حالتی که در ان دندانپزشک و دستیارش، اطراف بیمار قرار می گیرند و می توان یک مداخله و مشارکت کارآمد و در عین حال روان را ایجاد نمایند. بنابراین دستیار در کنار صندلی بیمار قرار می گیرد تا همکاری نزدیک و تنگاتنگی با دندانپزشک داشته باشد. از آنجائیکه هدف تیم دندانپزشکی کاهش حرکات اضافی حین کار است، علم ارگونومی می تواند کمک کننده باشد. ارگونومی علمی است که تلاش میکند شرایط کاری را برای راحتی کارکنان متناسب نماید. در یک محیط دندانپزشکی قسمتهای خاصی از بدن می توانند صدمه و آسیب ببینند که در زیر به آنها اشاره شده است.

 دندانپزشک بدون هیچ گونه کششی با پشت صاف می نشیند.پاها کاملا صاف روی زمین قرار می گیرد و رانها کمی زاویه دارند تا زانوها تا حدودی پایین تر از باسن قرار گیرند. دستیار طوری می نشیند که پشت او صاف باشد وسطح قرار گیری چشم ها حدود ۴تا ۵ اینچ بالاتر از سطح چشمهای دندانپزشک باشد. هدف از این افزایش ارتفاع بهبود دید و دسترسی آسانتر است. از صندلی یا بار استفاده می کند تا هم از پشت و هم شکم محافظت کند. پاها را بر روی قسمتی از صندلی که به این منظور در نظر گرفته شده قرار می دهد. رانها و باسن دستیار می بایست موازی شانه های بیمار قرار گیرد.
تیم دندانپزشکی:
اگر چه ممکن است طراحی، نوع و موقعیت قرار گیری تجهیزات در مطبهای مختلف بطور قابل ملاحظه ای متفاوت باشد، اما عقیده اصلی که مبین دندانپزشکی چهاردستی و انجام یک پروسه درمانی کار آمد و راحت است باید تامین گردد. شناسایی موقعیت های درست و در هنگام درمان بر اساس ساعت، راه خوبی برای آموزش این موقعیت ها به تیم دندانپزشکی است. توجه کنید که ناحیه قرارگیری دستیار بر اساس اینکه دندانپزشک چپ دست یا راست دست است تغییر می کند. یک دایره دور صندلی دندانپزشکی تصور کنید که صورت بیمار در مرکز آن باشد و بالای سر بیمار موقعیت ساعت ۱۲ را نشان می دهد. این ساعت به ۴ ناحیه تقسیم میشود.

انتقال وسایل : انتقال کارآمد و به موقع وسایل و مواد، حاصل یک تلاش گروهی است که به هماهنگی و ارتباط بین دندانپزشک و دستیار مرتبط است. روشی که توضیح داده می شود بر اساس کار با یک دندانپزشک راست دست است.
اصول اساسی انتقال وسیله:
انتقال وسیله در ناحیه انتقال صورت می گیرد.اصول زیر جهت ایجاد موثرترین نحوه انتقال مطرح می گردد:
۱-دستیار باید توالی عمل در حال انجام کار را بداند و بتواند وسیله جدیدی که لازم خواهد شد را پیش بینی نماید.
۲-یک حرکت مختصر می بایست بهنگام انتقال وسیله انجام شود ( شامل فقط انگشتان مچ و آرنج )
۳- وسایل در حالت استفاده منتقل می شوند(یعنی لبه کارگر وسیله به طرف دندانی که روی آن کار میشود هدایت می گردد
۴-وسیله باید طوری منتقل شود که دندانپزشک بتواند بخوبی دسته وسیله را بگیرد
۵-دندانپزشک باید وسیله را محکم بگیرد.

