اطفال :

دندانپزشکی اطفال،یک بخش تخصصی دندانپزشکی است که به مراقبت از کودکان از دوران نوزادی تا بلوغ محدود می شود. تاکید و تمرکز دندانپزشکی اطفال بر روی راهنمای تکامل، کشف زود هنگام مشکلات و پیشگیری از بیماری های دندانی است.

مطب دندانپزشکی اطفال : طراحی مطب اطفال باید به گونه ای باشد که فضای خوشایند، دلپذیر و غیر تهدید کننده را برای کودک فراهم کند.

در مطب اطفال اتاقی به اسم سکوت وجود دارد. این اتاق درمانی از فضای باز مطب جدا بوده و برای کودکانی که ممکن است نوع رفتارشان. دیگر همسالانشان را مشوش کند استفاده می گردد.

روشهای کنترل رفتاری : روشهایی کنترل کودکان متفاوت از بیماران بالغ است و بر اساس سن کودک، توسط دندانپزشک انتخاب می شوند. در کنار دندانپزشک، دستیار نیز باید بداند که مهارتهای پایه و اساسی او در این زمینه ممکن است بر اساس سن، اندازه و نوع رفتار کودک احتیاج به تغییراتی داشته باشد. از روشهای کنترل رفتاری کودک می توان به تقویت مثبت، کنترل صدا و تکنیک HOM، Hand Over The Mouth، اشاره نمود.

مراحل رفتاری

تولد تا ۲ سالگی : ممکن است رفتار دوستانه ای با غریبه ها داشته باشد اما بعد از آنها بترسد. ممکن است ترس جدایی از والدین داشته باشد.

۳ تا ۵ سالگی :  می تواند از دستورات ساده پیروی کند. استقلال طلب است. در این سن می توانید به آنها اجازه انتخاب دهید. برای مثال  انتخاب طعم  فلوراید

۶ تا ۱۱ سالگی  : آنها در دوره اجتماعی شدن هستند، آنها مایلند تا قوانین را بیاموزند و می توانند تا حدود زیادی بر ترس خود غلبه کنند.

معاینه بیماران خردسال :

اولین معاینه غالبا نخستین تجربه دندانپزشکی کودک می باشد.که می تواند یک ذهنیت مثبت نسبت به بهداشت دندانی در او بوجود آورد و در تمام طول زندگی کودک حفظ شود.

والدین کودک می بایست قبل از شروع کار اجازه هر گونه درمان دندانپزشکی که ممکن است برای کودک زیر ۱۸ سال لازم گردد را صادر نمایند.

تاریخچه پزشکی و دندانپزشکی :

قبل از معاینه، والدین کودک فرم تاریخچه پزشکی او را تکمیل می کنند که شامل اطلاعاتی درباره پیشینه سلامت عمومی کودک است. در صورت وجود مشکلات پزشکی، دندانپزشک ممکن است با پزشک کودک تماس بگیرد تا اطلاعاتی در آن زمینه دریافت کند.

تاریخچه دندانی شامل اطلاعاتی در مورد الگوی رویشی دندانها، مراقبتها، و مشکلات دندانی گذشته، دریافت فلوراید و عادات شایع بهداشت دهان می باشد.

ارزیابی عمومی و رفتاری :

ارزیابی عمومی بیمار، شرایط جسمی و سطح تکاملی او را نشان می دهد. همچنین این ارزیابی رفتاری جهت بررسی مهارتهای ارتباطی بیمار بکار می رود و همچنین برای تعیین اینکه کدام تکنیک کنترل رفتاری، لازم می باشد.

معاینه داخل دهانی :

برای معاینه داخل دهانی احتیاج به یک آینه دهانی، سوند و گازهای مربع شکل می باشد. کودکان بسیار خردسال ممکن است غیر همکار باشند و فقط اجازه بدهند که با انگشت معاینه شوند. سایر کودکان خردسال ممکن است تنها اجازه ورود یک آینه را به دهانشان دهند. مطلوب این است که هر ۲۰ دندان شیری کودک معاینه شود همچنین اکلوژن نیز آنالیز می شود.

تکنیک هایی برای آشنا کردن کودک با رادیوگرافی

از یک دوربین بزرگ برای قیاس با دستگاه رادیوگرافی جهت توضیح مراحل کار استفاده کنید. این کار تنها وقتی توصیه می شود که کودک آنقدر بزرگ است که توانایی درک این تصور را دارد.

