پوکی استخوان

علائم و درمان پوکی استخوان چیست؟

پوکی استخوان بیماری است که کاهش تراکم استخوان، کاهش استحکام آن و در نتیجه ضعیف و سست شدن استخوان ها را به بار می آورد. این بیماری در عمل منجر به استخوان های سوراخ سوراخ غیرنرمالی می شود که مانند اسفنج می توان آنها را فشار داد. این اختلال اسکلت بدن باعث تحلیل رفتن استخوان ها و شکستگی های متعدد در استخوان ها می شود. در این بیماری استخوان نسبت به یک استخوان عادی تراکم کمتری دارند. استخوان در حالت نرمال شامل پروتئین، کلاژن و کلسیم می شود که همگی باعث استحکام استخوان ها می شود. استخوان هایی که دچار بیماری پوکی استخوان می شود با کوچکترین آسیب دیدگی می شکنند، آسیب دیدگی ها که در حالت عادی باعث شکستگی استخوان نمی شدند. شکستگی هم می تواند به صورت ترک (مثل شکستگی لگن) باشد هم شکستگی خرد و له شده (مانندشکستگی فشاری ستون فقرات) می شود. ستون فقرات، لگن و مچ دست نواحی از بدن هستند که در اثر پوکی استخوان می شکنند، اگر چه شکستگی استخوان ناشی از پوکی استخوان تقریبا در هر استخوانی ممکن است بوجود بیاید. از آنجا که پوکی استخوان یک بیماری تراکم استخوان است ، ممکن است موجب شود مهره برای جبران یکپارچگی ساختاری ستون فقرات، ضعیف شود و منجر به بروز علائم گودی کمرگردد . در این مقاله به بحث علائم و علل پوکی استخوان می پردازیم.

 

 

 

 

1 علائم     

 

2 علت و علل       

 

3 تشخیص       

 

 4 درمان  :                 دارو          درمان گیاه         ورزش          تغییر سبک زندگی         جلوگیری

 

 

 

 

 

بیماری پوکی استخوان ممکن است تا چندین دهه بدون هیچ علائمی باشد، زیرا تا زمانی که استخوانی نشکند، این بیماری باعث بوجود آمدن هیچ نشانه ای نمی شود. علاوه براین، بعضی از شکستگی استرسی ستون فقرات ناشی از پوکی استخوان تا چندین سال تشخیص داده نمی شوند، زیرا باعث بوجود آمدن هیچ علایمی نمی شوند. از این رو، ممکن است بیماران تا زمانی که از یک شکستگی استخوان دردناک رنج نبرند، متوجه پوکی استخوان نشوند. نشانه که عموما با این شکستگی های ظاهر می شود، درد است. محل درد به محل شکستگی بستگی دارد. علائم پوکی استخوان در بین مردان مشابه علائم پوکی استخوان در بین زنان است. شکستگی ستون فقرات (مهره ها) باعث دردی منتشر شونده است از کمر تا پهلوها گسترش پیدا می کند. با گذشت زمان، شکستگی های متوالی ستون فقرات منجر به کمردرد مزمن و همچنین کاهش قد و خمیدگی ستون فقرات به دلیل له و خرد شدن مهره ها می شود. له و خرد شدن ستون فقرات باعث می شود که فرد در ناحیه کمر دچار قوز شود که اصولا در بین افراد سالخورده مشاهده می شود.قوز کمر که به سن ارتباط دارد اغلب پس از پوکی استخوانایجاد می شود و منجر به ضعف استخوان های ستون فقرات شده، تا حدی که استخوان ها یا ترک برمی دارند و یا فشرده می شوند.

