت ترس و دلهره همراه با علایمی‌مثل خشک شدن دهان، تپش قلب، تند شدن تنفس، سردرد، اختلال خواب و تعریق می‌باشد. وقوع مجدد موقعیت‌هایی که قبلا استرس زا بوده‌اند یا طی آن‌ها به فرد آسیب رسیده است باعث اضطراب در افراد می‌شود. اضطراب مزمن در زندگی شخصی و اجتماعی بیمار اختلال ایجاد کرده و از کیفیت آن می‌کاهد. ذکر خدا، روان درمانی، ورزش و روش‌های دارویی مثل تجویز بنزودیازپین‌ها و برخی داروهای ضد‌افسردگی برای درمان اضطراب موثرند.

بی‌خوابی
مشکل در به خواب رفتن، بیدار شدن مکرر در خلال شب همراه با ناتوانی یا اشکال در به خواب رفتن مجدد، بیدار شدن خیلی زود در صبح و خوابی که باعث تجدید قوا نشود را بی‌خوابی گویند. بی‌خوابی معمولاً به دو صورت بروز پیدا می‌کند: اختلال در شروع خواب و اختلال در عمق و طول زمان خواب که داروهای آن‌ها با هم متفاوتند. خواب ناکافی و نامناسب می‌تواند زندگی شخصی و اجتماعی شخص را مختل کند. درمان بی‌خوابی به روش‌های غیر دارویی مانند مناسب نمودن بستر، مطالعه قبل از خواب، اصلاح عادات غذایی و روش‌های دارویی مانند مصرف بنزودیازپین‌ها و زولپیدم صورت می‌گیرد.

جهت نسخه پیچی باید دارای مدرک معتبر نسخه پیچی باشید.

کلیه فرآورده‌های دارویی و اقلام بالک مجاز به تولید، واردات، توزیع، عرضه در کشور طبق مجوزهای سازمان غذا و دارو بدین ترتیب بسته بندی شده‌اند:
تعداد واحد در بسته‌بندی به نحوی انتخاب شده که در محل داروخانه، بسته‌بندی کامل، سالم و همراه با بروشور، تحویل مصرف‌کننده گردد. هر واحد تحویلی به مصرف‌کننده در داروخانه می‌بایست حاوی شناسه رهگیری باشد و در مواردی‌که امکان بسته‌بندی تک قلمی‌وجود نداشته شناسه رهگیری روی تمامی‌واحدهای مصرف درج گردیده است. عناوین ذیل روی بسته بندی داروها درج شده: نام هر فرآورده به فارسی و انگلیسی روی بسته بندی داروها درج شده است. (درصورتیکه فرآورده با نام تجاری عرضه شده باشد درج نام ژنریک با فونت کوچکتر در ذیل نام مذکور ضروری است.) دوز دارو یا داروهای تشکیل دهنده آن شکل دارویی روی فرآورده درج شده است. تعداد هر واحد مصرف، وزن یا حجم بسته ‍بندی با توجه به شکل مصرف فرآورده به فارسی و انگلیسی چاپ شده و شکل دارویی فرآورده روی بسته‌بندی به فارسی و انگلیسی درج شده است. شناسه رهگیری UIDتعریف شده طبق دستورالعمل رهیابی ردگیری و کنترل اصالت، شماره تجاری فرآورده GTIN‌، شماره سری ساخت Batch/Lot‌، تاریخ انقضا Expiry Date بصورت متنی و بارکد دوبعدی روی قسمتی از بسته‌بندی درج یا الصاق شده است.

کیفیت بسته‌بندی: جنس بسته‌بندی بنحوی انتخاب می‌شود که کیفیت فرآورده را در طول عمر قفسه‌ای و داروخانه، تحت تاثیر قرار ندهد.

اگر علاقه دارید تکنسین داروخانه شوید باید دوره های مربوطه را بگذرانید.

