بیماری هپاتیت چیست؟

 كبد در ناحیه راست شكم و در زیر دنده‌ها قرار دارد. این عضو اعمال حیاتی زیادی را انجام می دهد و انسان بدون آن نمی‌تواند به حیات خود ادامه دهد.

التهاب و تورم سلولهای كبد را هپاتیت می‌گویند.

اگر فردی به هپاتیت مبتلا شود. كبد او ملتهب و متورم شده ممكن است زردی یا یرقان در وی ایجاد گردد. حتی در برخی از موارد كبد بطور دائمی دچار آسیب می‌شود. داروها ، مواد شیمیایی، میكروبها و بخصوص ویروسها از علل ایجاد كننده هپاتیت هستند.

انواع متعددی از ویروسها می‌توانند در افراد ایجاد هپاتیت نماید از جمله هپاتیت نوع آ (A)، هپاتیت نوع ب (B) و هپاتیت نوع سی C ) ) و….

یكی از بیماریهای كه از بدو تولد ممكن است جان فرزندان دلبندمان را تهدید و یا در سنین مختلف زندگی آنان را مبتلا نماید، بیماری هپاتیت یا یرقان ویروسی است. در ایران حدود 3 میلیون مبتلا به هپاتیت نوع B و 600 هزار نفر مبتلا به نوع C با حمله كبد، زندگی انسان را در معرض تهدید جدی قرار داده و در نهایت به كام مرگ می‌برند. 

علیهذا با توجه به تعداد زیاد مبتلایان این بیماری در كشور، مطلب فوق جهت مطالعه شما همكاران عزیز تهیه گردیده است. امید كه با مطالعه آن و رعابت نكات پیشگیری، جان خود و اعضای خانواده را در برابر این بیماری حفظ كنید

 بیماری هپاتیت «ب» ( B) :

یكی از خطرناكترین انواع ویروسها هپاتیت ب (B ) میباشد، فردی كه به هپاتیت ب (B ) مبتلا می‌‌شود ممكن است احساس خستگی، ضعف، تهوع و بی‌اشتهایی نماید. تنها در 30% موارد زردی یا یرقان در بیماران دیده می‌شود. ادرار ممكن است پر رنگ و مدفوع كم‌رنگ تر از معمول به نظر برسد.

در مواردیكه شخص ممكن است هیچگونه علائمی نداشته باشد، تنها روش تشخیص هپاتیت «ب» (B ) آزمایش خون است. از هر یكصد نفر مبتلا به هپاتیت ب B 10 نفر ویروس را در خون خود بمدت چندین سال نگهداری می‌كنند. این افراد به ظاهر سالم به نظر میرسند و حتی ممكن است كه خودشان از این وضعیت خبر نداشته باشند ولی میتوانند به راحتی دیگران را آلوده نمایند.

از چه طریق مبتلا به هپاتیت «ب» ( B ) میشویم

هپاتیت «ب» به روشهای زیر قابل انتقال می‌باشد:

1- تماس با كوچكترین قطرة ‌خون آلوده میتواند فرد سالم را مبتلا سازد.

2- استفاده مشترك از سرنگ و سوزن آلوده

3- تماس جنسی با فرد آلوده به ویروس

4- كودك متولد شده از مادر آلوده به ویروس

5- سوراخ كردن گوش و خالكوبی و ختنه غیر بهداشتی (آرایش تزئینی و غیر بهداشتی) با وسایل آلوده به ویروس

6- استفاده مشترك از تیغ و مسواك آلوده به ویروس

7- استفاده از وسائل دندانپزشكی غیر بهداشتی آلوده به ویروس

 برای پیشگیری از انتقال هپاتیت «ب» چه باید كرد؟

1- هیچگاه از سرنگ و سوزن مشترك استفاده نكنیم

2- در صورت ایجاد زخمی در بدن زخم را با آب و صابون شستشو داده بوسیله پانسمان بخوبی محافظت نمائید.

3- اشیاء آلوده به خون را در كیسه پلاستیكی جمع‌آوری كرده و بسوزانیم.

4- وسائلی را كه بخون آلوده می‌شوند سریعاًُ با مواد ضدعفونی كننده مانند مایع سفید كننده لباس تمیز نمایند.

5- در صورت وجود فرد آلوده به ویروس هپاتیت«ب» (B )اطرافیان او بر علیه این بیماری واكسینه شوند.

6- واكسیناسیون كودكان بر علیع بیماری هپاتیت «ب» (B ) كه شامل سه مرحله (بدو تولد، 1/5 ماهگی و 9 ماهگی) میباشد.

توجه: افراد آلوده به ویروس هپاتیت( B ) باید به‌طور منظم به پزشك مراجعه كرده و پی‌گیری بیماری خود باشند و هیچ داروئی را بدون تجویز پزشك مصرف ننمایند.

 توجه داشته باشید برای سالم بودن باید متكی بخود باشیم.

 كبد چیست و اهمیت آن كدام است؟

كبد همان جگر سیاه در اصطلاح عامیانه است و یكی از نقشهای مهم آن در آماده‌سازی مواد غذایی مصرف شده و تجزیه آنها به منظور استفاده سلولهای بدن از آنها می‌باشد.

هپاتیت (یرقان یا زردی) چیست و علتهای آن كدام است؟

هپاتیت التهاب و آزردگی سلولهای كبدی است و در اثر عوامل مختلفی همچون: ویروسها، میكروبها، داروها، بیماریهای ارثی و مصرف مشروبات الكلی و .... به وجود می‌آید اما مهمترین این عوامل ویروسها هستند.

