آدرس محل تشکیل کلاسها :
میدان انقلاب خیابان آزادی روبه روی ایستگاه بی آرتی قریب نبش خیابان والعصر پلاک ۱۰۹ ساختمان پزشکان تمجیدی طبقه ۴
پست الکترونیک :Elme.salamat@gmail.com
تلفن های مرکز آموزش:
02166575754
09010580311
اقدامات لازم برای حفظ سلامتی
ازدیدگاه طب سنتی :
. علاوه بر اصول شش گانه ، طب سنتی توصیههای فراوان دیگری توسط صاحب نظران علم کهن وسنتی نیز برای حفظ تندرستی وسلامتی انسان ارائه شده که به صورت اجمالی به بیان برخی از آنها میپردازیم.
حمام کردن : حمام کردن در حمام مناسب از مؤثرترین روشهای حفظ سلامتی است . از جمله مهمترین ویژگیهای حمام مناسب ، میتوان به این موارد اشاره نمود : آب و هوای متعادل بین گرم و سرد بر حسب مزاج فرد و استفاده از حمام به ترتیب از فضای سرد و تر و سپس گرم و تر و در نهایت گرم و خشک ( مثل سونا و جکوزی ) . در اثر استحمام صحیح منافذ پوست باز شده و با افزایش تعریق ، مواد سمی خارج میشود .
گرمایش مناسب منزل : در طب سنتی ، برای سلامتی بدن توصیه شدهاست به ترتیب دمای پا بالاتر، دمای میانه بدن متوسط و دمای سر خنکتر باشد ، ولی برخی سیستمهای گرمایشی که ما استفاده میکنیم دقیقاً برعکس است یعنی هوای گرم را به سمت بالا هدایت میکنند و هوای سرد را به سمت پایین . استفاده از سرامیک در کف اتاقها به سرد شدن پا کمک میکند که بر خلاف توصیههای طب سنتی است .
نحوه مسواک زدن : توصیه طب سنتی برای بهداشت دهان و دندان پرهیز از مسواک زدن در شب و تأکید فراوان بر مسواک زدن هنگام برخاستن از خواب است ، دقیقاً بر عکس آنچه طب نوین مطرح میکند .
از این قبیل توصیه ها در طب سنتی به مقدار فراوانی وجود دارد که همگی در نهایت ، تضمین سلامتی فرد و جامعه را در بر خواهندداشت و البته در این مجال نمیگنجند .
خوردن و آشامیدن
از نظر طب سنتی ایران ، افراد از نظر مزاج با هم متفاوتند . بنابراین تغذیه مناسب هر شخصی با شخص دیگر متفاوت خواهد بود . بر خلاف ابن سینا که مهمترین اصل از اصول ششگانه حفظ سلامتی را ورزش کردن میداند ، طب اسلامی و برخی طبیبان سنتی مثل محمد بن زکریای رازی، اصلاح تغذیه را مهمترین اصل برای حفظ سلامتی میدانند . مبحث مربوط به ویژگیهای هر گیاه و درمان بیماریها به کمک گیاهان و تغذیه ، مبحث اصلی ماست.