بسته بندی

مهمترین بسته‌بندی‌های اشکال دارویی به همراه کاربرد آنها به شرح ذیل است:
ساشه Sachet : پودر، گرانول، محلول خوراکی، سوسپانسیون.
بلیستر Blister : قرص، کپسول.
استریپ Strip : قرص، کپسول، کپسول استنشاقی، شیاف، قرص و شیاف واژینال.
قوطی Box : قرص، کپسول، کپسول استنشاقی، پودر، گرانول.
بطری (شیشه، پلاستیک)Bottle : محلول، شربت، الگزیر و سوسپانسیون، محلول موضعی، لوسیون، دوش واژینال.
قطره Drop : محلول، شربت، الگزیر و سوسپانسیون، محلول موضعی، لوسیون، قطره چشمی، گوشی و بینی. یادآوری: شاید منطقی آن باشد که قطره‌یا Drop را بیش از آنکه‌یک شکل دارویی بدانیم، به عنوان یک بسته بندی درنظر بگیریم. در واقع همه‌ی اشکال دارویی محلول را می‌توان به صورت قطره ساخت. ویژگی قطره در کم حجم بودن آن است. لذا وقتی مقادیر کمی‌از دارو مورد نیاز باشد (مثلاً برای اطفال یا برای چشم) یا تنظیم دوز خیلی دقیق مد نظر باشد، دارو را بصورت قطره می‌سازند.
تیوب Tube : پماد، کرم و ژل موضعی، پماد و ژل چشمی، پماد، کرم و ژل واژینال.
- محلول انفوزیون وریدی (سرم) را به سه صورت بسته بندی می‌کنند: بطری پت، کیسه ای، بطری شیشه‌ای.

جهت آموزش نسخه خوانی در کلاس های مربوطه شرکت کنید.

روش صحیح مصرف اسپری بینی
طرز صحیح مصرف اسپری بینی به این صورت است که ابتدا باید داخل بینی را حتی المقدور تمیز کرد. هنگام مصرف اسپری بینی باید سر را کمی‌به سمت جلو خم نمود و دهان و سوراخ دیگر بینی را بست. سپس باید همزمان با نفس کشیدن از راه بینی، اسپری را فشار داد و دارو را استنشاق نمود. بهتر است پس از هر بار مصرف قسمت نوک اسپری را با آب جوشیده سرد شده شست.

روش صحیح مصرف قطره‌ی چشمی
مصرف قطره‌ی چشمی‌کاری بسیار حساس و دقیق است، بنابراین همواره باید از شخص ديگري که دست‌های خود را شسته‌یا دستکش دست کرده براي چكاندن قطره كمك گرفت. در صورت استفاده از هر نوع لنزی، قبل از چکاندن قطره‌ی چشمی‌باید آن را خارج نمود. اگر قطره در یخچال نگه داشته شده باید قبل از مصرف هم دما شود. سپس باید پلک پایین را کشیده و در حالیکه شخص به سمت بالا نگاه می‌کند دارو را در فضای پایین چشم ریخته و پلک را بست. در انتها باید انگشت را دقایقی روی گوشه چشم گذاشت تا از خروج دارو از طریق مجرای اشکی جلوگیری شود.

روش صحیح مصرف پماد چشمي
مصرف پماد چشمی‌همانند قطره‌ی چشمی‌است با این تفاوت که پس از ریختن دارو نباید پلک را تا لحظاتی بست و نیازی به گذاشتن انگشت روی مجرای اشکی نیست.

جهت آموزش تکنسین داروخانه باید دوره های مربوطه را بگذرانید.

روش صحیح مصرف کپسول استنشاقی
روش مصرف همانند اسپری است با این تفاوت که پودر داخل کپسول قرار است استنشاق شود و دستگاه نمی‌تواند پودر را پرتاب کند (پاف ندارد). لذا بیمار باید کپسول را آماده مصرف کرده و با توان دم عمیق خود آن را استنشاق نماید. لذا ابتدا باید كپسول را از سر رنگی آن در دستگاه (هندی‌هالر یا روولایزر) قرار داده و دستگاه را به حالت افقی نگاه داشت. با بستن درب اول، كپسول بصورت ثابت قرار می‌گیرد. سپس با فشردن دکمه، کپسول سوراخ شده و پودر آن در دسترس قرار می‌گیرد. وجود توری روی درب اول مانع خروج پوسته کپسول می‌شود. ادامه مسیر همچون استفاده از اسپری‌هاست و به دم عمیق بیمار نیاز دارد. در مورد کپسول‌های استنشاقی نمی‌توان از دم یار استفاده نمود.