 

پوکی استخوان باعث بوجود آمدن شکستگی های ناشی از فشار در حین راه رفتن یا زمین خوردن بوجود می آید. شکستگی ای که در طول فعالیت های روزمره بوجود می آید شکستگی فشاری یا صدمه جزئی نامیده می شوند.برای مثال بعضی از موارد شکستگی لگن ناشی از زمین خوردگی است. در صورت ابتلا به پوکی استخوان، با یک لیز خوردن و زمین خوردن جزئی نیز فرد دچار شکستگی لگن می شود. شکستگی های لگن همچنین پس از عمل جراحی به زحمت و به کندی بهبود پیدا می کنند، زیرا استخوان به خوبی بهبود پیدا نمی کند.در بیماری پوکی استخوان  با از بین رفتن استخوان های کف پا ، بیمار دچار درد کف پا می شود.

 

علت و علل

پوکی استخوان باعث کم تراکم شدن و شکننده‌تر شدن استخوان‌ها می‌شود. بعضی از افراد نسبت به افراد دیگر بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.

 

در ادامه عواملی که باعث افزایش احتمال ابتلا و علت پوکی استخوان می شود ارائه شده است:   

 

  پوکی استخوان در زنان شایعتر است.             

 

   سفید پوست ها و آسیایی ها         

 

داشتن اندام باریک و کوچک                       

 

 سابقه پوکی استخوان در بین اعضای خانواده ( برای مثال اگر مادر شما این بیماری را داشته باشد احتمال ابتلای شما به آن دوبار می شود)       

 

 سابقه شکستگی استخوان در بزرگسالی           

 

سیگار کشیدن     

 

مصف بیش از حد مواد الکلی       

 

 ورزش نکردن                 

 

 رژیم غذایی کم کلسیم               

 

 تغذیه و وضعیت سلامت نامناسب             

 

 بدجذبی (مواد غذایی به خوبی توسط دستگاه روده و معده جذب نمی شوند) ناشی از بیماری هایی مثل سلیاک   

 

 سطوح کم تستوسترون در مردان (هیپوگنادیسم)               

 

شیمی درمانی که به دلیل عوارض جانبی که بر تخمک ها دارد باعث یائسگی زودتر از موعد شود و احتمال ابتلا به پوکی استخوان در زنان را زیاد می کند.               

 

 آمنوره (توقف دوره قاعدگی) در بین زنان جوان با کاهش استروژن و پوکی استخوان، آمنوره در بین زنانی ایجاد می شود که فعالیت های ورزشی بسیار سنگین انجام می دهند یا چربی بدن آنها بسیار کم است (برای مثال زنانی که دچار بی اشتهایی هستند)                   

 

 التهاب مزمن ناشی از بیماری های مزمنی مثل آرتریت روماتوئید یا بیماری های کبدی.                 

 

 بی حرکتی برای مثال پس از سکته یا ناشی از بیماری که باعث اختلال درحین راه رفتن می شود.             

 

  پرکاری غده تیروئید، بیماری است که در آن غده تیروئید هورمون تیروئید بیش از حدی (مانند بیماری گریوز) تولید می شود.               

 

 پرکاری پاراتیروئید بیماری است که در آن هورمون پاراتیروئید بیش از حدی توسط غده پاراتیروئید که در نزدیکی یا داخل غده تیروئید قرار دارد، تولید می شود. عموما، هورمون پاراتیروئید با گرفتن کلسیم از استخوان تا اندازیه ای سطح کلسیم خون را حفظ می کند. در صورتی که پرکاری پاراتیروئید درمان نشود، باعث جدا شدن کلسیم بیش از حد از استخوان و در نتیحه ابتلا به پوکی استخوان می شود.     

 

 وقتی بدن ویتامین دی کمی داشته باشد، نمی تواند برای جلوگیری از این بیماری میزان کلسیم کافی را از رژیم غذایی جذب کند. کمبود ویتامین دی ناشی از عدم جذب ویتامین در معده می شود که در بیماری هایی مثل سلیاک و سیروز صفرای اولیه اتفاق می افتد.         

 

 داروهای مشخصی باعث پوکی استخوان می شوند. این داروها استفاده طولانی مدت از هپارین (رقیق کننده خون)، داروهای ضد تشنجی مثل فنیتون (دیلانتین) و فنوباربیتال و استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید خوراکی (مثل پردینسون) می شود.   

