درمان شناسی طب سنتی

اصلاح مزاج

یکی از روش‌های پیشگیری و درمان اختلالات مزاجی، رعایت تعادل مزاج خوراکی‌هاست. برای مثال به کسی که مزاج گرم و خشک دارد توصیه می‌کنند خوراکی‌های سرد و مرطوب مصرف کند و از گرما و خشکی بپرهیزد. از این رو لازم است مزاج پرمصرف ترین خوراکی‌ها را بشناسیم. همچنین برای پیشگیری و درمان بیماری‌ها، گرما و خشکی یک خوراکی را با یک خوراکی سرد و مرطوب اصلاح می‌کنند. مصلح به ماده‌ای می‌گویند که مصرف همزمان آن با ماده ای دیگر باعث حفظ تعادل مزاج شود. در جدول زیر مزاج پرمصرف ترین خوراکی‌ها به همراه مصلح آنها معرفی شده است.

خوراکی	مزاج	مصلح
ارزن	سرد و خشک	عسل
ازگیل	سرد و خشک	عسل
اسطوخدوس	گرم و خشک	سکنجبین
اسفرزه	سرد و مرطوب	عسل
اسفناج	سرد و مرطوب	دارچین
اسفند	گرم و خشک	سکنجبین
انار	سرد و خشک	عسل
انبه	گرم و خشک	زنجبیل
انجیر	گرم و مرطوب	سکنجبین
انگور	گرم و مرطوب	سکنجبین
انیسون	گرم و خشک	رازیانه
آلبالو	سرد و مرطوب	عسل
آلو	سرد و مرطوب	کندر
آلوچه	سرد و مرطوب	زیره
آناناس	گرم و مرطوب	آب لیمو
آویشن	گرم و خشک	نعنا
بابونه	گرم و خشک	عسل
بادام	گرم و خشک	عسل
بادام زمینی	گرم و مرطوب	عسل
بادرنجبویه	گرم و خشک	کندر
بادمجان	گرم و خشک	سرکه
بارهنگ	سرد و خشک	عسل
باقالا	سرد و مرطوب	گلپر
بالنگ	سرد و خشک	عسل
برگ بو	سرد و خشک	کتیرا
برنج	سرد و خشک	زیره
بومادران	گرم و خشک	انیسون
به	گرم و خشک	عسل
پرتقال	سردو مرطوب	کندر
پسته	گرم و خشک	آلو
پنیر	سرد و مرطوب	گردو
پونه	گرم و خشک	سرکه
پیاز	گرم و خشک	سرکه
پیازچه	گرم و خشک	سرکه
تخم آفتابگردان	گرم و مرطوب	آبغوره
تخم خربزه	گرم و مرطوب	عسل
تخم طالبی	گرم و مرطوب	عسل
تخم هندوانه	سرد و مرطوب	عسل
ترب	گرم و خشک	زیره
تربچه	گرم و خشک	زیره
ترخون	گرم و خشک	عسل
ترشک	سرد و خشک	رازیانه
تره	گرم و خشک	گشنیز
تمرهندی	سرد و خشک	عناب
تمشک	سرد و مرطوب	عسل
توت	گرم و مرطوب	سکنجبین
توت فرنگی	سرد و مرطوب	عسل
جعفری	گرم و خشک	کاسنی
جگر	گرم و مرطوب	زیره
جو	سرد و مرطوب	رازیانه
چای سیاه	گرم و خشک	دارچین
چغندر	گرم و مرطوب	آبغوره
خاکشی	سرد و مرطوب	عسل
خامه	سرد و مرطوب	عسل
خربزه	گرم و مرطوب	سرکه
خردل	گرم و خشک	سرکه
خرما	گرم و خشک	گلاب
خشخاش	سرد و مرطوب	عسل
خیار	سرد و مرطوب	مویز
خیار چنبر	گرم و مرطوب	انیسون
دارچین	گرم و خشک	کتیرا
دوغ	سرد و مرطوب	نعنا
رازیانه	گرم و خشک	سکنجبین
رزماری	گرم و خشک	سکنجبین
روغن بادام	گرم و مرطوب	عسل
روغن زیتون	گرم و خشک	مغز گردو
روغن کنجد	گرم و مرطوب	عسل
ریحان	گرم و خشک	نیلوفر
ریواس	سرد و خشک	عسل
زالزالک	سرد و خشک	عسل
زرد آلو	سرد و مرطوب	عسل