روش صحیح مصرف توربوهالر (و توئیس‌هالر)
روش مصرف بسیار شبیه کپسول استنشاقی است. چون در توربوهالر‌ها (و توئیس‌هالرها) نیز پودر داخل محفظه دارو قرار است استنشاق شود و دستگاه قابلیت پاف ندارد و قدرت دم عمیق بیمار دارو را به سمت ریه خواهد برد. لذا همه مراحل اسپری و کپسول استنشاقی عیناً باید رعایت شود. تنها تفاوت اینجاست که برای در دسترس قرار گرفتن دارو باید پیچ تنظیم کننده دوز در انتهای دستگاه چرخانده و دارو آماده مصرف شود. بدین منظور درحالی كه دستگاه در حالت عمودی است قاعده رنگی تا سرحد امكان به سمت راست چرخانده و بعد به سمت چپ برگردانه می‌شود تا صدای كلیك شنیده شود. این عمل موجب می‌شود كه دارو در دسترس قرار گیرد. درخصوص توئیس‌هالر‌ها این امکان وجود دارد که شخص بنابر تجویز پزشک دوز خروجی از دستگاه را تنظیم کند. درخصوص توربوهالر دوز از پیش تعیین شده از دستگاه خارج می‌شود و درصورت نیاز بیشتر، پزشک دو یا چند دوز را تجویز می‌نماید. در این دو مورد هم نمی‌توان از دم یار استفاده نمود.

جهت نسخه خوانی باید دارای مدرک معتبر نسخه خوانی باشید.

اسپری ریوی، کپسول استنشاقی، پودر استنشاقی، محلول استنشاقی و سوسپانسیون استنشاقی مهمترین اشکالی هستند که با هدف رساندن دارو به ریه استفاده می‌شوند.

اسپری ریوی
انواع مختلفی از اسپری ریوی دارد که طرز کار آنها در بخش اصول مصرف دارو توضیح داده خواهد شد. از جمله می‌توان به اسپری با دوز مشخص (MDI)، توربوهالر و دیسکوس اشاره نمود.

کپسول استنشاقی
این شکل دارویی برای رساندن پودر داخل کپسول به ریه مصرف می‌شود. بدین منظور از دستگاه روولایزر یا هندی‌هالر استفاده می‌کنند.

محلول یا سوسپانسیون استنشاقی
از این شکل دارویی برای رساندن محلول یا سوسپانسیون به ریه استفاده می‌شود. این کار در بیمارستان و به کمک دستگاه تهویه مکانیکی یا ماشین بیهوشی انجام می‌گیرد.

اشکال دارویی بینی 

اسپری بینی و قطره بینی مهمترین اشکالی هستند که با هدف رساندن دارو به عروق خونی انتهای بینی استفاده می‌شوند. هم اثر موضعی (معمولاً قطره‌ها) و هم اثر سیستمیک (معمولاً اسپری‌ها) از این اشکال دارویی انتظار می‌رود.

 اشکال دارویی چشمی‌(Ophtalmic)

قطره چشمی، پماد چشمی‌و ژل چشمی‌مهمترین اشکالی هستند که با هدف رساندن دارو به مویرگ‌های خونی چشم برای اثر موضعی استفاده می‌شوند.

 اشکال دارویی گوشی (Ear)

قطره گوشی مهمترین شکلی دارویی است که با هدف رساندن دارو به گوش میانی و گوش داخلی برای اثر موضعی استفاده می‌شود.

