منظور از آزمایش های دوره ای یا چکاپ چیست؟

چکاپ در علم پزشکی به معنای تعیین سطح پایه سلامت هر فرد و انجام کلیه معاینات و آزمایش های لازم بر حسب سن و جنس جهت بررسی وجود بیماری هایی است که هنوز علامت دار نشده اند و یا دارای علائم خفیف و نامشخصی می باشند.

چکاپ‌ها (Checkup) دو نوع است: یکی فردی و دیگری آزمایشگاهی.

در چکاپ فردی، هر ۳ یا ۴ ماه شخص یا به همراه یکی از اعضای خانواده نگاهی به پوست دست، پوست سر، نوک انگشتان، اطراف ریشه ناخن و زیر بغل خود می‌اندازد بروز هرگونه تغییر شکل یا رنگ در خال‌ها یا روی پوست و ظهور لک‌های قرمز به این معنی است که لازم است به پزشک مراجعه شود.

روش دوم چکاپ پزشکی (آزمایشگاهی و تخصصی) است: منظور از چکاپ در اینجا همان تست‌های آزمایشگاهی است که تقسیم‌بندی متفاوتی برای آن وجود دارد؛ که به‌طورکلی در هشت گروه مختلف قرار می‌گیرند. در کل برخی بیماری‌ها به علت اینکه عوامل ایجاد‌کننده ناشناخته‌ای دارند یا ممکن است چند عامل مختلف در ایجاد بیماری نقش داشته باشند؛ قابل‌پیشگیری نیستند؛ لذا تشخیص زودرس این بیماری‌ها به دلیل میسر ساختن درمان سریع و مؤثر، کاهش عوارض بیماری و همچنین کاهش هزینه‌های درمانی در علم پزشکی اهمیت ویژه‌ای دارد. فلذا می‌توان گفت: حتی افراد سالم جامعه که هیچ‌گونه بیماری و سابقه فامیلی بیماری هم ندارند؛ باید آزمایش‌های چکاپ را انجام دهند.

دلیل انجام آزمایشات دوره ای چیست؟

در علم پزشکی بیماری های مهمی وجود دارند که علائم خود را بسیار دیر و در مراحل انتهایی بیماری بروز می دهند به گونه ای که فرد زمانی متوجه بیماری خود می شود که فرصت زیاد و مغتنمی را برای درمان از دست داده است. این در حالی است که در این بیماری ها تشخیص زودرس و درمان سریع، رمز موفقیت در بهبود بیمار است به گونه ای که هر چه این تشخیص و درمان به تأخیر بیافتد، احتمال بهبود بیمار حتی با وجود درمان، کمتر خواهد شد (مانند بسیاری از سرطان ها).

بنابراین یکی از فواید چکاپ، تشخیص زودرس و درمان هر چه بهتر و سریع تر بیماری است. از طرف دیگر در بسیاری از بیماری ها تشخیص زودرس بیماری و شروع اقدامات درمانی مانع پیشرفت بیماری به مراحل انتهایی خواهد شد به گونه ای که تاثیر این پیشگیری بسیار بیشتر و کم هزینه تر از درمان در مراحل انتهایی می باشد؛ به عنوان مثال تشخیص کم کاری غده تیروئید در نوزادان و درمان به موقع آن از عقب ماندگی ذهنی کودک جلوگیری می کند. هم چنین تشخیص زود هنگام افزایش چربی های خون باعث کنترل آن و عدم بروز گرفتگی عروق و سکته های قلبی و مغزی می شود.