زردچوبه	گرم و خشک	آب لیمو
زرشک	سرد و خشک	میخک
زعفران	گرم و خشک	سکنجبین
زغال اخته	سرد و خشک	عسل
زنجبیل	گرم و خشک	عسل
زنیان	گرم و خشک	گشنیز
زیتون	گرم و خشک	سرکه
زیره	گرم و خشک	عسل
سرشیر	سرد و مرطوب	عسل
سماق	سرد و خشک	انیسون
سمنو	گرم و معتدل	سکنجبین
سنجد	سرد و خشک	عسل
سیاه دانه	گرم و خشک	کتیرا
سیب	گرم و مرطوب	بادام
سیب زمینی	سرد و مرطوب	دارچین
سیر	گرم و خشک	سکنجبین
سیرابی	سرد و خشک	دارچین
شاه بلوط	سرد و خشک	عسل
شاه توت	سرد و مرطوب	عسل
شاه دانه	سرد و خشک	کتیرا
شاهتره	گرم و خشک	کاسنی
شاهی	گرم و خشک	سرکه
شبدر	گرم و مرطوب	کاسنی
شلغم	گرم و مرطوب	زیره
شلیل	سرد و مرطوب	عسل
شنبلیله	گرم و خشک	سکنجبین
شوید	گرم و خشک	آبغوره
شیر	سرد و مرطوب	عسل
شیره انگور	گرم و مرطوب	تخم ریحان
شیره خرما	گرم و خشک	سکنجبین
طالبی	گرم و مرطوب	سرکه
عدس	سرد و خشک	گلپر
عسل	گرم و خشک	سرکه
فلفل	گرم و خشک	گلاب
فلفل سبز	گرم و خشک	گلاب
فندق	گرم و خشک	سکنجبین
قارچ	سرد و مرطوب	زیتون
قدومه	گرم و مرطوب	زرشک
قره قروت	سرد و خشک	زیره
قهوه	گرم و خشک	گلاب
کاسنی	سرد و مرطوب	هل
کاکائو	گرم و خشک	گلاب
کاهو	سرد و مرطوب	نعنا
کباب	گرم و خشک	سماق
کدو	سرد و مرطوب	نعنا
کرفس	گرم و خشک	انیسون
کره	گرم و مرطوب	عسل
کشک	سرد و خشک	نعنا
کلم	گرم و خشک	دارچین
کنجد	گرم و مرطوب	عسل
کنگر فرنگی	گرم و خشک	سرکه
کیوی	سرد و مرطوب	عسل
گردو	گرم و خشک	سکنجبین
گرمک	گرم و مرطوب	سرکه
گریپ فروت	سرد و خشک	عسل
گزنه	گرم و خشک	زعفران
گشنیز	سرد و خشک	سکنجبین
گلابی	گرم و مرطوب	عسل
گلپر	گرم و خشک	رازیانه
گندم	گرم و مرطوب	سرکه
گوجه فرنگی	سرد و مرطوب	روغن زیتون
گوشت شتر	گرم و خشک	زیره
گوشت گاو	سرد و خشک	پیاز
گوشت گوساله	سرد و مرطوب	سماق
گوشت گوسفند	گرم و مرطوب	سماق
گوشت ماهی	سرد و مرطوب	گردو
گوشت مرغ	سرد و مرطوب	سکنجبین
لپه	گرم و خشک	کتیرا
لوبیا	گرم و مرطوب	دارچین
لوبیا سبز	سرد و مرطوب	دارچین
لیمو شیرین	سرد و مرطوب	عسل
لیمو عمانی	سرد و خشک	عسل
ماء الشعیر	سرد	گلقند
مارچوبه	گرم و مرطوب	سرکه
ماست	سرد و مرطوب	پونه
ماست چکیده	گرم و مرطوب	مغز گردو
ماش	سرد و خشک	زیره
مرزه	گرم و خشک	سرکه
مصطکی	گرم و خشک	گشنیز
موز	گرم و مرطوب	عسل
موسیر	گرم و خشک	سکنجبین
مویز	گرم و مرطوب	عناب
میگو	گرم و مرطوب	نعنا
نارگیل	گرم و خشک	عسل
نارنج	سرد و خشک	عسل
نارنگی	سرد و مرطوب	عسل
نان	گرم و خشک	کنجد
نخود	گرم و خشک	زیره
نخود سبز	سرد و مرطوب	دارچین
نشاسته	سرد و خشک	میخک
نعنا	گرم و خشک	کرفس
وانیل	گرم و خشک	زعفران
هل	گرم و خشک	کتیرا
هلو	سرد و مرطوب	عسل
هندوانه	سرد و مرطوب	عسل