از روش بگو، نشان بده، انجام بده استفاده کنید.

اندازه فیلم را با میزان راحتی بیمار تنظیم کنید.

اگر پدر و مادر کودک را جهت ثابت نگه داشتن فیلم همراهی می کنند هر دو باید به یک میزان توسط پیش بند سربی محافظت شوند.

مهم : دستیار هرگز نباید فیلم را در دهان بیمار هنگام تابش اشعه نگه دارد.

روشهای درمانی در دندانپزشکی کودکان :

دندانپزشکی پیشگیرانه : مانند بهداشت دهان، استفاده از فلوراید، تغذیه و روشهای پیشگیری کننده و محافظتی بهداشت دهان : دستورالعملهای بهداشت دهان جهت تصحیح و بهبود روشهای مسواک زدن و نخ کشیدن در کودکان تجویز می شوند.

تغذیه : رژیم سالم به صورتی که تمام مواد مغذی برای رشد کودک تامین شود.

فلوراید موضعی : فلوراید نقش مهمی در کاهش پوسیدگی های دندانی دارد.

مهرو موم کننده ها یا شیار بند ها : یکی از روشهای شایع پیشگیری در مطب دندانپزشکی اطفال است. مهروموم کننده ها از شیارها و حفرات موجود در سطح جونده دندانها محافظت می کند.

ارتودنسی پیشگیرانه : دندانپزشک اطفال اولین کسی خواهد بود که می تواند مال اکلوژن، دندانهای در هم ریخته یا منحرف شده و عادتهایی که می توانند سیستم دندانی را تحت تاثیر قرار دهند را تشخیص دهد.

ارتودنسی جلوگیری کننده : به دندانپزشک اجازه می دهد تا هنگامیکه مشکلاتی در حال وقوع بود مداخله کند و آنها را تصحیح کند و از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری نماید.

ساخت محافظ های ورزشی :

در بسیاری از کشورها قوانینی مبنی بر لزوم استفاده محافظ های دهانی وجود دارد.

محافظ های ساختگی در مطب دندانپزشکی برای اطفال ورزشکار ساخته می شود.

درمانهای ترمیمی : بسیاری از اصول ترمیمی مشابه اصول ترمیمی دندانهای دائمی می باشد.

سیستم های ماتریکس برای دندانهای شیری : T_Band، است که یک بند مسیTشکل است که وقتی قسمت بالایی T، آن خم می شود، یک بند قابل تنظیم برای انطباق به دور محیط یک مولر شیری را ایجاد می کند.

درمان پالپ :

درمان ریشه دندان تلاشی برای تحریک و حفظ بازسازی پالپ در دندانهای شیری است.

دو عامل از شایع ترین عواملی که بر سلامت پالپ دندانهای جوان تاثیر می گذارند پوسیدگی عمیق و آسیب های تروماتیک است.

پوسیدگی، بیشتر احتمال درگیر کردن دندان های خلفی و تروما بیشتر احتمال در گیر کردن دندانهای قدامی را دارد.

Pulp Cap  یا پوشش پالپ به دو روش مستقیم و غیر مستقیم انجام می شود. و برای یک دندان دائمی جوان کاربرد دارد تا به بهبود سلامت پالپ و تحریک ساخت عاج ترمیمی بیانجامد.

پالپوتمی : پالپوتمی به خارج کردن کامل قسمت تاجی دندان می گویند. هدف از این روش خارج کردن قسمتی از پالپ است که ملتهب شده،اما می خواهیم بافت پالپ زنده کانالهای دندان شیری را حفظ کنیم.

پالپکتومی :  به خارج کردن کامل پالپ شامل اتاق و کانالها می گویند که پس از پاکسازی کانالها توسط ZOE، پر  می شوند.

روکشهای Stainless steel، یا SSC، در موارد مختلفی استفاده می شوند. که شامل درمان دندانهای شیری یا پوسیدگیهای وسیع می شود، این روشها معمولا بر  روی ترمیم های امالگام چند سطحی دیده می شوند.