تکنیک انتقال توسط دستیار:
برای انتقال وسایل تکنیک اختصاصی به نام تک دستی وجود دارد که برای کارآمدی بیشتر استفاده می گردد. این تکنیک بهنگام تحویل یا انتقال وسایل و هندپیس و پوآر آب و هوا بکار می رود.از اصول پایه زیر برای برداشتن و دادن و پس گرفتن وسایل استفاده کنید.یک وسیله از سینی وسایل با استفاده از شست، انگشت اشاره و انگشت میانی دست چپ برداشته می شود، به طوریکه وسیله از انتهای دسته یا سمت مخالف کارگر آن گرفته شود. وسیله به منطقه انتقال برده می شود و با استفاده از دو انگشت کوچک دست چپ،وسیله استفاده شده از دندانپزشک گرفته شده و بین دو انگشت دست نگه داشته میشود. وسیله جدید در ناحیه انتقال منتقل می گردد و محکم در دست دندانپزشک قرار می گیرد. نوک کارگر وسیله به سمت دندان یا قوس دندانی که دندانپزشک بر روی ان کار میکند هدایت می گردد. سپس وسیله استفاده شده به سینی وسایل برگردانده می شود.
نحوه در دست گرفتن وسیله توسط دندانپزشک :
حالتی که در آن دندانپزشک یک وسیله را نگه می دارد بستگی دارد به نوع وسیله، نحوه استفاده از آن و اینکه درمان بر روی کدام قوس فکی انجام می شود. درک این نوع در دست گرفتن وسیله، برای انتقال روان و رد و بدل کردن وسایل ضروری است. از انواع این دوشها می توان ,Pen Grasp, Thumb palm Grasp ,Palm Grasp، اشاره کرد.

تنوع و تغییرات در رد و بدل کردن وسایل :
وسایل مخصوصی وجود دارند که می بایست متفاوت منتقل شوند.
آینه و سوند : به هنگام آغاز یک درمان، دندانپزشک از یک آینه دهانی و یک سوند استفاده می نماید تا منطقه ای که احتیاج به درمان دارد را پیدا کند. دستیار با استفاده از دو دست، همزمان آینه و سوند را به دندانپزشک می دهد. دندانپزشک هر کدام از دستهایش را در یک سمت دهان بیمار قرار می دهد و کار را شروع می کند، در حالیکه آماده دریافت وسایل نیز می باشد.

وسایل لولادار یا محوردار:
وسایل لولادار مانند فورسپس، قیچی و پلایر طوری طراحی شده اند که باز و بسته می شوند. این ابزار از لولا گرفته شده و طوری منتقل می شوند که دسته آن به سمت کف دست دندانپزشک هدایت شود یا اینکه دسته قیچی داخل انگشتان دندانپزشک قرار گیرد.
پلایر های مخصوص حمل رول پنبه : هنگامیکه این وسیله جهت انتقال اشیاء کوچک به سمت دهان یا به خارج از دهان استفاده می شود لازم است تغییری در تکنیک یک دستی داده شود. بدین ترتیب که طوری وسیله را به دندانپزشک می دهیم که هر دو نوک آن را بهم می فشاریم این کار از افتادن شیء جلوگیری می کند.

انتقال مواد دندانپزشکی :
مواد دندانی معمولا از ناحیه انتقال نزدیک چانه بیمار منتقل می شوند. سمان و لاینرها بر روی اسلپ یا پدی که بر روی آن مخلوط شده اند بهمراه یک اپلیکاتور منتقل می شوند. پد را در دست راست خود نگه داشته و یک تکه گاز را در دست چپ قرار دهید. در این حالت دندانپزشک هم به مواد دسترسی دارد و هم می تواند نوک وسیله را بهنگام نیاز پاک نماید. مواد در داخل سرنگ، مانند ماده قالبگیری، کامپوزیت رزین و سمانها، به راحتی به دندانپزشک منتقل می شوند. سرنگ طوری منتقل می گردد که دندانپزشک بتواند آن را در حالت استفاده بگیرد. اعضای تیم که به تراش، دید و دسترسی مناسبی دارند می بایست مواد را دقیقا در حفره قرار دهند تا برای جایگذاری صحیح، احتیاج به مبادله اضافی وسایل نباشد.

تکنیک انتقال وسایل به روش دو دستی :
این تکنیک شامل مراحل زیر می باشد:
۱- از دست راست خود استفاده کرده و با شست و پو انگشت مجاور، وسیله را از روی سینی و از ناحیه نزدیک به انتهای کارگر آن بر دارید.
۲- با کف دست چپ، وسیله استفاده شده را از دندانپزشک گرفته، در حالی که انگشتان خود را بسته اید، قبل از اینکه آنرا به سینی برگردانید نگه دارید.
۳-وسیله جدید را به دندانپزشک تحویل دهید، بطوری که نوک کارگر آن به سمت موقعیت صحیح هدایت شود.
۴- وسیله استفاده شده را در موقعیت درست به سینی برگردانید.