پرهیز غذایی

طبیبان سنتی پرهیز غذایی را از مهمترین روشهای پیشگیری و درمان بیماری‌ها می‌دانند. برای مثال شخصی که خودش مزاج سرد و تر دارد نباید غذایی مصرف کند که باعث تشدید سرما و رطوبت در بدنش گردد، بالعکس باید به سراغ غذاهایی برود که گرما و خشکی ایجاد می‌کنند.

خوراکی‌هایی که برای افراد بلغمی مزاج ممنوعند: پنیر، کاسنی، گوشت گوساله، تخم کدو، هندوانه، اسفرزه، اسفناج، توت فرنگی، ماهی، کاهو، جو، شیر، ماست، خیار، گشنیز، لوبیا سفید، شاه تره، گوجه سبز.

خوراکی‌هایی که برای افراد دموی مزاج ممنوعند: گندم، روغن کنجد، تربچه، موز، کره و روغن حیوانی، ریحان، روغن زیتون، پونه، گوشت شتر، نخود، خرما، انار، ترخون، انبه، نعنا، شاهی، گوشت بوقلمون، انگور.

خوراکی‌هایی که برای افراد سودایی مزاج ممنوعند: شاهدانه، رب گوجه فرنگی، غوره، پنیر مانده، گشنیز، گوشت یخ زده، چای سیاه، سوسیس، کالباس، کشک، عدس، باقالی.

خوراکی‌هایی که برای افراد صفراوی مزاج ممنوعند: زعفران، فندق، خردل، شنبلیله، سیر، روغن گردو، پسته، لپه، مرزه، کرفس، نارگیل، انبه، بادام.

تطهیرات

در طب سنتی پنج تطهیر به عنوان روش پیشگیری و درمان مطرح شده است، منظور از تطهیر، پاکیزه نمودن و رفع ناپاکی‌هاست. این پنج مورد عبارتند از:

تطهیر ذهنی (روانی): ناظر بر دوری از افکار پلید و نزدیکی به افکار انسانی و پاک است.

تطهیر بدنی (جسمی): ناظر بر رعایت بهداشت فردی می‌باشد. اعمالی همچون: استحمام، گرفتن ناخن‌ها، کوتاه کردن موها، شستن دست‌ها و ....

تطهیر گوارشی (معدی): ناظر بر حلال خوردن، به‌اندازه خوردن، درست خوردن، به موقع خوردن و روزه گرفتن و نخوردن است.

تطهیر دموی (خونی): ناظر بر اعمالی همچون حجامت و فصد می‌باشد.

تطهیر جنسی: ناظر بر ارضای میل جنسی از راه صحیح است.