 اشکال دارویی داخل دهانی (Inter Oral)

نیمه جامدات دهانی (خمیر) و محلول‌های دهانی (دهانشویه) مهمترین اشکالی هستند که با هدف رساندن دارو به داخل دهان برای اثر موضعی استفاده می‌شوند.

اگر می خواهید تکنسین داروخانه شوید باید دوره های آموزش تکنسین داروخانه را بگذرانید.

شیاف، انما و پماد مقعدی مهمترین اشکالی هستند که از مسیر رکتال استفاده می‌شوند.

شیاف
شیاف‌ها اثربخشی سریعتری نسبت به اشکال دارویی خوراکی دارند و در موارد زیر تجویز می‌شوند: مسدود بودن راه دهانی یا بیهوش بودن بیمار و عدم امکان تجویز خوراکی داروها، كاهش عوارض گوارشی داروهای خوراکی، درمان بيماريهاي موضعي در ناحیه‌ی مقعد مثل هموروئيد، تجویز دارو به بیمارانی که پذیرش برای مصرف سایر اشکال دارویی ندارند همچون اطفال و سالخوردگان. مهمترین محدودیت شیاف‌ها این است که همه‌ی بیماران رضایت به مصرف این شکل دارویی نمی‌دهند.

انما (تنقیه، اماله)
انما محلول یا سوسپانسیون برای مصرف از طریق مقعد است. با توجه به محلول بودن انما، سرعت جذب آن از شیاف بیشتر خواهد بود.

اشکال دارویی واژینال (زنانه) (Vaginal)

دوش، شیاف واژینال، پماد واژینال، کرم واژینال و قرص واژینال مهمترین اشکالی هستند که از این مسیر استفاده می‌شوند.

دوش واژینال
محلول‌های شستشوی واژینال اعم از دارویی و بهداشتی دوش واژینال نامیده می‌شوند.

اگر می خواهید تکنسین داروخانه شوید باید دوره های آموزش تکنسین داروخانه  را بگذرانید.

اشکال دارویی پوستی عمدتاً با هدف اثر موضعی و گاهی هم با هدف اثر سیستمیک (مثل نیتروگلیسرین) ساخته می‌شوند. اشکال دارویی پوستی به ترتیب بیشترین مقدار آب عبارتند از:

محلول موضعی
محلول‌های موضعی از ترکیب دارو و حلال (معمولاً آب) بدست می‌آیند. محلول‌ها معمولاً شفاف و رقیق هستند. از ویژگی‌های این شکل دارویی می‌توان به این موارد اشاره نمود: بیشترین میزان آب، کمترین میزان چربی و غلطت، سریعترین سرعت جذب پوستی، کمترین میزان باقیماندن روی پوست، مناسب ترین شکل پوستی برای مناطق مودار بدن یا مناطقی که پوست روی پوست می‌افتد مثل زیر بغل.

ژل
ژل‌های موضعی از ترکیب دارو و حلال (معمولاً آب) بدست می‌آیند. ژل‌ها معمولاً شفاف ولی غلیظ‌تر از محلول‌ها هستند لذا سرعت جذب کمتر ولی ماندگاری بیشتری روی پوست دارند.

لوسیون
لوسیون‌ها نسبت به محلول و ژل غلیظ‌تر و نسبت به پماد و کرم رقیق تر هستند. سرعت جذب آنها از محلول و ژل کمتر ولی از پماد و کرم بیشتر است.

کرم
کرم‌ها اشکال دارویی نیمه جامدی هستند که نسبت به همه اشکال پوستی قبلی غلیظ‌تر ولی نسبت به پمادها رقیق‌ترند و حاوی آب بیشتری هستند لذا سرعت جذب آنها از پمادها بیشتر ولی ماندگاری آنها رو پوست کمتر است.
پماد
پماد‌ها اشکال دارویی نیمه جامدی هستند که در این طبقه بندی از همه غلیظ‌تر و چرب‌ترند. از ویژگی‌های این شکل دارویی می‌توان به این موارد اشاره نمود: کمترین میزان آب، بیشترین میزان چربی و غلطت، کندترین سرعت جذب پوستی، بیشترین میزان باقیماندن روی پوست، مناسب برای مناطق صاف و بدون موی پوست.