کنترل رطوبت (ایزولاسیون)
هنگامی که بعنوان یک دستیار فعالیت می کنید یکی ازمسئولیتهای شما حفظ ارتقاء
شرایط کلینیک است. دندانها، بافتهای اطراف و حفره دهان بعنوان محفظه ای برای آب بزاق، خون و قطعات دندانی هستند. نوع درمان و کاری که قرار است در آن بعنوان دستیار مشارکت کنید و نوع دسترسب به ناحیه عمل، روش انتخابی ایزولاسیون را را برای شما مشخص می کند. در این فصل چند تکنیک و طرز کار مختلف ارائه می شود که می تواند به شما کمک کند تا در موقعیت های مختلف بهترین کار را انجام دهید.
شستشوی دهان :
دو روش اصلی شستشوی دهان که در دندانپزشکی استفاده می شود شستشوی ناحیه محدود و شستشوی کامل دهان است.
روش ۱- در اغلب موارد بکار می رود، زیرا در ضمن آماده سازی و تراش دندان، دبریها می توانند تجمع پیدا کنند. این روش باید خیلی سریع و بطرز کارآمدی، بدون ایجاد هیچ گونه تأخیری درانجام آن، صورت پذیرد. این روش معمولا هنگامی که دندانپزشک کار را برای انجام یک بررسی یا معاینه دقیق تر متوقف می کند انجام می گیرد.

روش ۲- در پایان یک درمان انجام می شود و باعث احساس راحتی و نشاط بیمار می گردد.
روشهای ساکشن کردن دهان :
۱- Saliva Ejector تخلیه کننده بزاق - این وسیله برای خارج کردن حجم کم بزاق یا آب از دهان بیمار استفاده می شود. این لوله کوچک سبک برای انطباق با مناطق مختلف دهان، دارای انعطاف پذیری می باشد. برای اینکه سر ساکشن را در دهان بیمار ثابت کنید می توانید آن را به شکل یک عصا خم کرده و در زیر زبان مخالف سمتی که بر روی آن کار انجام می شود، قرار دهید.
۲- ساکشن دهانی با حجم بالا : HVE وسیله قویتری برای کنترل رطوبت است که معمولا در طول اعمال دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد.
سیستم HVE بر اساس قانون خلا کار می کند که مشابه جاروبرقیهای خانگی است.
موارد کاربرد آن : ۱- تخلیه دهان از بزاق، خون، آب و دبریها
۲-کنار نگه داشتن زبان یا گونه به دور از ناحیه عمل
۳- کاهش آئروسل های باکتریایی که توسط هندپیس های با سرعت بالا ایجاد می شوند.

 توجهات لازم در استفاده از ساکشنهای دهانی :
استفاده نادرست یا بی ملاحظه از HVE، می تواند باعث شود که تصادفا بافت نرم توسط ساکشن کشیده شود و صدمه در بافت ایجاد نماید. نگه داشتن نوک ساکشن در گوشه بافت نرم می تواند از بروز این اتفاق جلوگیری کند. اگر تصادفا بافت نرم به داخل نوک ساکشن کشیده شد، سر آن را بچرخانید تا کشش بر طرف شود یا سریعا دستگاه را خاموش کنید تا بافت رها شود.
سر ساکشن های معمولی :
متداولترین سر ساکشن های مورد استفاده، از پلاستیک نیمه سخت ساخته شده اند که باید قبل از استفاده مجدد استریل شوند. سرهایی از جنس استیل هم در دسترس هستند که باید قبل از استفاده مجدد استریل شوند.

اگر می خواهید تکنسین دستیار دندانپزشک شوید باید در دوره های آموزشی مربوطه شرکت کنید.