خواب و بیداری
تعادل بین خواب و بیداری یکی از مهمترین اصولی است که امروزه کمتر به آن توجه میشود . عدم تعادل بین آنها میتواند باعث بروز انواع بیماریها گردد . خواب کافی و مناسب ، هضم غذا را بهبود میبخشد و موجب تقویت مغز و اعصاب و اعضا و جوارح میشود . هنگام تاریکی هوا بهترین زمان برای خواب میباشد که با طبیعت بدن انسان ( ترشح هورمون ملاتونین در اثر تاریکی) سازگارتر است
حرکت و سکون
سکون در اصطلاح طب سنتی به معنی باقی ماندن در حالت موجود و حرکت به معنی خروج از حالت سکون است . خواب ، بهترین نوع بروز سکون ، و ورزش بهترین نوع بروز حرکت است و تعادل بین حرکت و سکون موجب حفظ سلامتی میگردد . ابن سینا مهمترین تدبیر برای حفظ سلامتی را ورزش کردن میداند و در ابتدای بحث خود مینویسد : « از آنجا که اساس سلامت به ترتیب اهمیت بر ورزش ، تغذیه و خواب قرار دارد ؛ بهتر است اهم را بر مهم ترجیح دهیم و موضوع ورزش را مطرح کنیم . » ورزش ، یکی از نقاط اصلی مورد اختلاف طب سنتی و طب اسلامی است. در طب اسلامی ، اصلاح تغذیه عامل اصلی حفظ سلامتی قلمداد شدهاست و در طب سنتی ایرانی ورزش کردن . در طب اسلامی ، به جای تأکید بر فعالیتهای ورزشی خاص به نوع عام ورزش یعنی پرهیز از کسالت و تنبلی تأکید شدهاست . نوع ورزش مناسب برای هر فردی با فرد دیگر متفاوت است ، علت این تفاوت را میتوان در اختلاف سن ، جنس ، مزاج ، تغذیه ، بیماریها و … دانست . البته ورزش کردن به تنهایی کافی نیست و نمیتواند ما را از سایر اصول حفظ سلامتی بینیاز کند ، ابن سینا هم بر این موضوع تأکید ویژه داشته است . ورزش مناسب شرایط و ویژگیهایی دارد ، برای مثال :
- ورزش کردن بلافاصله پس از خوردن غذا مضر است و باید تا هضم غذا صبر کرد ، چرا که در هنگام هضم و جذب غذا ، خون در دستگاه گوارش متجمع میشود و خونرسانی به مغز کاهش مییابد ، در این حالت ورزش کردن خطرناک است .
- ورزش هنگام گرسنگی ممنوع است .
- ورزش با استراحت قبل و بعد از آن کامل میشود .
- قبل از ورزش باید دفع ادرار و مدفوع انجام داد .
- ورزش در حدی برای شخص لازم است که باعث تعریق وی و افزایش تنفس و سرخ شدن پوست وی شود . ورزش سنگینتر از آن مضر است و البته ورزش سبکتر از آن هم مفید نخواهدبود.
هوا
از نظر ضرورت ، هوا را میتوان ضروری ترین بخش از ستهالضروریه دانست ، چرا که حیات انسان بدون آن دقایقی بیشتر ممکن نیست . شرایط مختلف ممکن است بر کیفیت هوای تنفسی اثر بگذارند ، برای مثال در تابستان ممکن است به تدریج با خشک شدن هوا ، بیماریهای افراد گرم مزاج تشدید شود . همچنین رطوبت هوا در مجاورت کوهها کم است و کوهستانها آب و هوای سرد و خشک دارند . یکی از مهمترین اختلالاتی که در اثر عدم تنفس هوای پاک ایجاد میشود، خستگی مفرط است که در واقع به علت عدم تبادل صحیح گازهای اکسیژن و دی اکسید کربن اتفاق میافتد ، اختلالی که امروزه با توجه به آلودگی شهرهای صنعتی ، گریبانگیر بسیاری از مردم شدهاست . همچنین هوای آلوده میتواند فرد را به سمت انواع بیماریهای روحی از جمله افسردگی پیش برد .