 

  اختلالات ارثی بافت همبند مثل استخوان سازی ناقص ،سندروم مارفان، سندروم اهلرز-دانلوس، هموسیستینوری و سندروم گلیوم همگی می توانند منجر به بیماری پوکی استخوان شوند

 

 

 

 

 

 

تشخیص

 

عکسبرداری با اشعه ایکس باعث تشخیص پوکی استخوان می شود، زیرا استخوان هایی که دچار پوکی شده اند نسبت به استخوان های عادی باریک تر و سبک تر به نظر می رسند. متاسفانه، وقتی آزمایش عکس بردرای با اشعه ایسک پوکی استخوان را تشخیص می دهد، حداقل ۳۰ درصد از استخوان تحلیل پیدا کرده است. علاوه براین، اشعه های ایکس به خوبی تراکم استخوان را نشان نمی دهند. از این رو، ظاهر استخوان در عکس برداری با اشعه ایکس تحت تاثیر میزان نوردهی اشعه ایکس قرار می گیرد. آزمایش DXA نیز عموما تراکم استخوان در لگن، ستون فقرات و ساعد را می سنجد. این آزمایش بین پنج تا پانزده دقیقه طول می کشد، بیمار در معرض تابش بسیار کمی قرار می گیرد (کمتر از یک دهم تا یک صدم میزان تابش عکس برداری با اشعه ایکس) و کاملا دقیق است.

 

درمان

بیماری پوکی استخوان در زنان بیشتر از مردان شایع می باشد. این بیماری معمولا تا زمان بروز شکستگی بطور مثال در لگن، ستون فقرات، مچ دست ومهره های کمر علایم خاصی ندارد، اما راههایی برای جوگیری از پوکی استخوان وجود دارد. اگر شما جزو افرادی هستید که عوامل خطر ابتلا به این بیماری را دارید بهتر از روش های جلوگیری استفاده کنید. درمان پوکی استخوان با قرص دارو، ورزش و... به منظور پیشگیری از ایجاد شکستگی صورت می گیرد، بهتر است با مشاهده علایم پوکی استخوان به پزشک مراجعه کنید و در صورت بارداری باید تحت نظر پزشک باشید. ورزش و پوکی استخوان یکی از بحث های درمانی است که بسیار مورد توجه بیماران می باشد.

 

وقتی سابقه پزشکی مناسب، معاینه و تست پوکی استخوان بدست آمد و تشخیص اولیه صورت گرفت، درمان پوکی استخوان به خوبی انجام می شود. درمان عموما شامل آموزش در مورد مصرف مواد غذایی/رژیم غذایی، ورزش (در صورت نبود شکستگی) و دارو می شود. هدف از درمان پوکی استخوان جلوگیری از شکستگی است. در ابتدا، آموزش در مورد جذب کلسیم و ویتامین D مناسب و همچنین تغذیه کلی مناسب ضرورت دارد. در صورت صلاحیت پزشک، ورزش و تناسب اندام نیز برای حفظ تراکم استخوان و کاهش احتمال زمین خوردگی تجویز می شود.پزشکان در ابتدا پوکی استخوان را به صورت زیر درمان می کنند:             

 

 مطمئن می شوند که بیمار روزانه میزان کلسیم کافی را مصرف می کند و در صورتی که منابع غذایی فرد برای تامین کلسیم کافی نباشند، مکمل کلسیم تجویز می کند.     

 

تجویز ویتامین D           

 

ورزش های استقامتی را توصیه می کنند.             

 

 عوامل خطر دیگر را اصلاح می کنند.