حجامت

حجامت یک روش خونگیری سنتی است كه جهت درمان برخی بيماري‌ها استفاده می‌شود و داراي سابقه تاريخي چند هزار ساله بوده و به عنوان يك توصیه مذهبی هم مطرح شده است، هر چند تفاوت‌هایی در انواع کهن، سنتی ایرانی و مذهبی آن وجود دارد. اگر حجامت بدون تیغ زدن و خونریزی انجام شود به آن بادکش می‌گویند. قدیمی‌ترین اسناد موجود، بر استفاده از حجامت (Cupping) در مصر باستان اشاره می‌کند. همچنین نشانه‌هایی از استفاده این روش توسط چینی‌ها و یونانی‌ها هم وجود دارد. قدمت حجامت در ایران به قبل از اسلام می‌رسد. در تاریخ آمده که یکی از پادشاهان ساسانی به نام بهرام، مروج اصلی این روش در امپراطوری ایران بوده است. طبیبان سنتی ایران، بیماری‌های ناشی از افزایش دم (خون) را با حجامت درمان می‌کردند. حجامت پیشگیری کننده و درمانگر طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها می‌باشد، از جمله:

Ø سردرد و دردهای عضلانی و اسکلتی

Ø هایپرلیپیدمی (بالا بودن چربی خون)

Ø بیماری‌های قلبی عروقی

Ø آکنه و جوش

مهمترین عامل نگرانی در خصوص انجام حجامت، دخالت افراد فاقد صلاحیت علمی و فنی و تجربه در این امر است که می‌تواند خطرات زیر را در پی داشته باشد:

Ø خونریزی بیش از حد و عدم توانایی در کنترل آن

Ø ایجاد اسکار و باقی ماندن جای زخم‌ها

Ø انتقال بیماری‌های خطرناک مثل ایدز و هپاتیت

طبیبان سنتی، حجامت را در افراد زیر ممنوع می‌دانند:

Ø افراد دچار بیماری‌های خونی و اختلالات انعقادی

Ø افراد بلغمی مزاج

Ø زنان در دوران قاعدگی و بارداری

Ø نوزادان

نکاتی پیرامون حجامت:

Ø هنگام حجامت نباید گرسنه بود، البته بلافاصله پس از صرف غذا هم نباید حجامت نمود.

Ø قبل و بعد از حجامت، خوردن عسل و انار شیرین توصیه می‌شود.

Ø قبل و بعد از حجامت نباید ارتباط جنسی داشت.

Ø بین استحمام و حجامت باید فاصله زمانی وجود داشته باشد.

فصد

در طب سنتی، فصد یا رگ زدن به ایجاد یک سوراخ کوچک در دیواره رگ می‌گویند که باعث خروج شدید خون از بدن می‌شود، طبیبان سنتی معتقدند که با این کار همه اخلاط (خون، بلغم، سودا و صفرا) از بدن خارج شده و به یک باره همگی کاهش می‌یابند، به همین علت، فصد را یک پاکسازی و استفراغ کلی می‌دانند که در مواقعی تجویز می‌شود که همه اخلاط بصورت شدید و ناگهانی زیاد شده باشند. تحقیقات بسیار محدودی درباره فصد انجام شده و اطلاعات کمی در مورد آن وجود دارد. با توجه به نوع اجرای فصد و پاره شدن رگ‌ها، بدیهی است که مضرات و خطرات بالقوه ای دارد.

دارو درمانی

یکی از مهم ترین روش‌های درمان در طب سنتی استفاده از داوهای گیاهی و طبیعی برای درمان بیماری‌هاست. در ادامه خلاصه‌ای از مهمترین نسخه‌هایی که برای انواع بیماری‌ها در طب سنتی ارائه گردیده، آورده شده است. دقت فرمایید در این قسمت تمرکز بر بحث درمان و ارائه چکیده‌ای از نسخه ها بوده و شناخت گیاهان دارویی بصورت تخصصی در فصل بعدی مد نظر قرار می‌گیرد.