موارد استفاده از SSC :

ترمیم دندانهای دائمی و شیری با پوسیدگی وسیع

ترمیم دندان شیری پس از پالپوتمی یا پالپکتومی

ترمیم دائمی پس از شکستگی دندان بر اثر سانحه

ترمیم موقت یک دندان شکسته

ترمیم در بیماران با بهداشت دهانی ضعیف، مانند کودکان ناتوان

Ssc ها در  سایزهای متنوع برای دندان های شیری و دائمی در دسترس هستند

 شکستگی  دندانهای قدامی : شکستگی دندانهای قدامی یکی از اورژانس های شایع دندانپزشکی اطفال است. یک دستیار حرفه ای باید تا آنجا که ممکن است والدین کودک آسیب دیده را سریعا به اتاق دندانپزشک راهنمایی کند.

 هیدروکسید کلسیم در دندانهای شکسته منجر به تسکین موقت دندان شده و از حساسیت حرارتی دندان می کاهد.

دندان Avulsed :

دندان دائمی که بیرون پریده یعنی به طور کامل از ساکت دندانی خارج گردیده است می تواند با درجات متغیری از موفقیت دوباره در جای خود قرار داده شود.

دندان های شیری دوباره در جای خود برگردانده نمی شوند. هر چه بتوان دندان را سریعتر در جای خود برگرداند، موفقیت بیشتری حاصل خواهد شد. بالاترین در صد موفقیت برای دندانهای دائمی هنگامی است که ظرف مدت ۳۰ دقیقه پس از ضربه بر جای خود برگردانده شوند.

قدمهای اولیه برای اورژانسهای دندانی :

۱: دندان خارج شده : دندان را  از قسمت تاج گرفته شستشو دهید اما  ریشه انرا تمیز یا خشک نکنید.اگر ریشه کامل و سالم است دندان را در جای خود برگردانید.

اگر نتوانستید دندان را در جای خود قرار دهید در یک ظرف محتوی شیر کم چرب منتقل کنید و به دندانپزشک مراجعه کنید.

۲: دندان شکسته : آلودگیهای موجود در منطقه آسیب دیده را با آب گرم بشویید. از کمپرس سرد بر روی صورت استفاده کنید و به دندانپزشک مراجعه کنید.

زبان، لب، یا گونه بریده یا گاز گرفته شده : در نواحی آسیب دیده از یخ استفاده کنید. اگر خونریزی وجود دارد با استفاده از یک تکه گاز یا پارچه، فشار ملایم و ثابتی وارد نمائید. اگر پس از گذشت ۱۵ دقیقه، خونریزی متوقف نشد و یا با فشار ساده کنترل نگردید بیمار را به بخش اورژانس منتقل کنید.

۴: سیم ها و برکتهای شکسته :  اگر دستگاه شکسته شده، به راحتی خارج می شود آنرا بیرون بیاورید. اگر نمی شود قسمتهای تیز یا بیرون زده را با گلوله های کتانی، گاز یا آدامس بپوشانید. اگر سیم در داخل لثه، گونه یا زبان است آن را خارج نکنید. بیمار سریع به دندانپزشک رسانده شود.

۵:دندان درد : با آب گرم دهان را با فشار شستشو دهید. با استفاده از نخ دندان باقیمانده های غذا در بین دندانها را خارج کنید. از قرار دادن آسپرین بر روی لثه یا دندان دردناک بپرهیزید.

نقش دستیار در پالپوتومی یک دندان شیری :

پس از برداشتن پوسیدگیها اتاقک پالپ اکسپوز می شود و دستیار می بایست یک اکسکاواتور قاشقی در اختیار دندانپزشک قرار دهد.

یک گلوله پنبه ای اغشته به فرموکروزول در ست پالپوتمی نیاز است و پس از کنترل خونریزی پالپ، دستیار می بایست خمیر زونالین را آماده کرده و در اختیار دندانپزشک قرار دهد. سپس ترمیم نهایی انجام می شود.

نتایج اخلاقی :

تصوراتی که کودک از تجربیات دندانپزشکی بدست می آورد تمام عمر با او همراه خواهد بود. به یاد داشته باشید که برای کودک توضیح دهیم قرار است آن روز چه کاری انجام دهیم. به کودکان اجازه دهیم سوالاتشان را بپرسند اما در عین حال هنگامی به سوالات پاسخ می دهیم که در حال انجام درمان نیستیم.