پچ ترانسدرمال
برچسب پوستی شکلی جامد چند لایه و حاوی داروست که روی مناطق صاف و بدون موی بدن چسبیده و از خود دارو آزاد می‌کند.

جهت انجام نسخه پیچی  باید دارای مدرک معتبر نسخه پیچی باشید.

داروهای تزریقی معمولاً به سه شیوه وریدی، عضلانی و زیرپوستی تزریق میشوند. البته شیوههای دیگری مانند تزریق داخل جلدی، داخل نخاعی و داخل مفصلی نیز وجود دارد. آمپول، ویال، محلول انفوزیون وریدی (سرم)، سرنگ آماده تزریق و پن معروف‌ترین اشکال دارویی تزریقی هستند.
از جمله مهمترین مزایای این اشکال دارویی می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود: ورود سریع دارو به بدن و در نتیجه اثر بخشی فوری، ورود تمام دارو به بدن و فراهمی‌زیستی بسیار بالا، امکان طراحی داروهایی با اثربخشی طولانی مدت (Depo)، امکان تجویز داروهایی که از راه گوارشی امکان جذب ندارند. (مثل آمینوگلیکوزیدها).
از جمله محدودیت‌های اشکال دارویی تزریقی می‌توان به این موارد اشاره نمود: الزام استريل بودن وسایل تزریق، نياز به وجود فرد ماهر براي تزريق، ايجاد درد در محل تزريق، امکان آسيب به بافت‌ محل تزريق، امكان آسیب جبران ناپذیر در صورت تزریق اشتباه و ناایمن و انتقال بيماريهاي خطرناك مانند ايدز و هپاتیت، قيمت بالاتر نسبت به سایر اشکال دارویی.
داروهای تزریقی آهسته رهش
اشکال دارویی تزریقی عضلانی که بصورت Depo ساخته شده‌اند قرار است در فاصله‌ی زمانی طولانی‌تری جذب خون شوند پس استفاده از حوله‌ی آب گرم و ماساژ پس از تزریق که باعث جمع شدن خون در آن ناحیه و جذب سریع دارو می‌شوند عملاً هدف آهسته رهش بودن داروهای تزریقی دپو را مختل می‌کنند.

آمپول
داروهای تزریقی در حجم کم معمولاً بصورت آمپول ساخته می‌شوند. آمپول‌ها یک بار مصرف بوده و باقیمانده آنها قابل نگهداری نیست.

سرنگ آماده تزریق
سرنگ از قبل پر شده‌یا آماده تزریق برای داروهای تزریقی در حجم کم با قابلیت تزریق آسان، فوری و اورژانسی طراحی شده است. این شکل یک بار مصرف بوده و باقیمانده آنها قابل نگهداری نیست.

ویال
داروهای تزریقی در حجم کم (ولی بیشتر از آمپول) بصورت ویال ساخته می‌شوند. ویال‌ها چند بار مصرف بوده و باقیمانده قابل نگهداری است و مدت نگهداری به نوع دارو و شرایط نگهداری بستگی دارد. ویال‌ها محتوی محلول یا پودر برای تهیه محلول یا سوسپانسیون هستند.

پن
پن یا قلم دارویی برای داروهای تزریقی در حجم کم با قابلیت تزریق آسان، قابل تنظیم دوز و فوری طراحی شده است. پن‌ها چند بار مصرف بوده و باقیمانده قابل نگهداری است و مدت نگهداری به نوع دارو و شرایط نگهداری بستگی دارد. به محفظه داروی درون پن کارتریج می‌گویند.

محلول انفوزیون وریدی (سرم)
داروهای تزریقی در حجم زیاد را بصورت محلول انفوزیون وریدی (سرم) می‌سازند.

اگر شما دارای مدرک معتبر نسخه خوانی باشید به راحتی می توانید کار نسخه خوانی را انجام دهید.