آفت دهان

رب انار	موضعی روی محل
عصاره (آویشن + بابونه + مورد)	موضعی روی محل
عصاره برگ مورد	موضعی روی محل
میخک	موضعی روی محل

بوی بد دهان

بادرنجبویه	جویدن
تخم رازیانه	جوشانده
بالنگ	جویدن پوست خشک
خارخاسک	غرغره کردن

نفخ

زیره	پودر روی غذاها
شوید	خوراکی بدون فرآیند
کاکوتی	جوشانده
گشنیز + نعنا	خوراکی بدون فرآیند
گلپر	پودر روی غذاها
نعنا	عرق، جوشانده

اسهال

برنجاسف	جوشانده
سیب	پوره
کتیرا	خوراکی بدون فرآیند
کدو	پخته
مرزه	جوشانده
مورد	دم کرده

رفلاکس معده به مری

آویشن	دم کرده
برنجاسف	جوشانده
ترخون خشک	دم کرده
کنجد	خوراکی بدون فرآیند
کاکوتی	دم کرده
مغز پسته	خوراکی بدون فرآیند

اختلالات کبد

آویشن	دم کرده
برگ زیتون	جوشانده
توت فرنگی	خوراکی بدون فرآیند
کدو	پخته
مارچوبه	پخته

بواسیر

گل بومادران	جوشانده
گل بومادران	موضعی روی محل

تبخال

حنا	ضماد
عصاره برگ اکالیپتوس	موضعی روی محل
عصاره برگ مورد	موضعی روی محل
عصاره لیموترش	موضعی روی محل

گلودرد

پنیرک	غرغره کردن جوشانده
پوست انار	غرغره کردن جوشانده
قدومه	غرغره کردن جوشانده
گل سرخ	غرغره کردن جوشانده

دندان درد

بذرالبنج	موضعی روی محل
مرزه	جویدن
میخک	موضعی روی محل

یبوست

انجیر	خوراکی بدون فرآیند
دانه اسفرزه	پودر
سنا	جوشانده یا دم کرده
فلوس	جوشانده
گلابی	خوراکی بدون فرآیند

عفونت انگلی و کرم گوارشی

انار نرسیده	خوراکی بدون فرآیند
تخم کدو	خوراکی بدون فرآیند
ریشه انار	جوشانده
زیره	خوراکی بدون فرآیند
گل نرگس	جوشانده

افسردگی

اسطوخدوس	دم کرده یا جوشانده
روغن بنفشه	استنشاق
زعفران	دم کرده
سنبل الطیب	دم کرده
علف چای	دم کرده
گل ساعتی	دم کرده

فراموشی و کاهش حافظه

انجیر خشک + مغزها مثل پسته	خوراکی بدون فرآیند
بادرنجبویه	جوشانده
زنجبیل	بصورت چای زنجبیلی
کندر	خوراکی بدون فرآیند
گل گاو زبان	دم کرده
مویز	خوراکی بدون فرآیند

درد عصبی

برنجاسف	جوشانده
روغن بادام	ماساژ محل درد
زوفا	دم کرده یا جوشانده
سنبل الطیب	دم کرده
گل بابونه	ضماد
لوبیا سبز	پخته شده

تشنج و صرع

رزماری	دم کرده
انیسون	خوراکی بدون فرآیند
سنبل الطیب	دم کرده
گل ساعتی	جوشانده

میگرن

بومادران	جوشانده
رازک	دم کرده
روغن گل سرخ	ضماد
زعفران	ضماد
سنبل الطیب	دم کرده
علف چای	جوشانده

بی خوابی

اسطوخدوس	دم کرده
به لیمو	دم کرده، چندین بار در طول روز
بهار نارنج + پونه + به لیمو	دم کرده یا جوشانده
رازک	جوشانده
سنبل الطیب	دم کرده یا جوشانده
همیشه بهار	دم کرده

درد مفاصل

آرد سنجد	خوراکی بدون فرآیند
اسطوخدوس	ضماد
رزماری	ضماد
روغن بابونه + کافور	ماساژ
زنجبیل + فلفل	ضماد

تپش قلب

بادرنجبویه	جوشانده
رزماری	دم کرده
سنبل الطیب	دم کرده
گوجه فرنگی	خوراکی بدون فرآیند