 

دارو

داروهایی که برای درمان پوکی استخوان مورد استفاده قرار می‌گیرند از قرار زیر است:

برای زنان، داروهای بسیاری برای درمان پوکی استخوان وجود دارد. این داروها شامل موارد زیر می شوند: 

 

بیوفسفونات ها: این داروها اغلب برای درمان پوکی استخوان برای زنان در دوره یائسگی مورد استفاده قرار می گیرد. این داروها مانع تحلیل رفتن استخوان ها می شود. این داروها حتی باعث افزایش تراکم استخوان ها می شوند. اغلب مواقع بیفسفونات ها به صورت قرص و خوراکی هستند. اما بعضی اوقات به صورت تزریق میان وریدی هستند. بیفوسفونات ها عوارض جانبی زیادی را در بردارند. این عوارض جانبی شامل تهوع، شکم درد، التهاب مری و مشکلات هضم غذا می شود. یکی از عوارض جانبی نادر اما بسیار شدید این داروها از بین رفتن استخوان فک ناشی از نرسیدن خون کافی است.بیفوسفونات ها شامل موارد زیر می شوند:

 

آلندرونات (فوساماکس)

ریسدرونات (اکتونل)

ایباندرونات (بونیوا)

پامیدرونات

اسید زولدرونیک (رکلاست، زومتا)                                                                                                                                                                         ♦  تعدیل کننده های انتخابی گیرنده استروژن (SERM): این داروها با تقلید اثرات استروژن جهت افزایش تراکم استخوان به درمان پوکی استخوان کمک می کنند از جمله آنها می توان به رالوکسیفن ( اویستا) اشاره کرد.                                                                                                                                                                             ♦ کلسی تونین: کلسی تونین هورمونی است که توسط غده تیروئید تولید می شود. این دارو به صورت اسپری بینی عرضه می شود. کلسی تونین مانع از تحلیل رفتن استخوان می شود ♦ تری پاراتید (فورتئو): تریپاراتید نوعی هورمون پاراتیروئید است. این دارو باعث تحریک رشد استخوان جدید می شود. تریپاراتید به صورت تزریق روزانه استعمال می شود. این دارو، هنوز برای درمان طولانی مدت پوکی استخوان توصیه نمی شود.                                                                                                                                  ♦دنوسوماب (پرولیا): دنوسوماب نوعی درمان بیولوژیکی است. این دارو یک پادزهر است که پروتئینی که در تحلیل رفتن استخوان نقش دارند را تحت تاثیر قرار می دهد. این دارو با حمله به این پروتئین باعث متوقف شدن تحلیل استخوان ها می شود                                                                                                                                           ♦ استروژن درمانی: این روش درمانی به ندرت توصیه می شود، زیرا عوارض جانبی شدیدی دارد. در دوران یائسگی استروژن ها از بین می روند. استروژن فرآیند تحلیل رفتن استخوان ها و پیشرفت پوکی استخوان را کند می کند.استروژن درمانی برای مدت طولانی عوارض جانبی زیادی دارد. این عوارض شامل افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته، سرطان پستان و سنگ کیسه صفرا می شود. استرژون درمانی به ندرت برای جلوگیری یا درمان پوکی استخوان مورد استفاده قرار می گیرد.

در میان مردان، کاهش سطح تستوسترون شایع ترین علت پیری استخوان (به جز افزایش سن) است. با انجام آزمایش، می توان به کاهش سطح تستوسترون پی ببرد. در این مورد، آزمایشات دیگر علت پوکی استخوان را تشخیص می دهند تا فرآیند درمان آغاز شود. مردان همچنین می توانند داروهای آلندرونات و رالوکسیفن را مصرف کنند.

آدرس محل تشکیل کلاسها :

میدان انقلاب خیابان آزادی روبه روی ایستگاه بی آرتی قریب نبش خیابان والعصر پلاک ۱۰۹ ساختمان پزشکان تمجیدی طبقه ۴

پست الکترونیک :Elme.salamat@gmail.com

تلفن های مرکز آموزش: 
02166120265
02166120169
09010580311

سوالات خود را با ما در میان بگذارید.

چگونه میتوانم به شما کمک کنم؟
Close and go back to page

تمامی حقوق سایت متعلق به مرکز آموزش انجمن پرستاری می باشد . | طراحی سایت و سئو : وب نگاران پارسه

Search