اعراض نفسانی
حالات روحی فرد اعم از غم ، شادی ، ترس ، هیجان ، خشم و احساسات را در اصطلاح طب سنتی ، اعراض نفسانی میگویند . از نظر سرعت اثر ، اعراض نفسانی سریعترین تأثیر را روی فرد دارند ، برای مثال با ایجاد ترس ، فوراً رفتار و عملکرد کلیه سیستمهای بدن مورد تأثیر قرار میگیرد . حکیم جرجانی در باب سرعت تأثیر اعراض نفسانی گفتهاست : « نبینی که اثر سخن یا چیزی خوش و ناخوش که مردم بشنود و اندیشه بر خاطر بگذرد چگونه بیهیچ مهلت زود به رنگ و روی پدید آید ؟ و این حال نشان آن است که اثر اعراض نفسانی قویتر از دیگر سببهاست . »
طبیبان اعراض نفسانی را به دو دسته تقسیم میکنند : اعراض نفسانی اصلی و اعراض نفسانی فرعی . اعراض نفسانی اصلی شش حالت هستند ، شامل: هم ( ترس و امید ) ، غم ، خجلت ، غضب ، فرح ، فزع . اعراض نفسانی فرعی هم میتوانند عملکرد بدن را تحت تأثیر قرار دهند مثل تصور مسائل شادی بخش یا ترسناک .
استفراغ و احتباس
استفراغ در لغت به معنی طلب فراغت و رهایی و در اصطلاح طبی به معنی تصفیه و تخلیه بدن از مواد سمی و زاید است . برای مثال شخصی را فرض کنید که غذا زیاد میخورد ولی مدفوع دفع نمیکند ، واضح است که عدم استفراغ از مواد سمی مدفوع ، موجب بیماری وی خواهد شد . در اینجا منظور از استفراغ ، خروج مواد موجود در معده از طریق مری و سپس دهان ( قی کردن ) نیست . احتباس در لغت به معنی حبس و زندانی کردن و در اصطلاح طبی به معنی نگه داشتن مواد مورد نیاز برای بدن به اندازه کافی در بدن است . پدیدههای استفراغ و احتباس در ظاهر دو عمل مخالف هم هستند ولی وجود هر دو و تعادل بین آنها ، باعث سلامتی و عدم تعادل بین آنها ، موجب بیماری میشود .
دو نوع استفراغ وجود دارد : یکی استفراغ طبیعی و دیگری استفراغ مصنوعی ، استفراغ طبیعی همان اعمال طبیعی بدن همچون دفع گاز دی اکسید کربن از طریق بازدم ، دفع ادرار و مدفوع ، تعریق ، عطسه و سرفه و … است که باعث خروج مواد سمی و غیرضروری میشود. استفراغ مصنوعی به دستور طبیب و توسط وی انجام میشود ، مثل ایجاد تعریق زیاد ، افزایش ادرار ، حجامت و … بدین ترتیب مواد سمی تجمع یافته تخلیه میشوند .
طبیبان سنتی ایران در زمینه حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماریها شش اصل را مطرح کرده و به آنها « سته الضروریه » گفتهاند ، یعنی شش اصل ضروری برای حفظ سلامتی ( شامل : استفراغ و احتباس ، اعراض نفسانی ، هوا ، حرکت و سکون ، خواب و بیداری ، خوردن و آشامیدن) . برای مثال حکیم میرزا محمد کاظم ، کتاب ارزشمند حفط الصحه ناصری را تألیف نمودهاند که منبع کامل و جامع آشنایی با تدابیر حفظ تندرستی میباشد . به اعتقاد حکیمان اگر حالت اعتدال شش اصل ضروری برقرار شود ، حفظ سلامت ( حفظ الصحه ) حاصل میشود و در غیر این صورت بیماری بروز پیدا خواهدکرد.
( برگرفته از کتاب کلیات طب سنتی و گیاهان دارویی تالیف دکتر علیرضا رستمی و دکتر اصغر فتائی)
آدرس محل تشکیل کلاسها :
میدان انقلاب خیابان آزادی روبه روی ایستگاه بی آرتی قریب نبش خیابان والعصر پلاک ۱۰۹ ساختمان پزشکان تمجیدی طبقه ۴
پست الکترونیک :Elme.salamat@gmail.com
تلفن های مرکز آموزش:
02166575754
09010580311
سوالات خود را با ما در میان بگذارید.