یرقان

انار	خوراکی بدون فرآیند
سرخ ولیک	خوراکی بدون فرآیند
همیشه بهار	دم کرده

بالا بودن اوره خون

انگور	آب میوه
کرفس	خوراکی بدون فرآیند
گریپ فوروت	آب میوه
گزنه	تنتور

بالا بودن فشار خون

چای ترش	چای
زردآلو	خوراکی بدون فرآیند
زیتون (برگ)	جوشانده
سنبل الطیب	دم کرده

کم خونی

اسفناج	پخته
سیاه دانه	خوراکی بدون فرآیند
مورد	دم کرده
نخود فرنگی	خوراکی بدون فرآیند

بالا بودن چربی خون

ریواس	خوراکی بدون فرآیند
زیتون (برگ)	جوشانده
سبوس جو	دم کرده
سیر	خوراکی بدون فرآیند
شوید	خوراکی بدون فرآیند
کنگر فرنگی	خوراکی بدون فرآیند

تصلب و گرفتگی عروق

زیتون (برگ)	جوشانده
سویا	عصاره
ترخون	خوراکی بدون فرآیند
عناب	دم کرده

دیابت

توت فرنگی	خوراکی بدون فرآیند
سبوس گندم + جو	دم کرده
شلغم	آب پز
شنبلیله	دم کرده یا جوشانده
شنبلیله + گزنه	جوشانده
کاسنی	جوشانده
گزنه	جوشانده

سنگ کلیه

بهارنارنج	دم کرده
ترب (برگ)	خوراکی بدون فرآیند
جعفری	جوشانده
خارخاسک	جوشانده
خربزه	خوراکی بدون فرآیند
ریشه تمشک	جوشانده
کاکل ذرت + مرزه + خارخاسک	جوشانده
کرفس	عصاره (صبح‌ها)
گوجه فرنگی	آب میوه
مرزه	جوشانده
میوه سرو کوهی	خوراکی بدون فرآیند

دیورتیک

بابونه	دم کرده
تخم کاهو	خوراکی بدون فرآیند یا جوشانده
شلغم (برگ)	خوراکی بدون فرآیند
علف چای	عصاره
مارچوبه (ریزوم)	آب پز

التهاب خوش خیم پروستات

گزنه	جوشانده
گوجه فرنگی	آب میوه
تخم کدو	خوراکی بدون فرآیند

شب ادراری

رزماری	جوشانده
علف چای	دم کرده

زگیل

کرچک (دانه کوبیده شده)	ضماد
آب پیاز	موضعی
گردو (برگ)	عصاره (موضعی)

خشکی پوست

آلوئه ورا	کرم
پیاز + پیازچه (رنده شده)	ماسک و ماساژ
خیار + سیب (رنده شده)	ماسک و ماساژ
روغن بادام	ماساژ
عصاره بابونه	ماسک و ماساژ

آسم

بادرنجبویه	دم کرده
پرسیاوشان	دم کرده
شاهدانه (گل)	دم کرده
کرفس	پخته
گل ساعتی	جوشانده
گل شقایق	دم کرده
گلپر	خوراکی بدون فرآیند
یونجه زرد	دم کرده

سرفه

انبه	خوراکی بدون فرآیند
بارهنگ	لعاب
بنفشه	جوشانده
توت فرنگی	خوراکی بدون فرآیند
رازیانه	جوشانده
ریحان	جوشانده
شیرین بیان	مکیدن

آب ریزش و گرفتگی بینی

پودر گل نرگس	استنشاق
رزماری	استنشاق
نعنا	بخور

کک و مک، لکه سیاه

روغن پنبه دانه	ماساژ
شبدر	ضماد
نخود (عصاره)	شستن صورت

جوش سر سیاه

بنفشه (برگ)	ضماد
ترب (تخم)	ضماد
زنبق (ریزوم)	ضماد
شاهی (تخم)	ضماد

آکنه، جوش جوانی

اکیناسه (برگ)	جوشانده
بادرنجبویه	جوشانده (موضعی)
بنفشه (برگ)	ضماد
سرکه	موضعی
همیشه بهار + اسطوخدوس	عصاره (ماساژ)