انواع هپاتیت عبارتند از A.B.C.D.E

 هپاتیت B:

با توجه به سیر بالینی بیماری و احتمال مزمن شدنو پیشرفت بیماری کبدی و حتی ایجاد زمینه برای بروز سرطان کبد، خطرناکترین نوع بیماری هپاتیت ( یرقان) می باشد. اگر چه در بزرگسالی اغلب موارد خود به خود فروکش می کند.

در این نوع هپاتیت افراد به دو دسته تقسیم می شوند: افراد ناقل و افراد مبتلا.

 ناقلین چه کسانی هستند؟

افرادی که ویروس هپاتیت در خون آنها وجود داشته ولی علائم بیماری را نشان نمی دهند ناقل هستند. در ایران به طور تقریبی دو میلیون و چهارصد هزار نفر ناقل هپاتیت B می باشند.

 راههای انتقال هپاتیت B چیست؟

· از طریق تماس با خون فرد آلوده

· تزریق خون آلوده

امروزه تمامی خونها و فرآورده هی خونی توسط سازمان انتقال خون از این نظر کنترل می گردد.

· وسایل تیز و خراش دهنده پوست که به طور مشترك استفاده شده‌اند مانند سرنگ و سوزن، تیغ،‌ سوزن خالكوبی و حجامت و....

· بازق فرد آلوده

· مادر آلوده به جنین

· تماس جنسی و انتقال از راه آمیزش جنسی

آیا برای مادران ناقل یا مبتلا امكان بارداری وجود دارد؟‌

بله

مادران برای جلوگیری از انتقال بیماری به نوزاد باید حتماً‌ پزشك معالجشان را از وجود بیماری در بدنشان آگاه كنند.

از برقراری روابط جنسی با همسر خود در زمان ابتلا و یا حتی احتمال آلودگی به ویروس جداً‌خودداری كنید و از روشهای مطمئن تماس جنسی استفاده نمایید. (استفاده از كاندوم)

از استفاده مجدد سرنگهای یكبار مصرف جداً خودداری شود.

حجامت می‌تواند عاملی برای انتقال باشد. آیا تاثیر آن در بهبودی كسانی كه فكر می‌كنند با انجام این كار خوب می‌شوند ثابت شده است؟

آیا خالكوبی آنچنان ضروری است كه خود را بخاطر آن در دامن یك بیماری خطرناك بیاندازیم؟

عاقبت ناقلین هپاتیت B چیست؟

با گذشت زمان ممكن است ویروس از بدنشان پاك و خارج شود. ولی در بسیاری موارد نیز ممكن است ویروس دچار فعالیت مجدد شده و سبب آسیب به كبد شود و در گروهی نیز ممكن است ویروس بصورت نهفته در بدن باقی بماند.

در افراد ناقل و یا مبتلا به بیماری مزمن كبدی، خطر انتقال ویروس به دیگران همواره وجود دارد و در این زمینه دقتهای لازم باید صورت گیرد.

به ناقلین چه توصیه‌هایی می‌شود؟

1ـ برای بررسی وضعیت كار كبد خود، جهت معاینه و انجام آزمایشات خون هر 6 ماه یكبار به پزشك مراجعه نمایند.

2ـ كلیه اعضای خانواده (همسر، فرزندان و كسانی كه در یك مكان با هم زندگی می‌كنند باید بر علیه هپاتیت B واكسینه شوند.

3ـ در صورت مراجعه به دندانپزشك، آزمایشگاه، پزشك و اصولاً هر جای دیگر كه خطر انتقال ویروس به دیگران وجود دارد حتماً آنان را از وجود هپاتیت در بدنشان آگاه سازند.

4ـ از اهدای خون خودداری كنند.

5- افراد چاق تلاش كنند تا از اضافه وزن خود كم كنند.

6- از وسایل و لوازم شخصی مثل: مسواك،‌ تیغ، ریش تراش، حوله و ... هرگز به صورت مشترك استفاده نكنند.

تماسهای عادی، معاشرت، دست دادن و در یك اتاق كار كردن، خطری را متوجه دیگران نمی‌كند.

پیشگیری: (هپاتیتB)

1- هر چقدر فرد در سن پایین‌تری به ویروس هپاتیت B آلوده شده باشد احتمال ناقل شدن و بیماری مزمن كبدی بالاتر است. به این منظور واكسیناسیون كلیه نوزادان در بدو تولد- 5/1 ماهگی و 9 ماهگی در كلیه مراكز بهداشتی درمانی صورت می‌گیرد.

2- علاوه بر نوزادان افرادی كه به عللی در معرض خطر هستند مانند پرسنل كادر پزشكی، دریافت كنندگان فرآورده‌های خونی و افراد خانواده فرد مبتلا نیز باید در سه نوبت واكسن دریافت كنند.

3- زنان آلوده باید از بارداری پرهیز كنند و در صورت بارداری قبل از زایمان برای دریافت درمانهای پیشگیر تكمیلی جهت جلوگیری از انتقال به نوزاد با پزشك خود مشورت كنند.

4- از استفاده مشترك از لوازمی كه باعث ایجاد خراش در پوست می‌گردد، بپرهیزید.

درمان:

افراد ناقل و مبتلا به بیماری مزمن كبد بالای سن 6 ماهگی، می‌تواند جهت درمان به متخصصان بیماریهای عفونی و یا گوارش مراجعه كنند.

در مورد مبتلایان به هپاتیت حاد، درمان معمولاً‌ علامتی است و بیشتر عضو درگیر درمان می‌شود.

در حال حاضر، واكسیناسیون در بدو تولد، بهترین راه پیشگیری از هپاتیتB می‌باشد.