ریزش موی سر

آویشن	عصاره (شامپو)
انجیر	خوراکی بدون فرآیند
بابا آدم	جوشانده (شامپو)
بنفشه	روغن (ماساژ کف سر)
حنا	ضماد
رزماری	عصاره (ماساژ کف سر)
سدر	عصاره (شامپو)
کنجد (برگ)	عصاره (ماساژ کف سر)
مورد	عصاره (شامپو)

ریزش ابرو و مژه

مغز بادام + رزماری

سرمه

کمک به ترمیم زخم

آلوئه ورا (ژل)	موضعی
بارهنگ	لعاب
سدر	ضماد
گل ختمی (برگ)	ضماد
همیشه بهار + بارهنگ	ضماد

گزش حشرات

آلوئه ورا	ژل
آویشن	جوشانده (ماساژ)
اسطوخدوس	جوشانده (ماساژ)
همیشه بهار	جوشانده (ماساژ)

ضعف میل جنسی

بادام	خوراکی بدون فرآیند
پیاز	پخته
تخم مرغ + پیاز	پخته
ثعلب	خوراکی بدون فرآیند
خارخاسک	جوشانده
سیاه دانه	خوراکی بدون فرآیند
فلفل + زنجبیل	خوراکی بدون فرآیند
مارچوبه	آب پز
نخود	خوراکی بدون فرآیند

زیاد بودن میل جنسی

ترخون	خوراکی بدون فرآیند
گشنیز	خوراکی بدون فرآیند
سیر	خوراکی بدون فرآیند
پنج انگشت	عصاره
عدس	پخته
ریواس	خوراکی بدون فرآیند

کم کاری تیروئید

زیتون	خوراکی بدون فرآیند
شاهی	خوراکی بدون فرآیند
عدس	خوراکی بدون فرآیند
کلم	خوراکی بدون فرآیند

پرکاری تیروئید

هندوانه

خوراکی بدون فرآیند

تعریق زیاد

بومادران	جوشانده
روغن زیتون	موضعی
مورد	پودر (موضعی)

تشنگی مفرط

بارهنگ	عصاره
خاکشی	شربت
خیار	خوراکی بدون فرآیند
عناب	جوشانده
گیلاس	شربت

اضافه وزن

پرتقال	خوراکی بدون فرآیند
چای سبز	دم کرده
زیره	عصاره
کرفس +‌ شوید	پودر
لیموترش	عصاره

کمبود وزن

انار + عسل	خوراکی بدون فرآیند
پسته	خوراکی بدون فرآیند
نارگیل	خوراکی بدون فرآیند
هندوانه	خوراکی بدون فرآیند

افزاینده شیر مادر

افسنطین (دانه)	خوراکی بدون فرآیند
رازیانه + انیسون	خوراکی بدون فرآیند
شنبلیله	جوشانده
گزنه	جوشانده

کاهنده شیر مادر

کلپوره (گل)	خوراکی بدون فرآیند
مریم گلی (گل)	خوراکی بدون فرآیند

سندرم پیش قاعدگی

آلوئه ورا + فلفل سیاه	خوراکی بدون فرآیند
بومادران	عصاره (شربت)

قاعدگی دردناک

روغن بادام تلخ	ماساژ شکم
عصاره مریم گلی	ماساژ شکم

گرگرفتگی

گل گاو زبان	جوشانده
مریم گلی	جوشانده

برگرفته از کتاب کلیات طب سنتی و گیاهان دارویی

تالیف : دکتر اصغر فتایی و دکتر علیرضا رستمی

بازگشت به بالا

آدرس محل تشکیل کلاسها :

میدان انقلاب خیابان آزادی روبه روی ایستگاه بی آرتی قریب نبش خیابان والعصر پلاک ۱۰۹ ساختمان پزشکان تمجیدی طبقه ۴

پست الکترونیک :Elme.salamat@gmail.com

تلفن های مرکز آموزش:
02166575754
09010580311

سوالات خود را با ما در میان بگذارید.

Product Support پشتیبانی انجمن پرستاری

چگونه میتوانم به شما کمک کنم؟

Close and go back to page