ناحیه ای از دهان که قرار است تحت درمان قرار گیردو نوع درمان مورد نظر،وضعیت صندلی بیمار را تعیین می کند.چند پوزیشن وجود دارد که بیمار می تواند در آن قرار بگیرد.
۱- پوزیشن Uprithtعمودی :پشتی صندلی صاف و با زاویه ۹۰درجه است. این پوزیشن در هنگام نشستن و مرخص کردن بیماران استفاده می شود. همینطور ممکن است برای رادیوگرافی و قالبگیری استفاده شود.
۲- پوزیشن سوپاین Supine: پشتی صندلی خوابیده می شود تا بیمار کاملا دراز بکشد.بدلیل شکل صندلی، بیمار کاملا صاف نخواهد بود.سر بیمار و زانوها حدودا در یک سطح خواهند بود.اغلب درمانهای دندانپزشکی در این وضعیت انجام می شود.
۳-وضعیت ساب سوپاینTrendelenberg : هنگامی اطلاق می شود که سر بیمار کاملا پایین تر از پاهای او قرار گیرد. این پوزیشن مخصوصا در شرایط اورژانسی که بیمار غیر هوشیار میشود توصیه می گردد.

شما با شرکت در دوره های آموزش تکنسین دستیار دندانپزشک می توانید به یک تکنسین خوب تبدیل شوید.

وجود یک رابطه کارآمد و در عین حال دوستانه میان دندانپزشک و دستیار می تواند موفقیت یک مطب دندانپزشکی را تضمین کند. این دو نفر می بایست در یک رابطه نزدیک و تنگاتنگ با یکدیگر کار کنند تا چهار هدف زیر را تامین نمایند:
۱- افزایش راحتی بیمار
۲- انجام مراقبتهای دندانی با کیفیت بالا
۳- کاهش استرس و خستگی تیم مشغول در کلینیک
۴- کاهش زمان لازم برای انجام درمانهای دندانپزشکی

محیط کلینیک: طراحی و شکل فضای کلینیک، به اندازه مطب،اینکه چند نفر دندانپزشک در آن کار می کنند،چند نفر دستیار وجود دارد و تعداد بیمارانی که روزانه دیده می شوند وابسته است اتاق درمان دندانپزشکی که به عنوان Dental operatory خوانده می شود،مرکز مطب است. در این اتاق، بیماران تحت درمان دندانپزشکی قرار می گیرند.
تجهیزات اتاق دندانپزشکی: تجهیزات اصلی و استاندارد اتاق دندانپزشکی در یک مطب عمومی در جدول یک امده است. (انتهای کتاب)

مراقبت از تجهیزات دندانپزشکی :
تجهیزات دندانپزشکی گران،پیچیده و حساس هستند و می بایست بر اساس دستورات کارخانه سازنده نگهداری شوند.کارکنان کلینیک مسئول مراقبت روزانه از تجهیزات موجود در مطب دندانپزشکی هستند.
پذیرفتن بیمار:
توجه به این نکته که چه زمانی و چگونه یک بیمار پذیرش کنیم در ایجاد یک تجربه مثبت برای او بسیار مهم است. معمولا با نام فامیل بیماران با انها سلام و احوالپرسی می کنیم و حتما سعی می نماییم ارتباط چشمی و لبخند داشته باشیم و اگر اولین ملاقات بیمار است، خودمان را معرفی کنیم. وقتی می خواهید وارد اتاق معاینه شوید، وسایل شخصی بیمار را در جای امن گذارده و سر صحبت را باز کنید تا به بیمار کمک کند و احساس راحتی و آرامش بیشتری پیدا نماید.

جهت یادگیری دستیاری دندانپزشکی می توانید در دوره های آموزش تکنسین دستیاری دندانپزشکی شرکت کنید.

بافت های دندان

1- مینا 2- عاج 3- پالپ 4- سمان
مینا (Enamel انامل)
سخت ترین بافت بدن بوده و تاج آناتومیک را می پوشاند. رنگ آن نیمه شفاف بوده، خاکستری دیده می شود. ترکیبات آن 98%-95% مواد معدنی بصورت بلورهای هیدروکسی آپاتایت می باشد و ترکیبات پروتئینی و آب آن کمتر از 5% است. به همین دلیل این ماده سخت ترین ماده بدن است.
مینا از نظر ترکیبات معدنی و سختی به استخوان شبیه است اما برخلاف این سختی، بسیار ترد و شکننده است.
مینای بالغ برخلاف استخوان فاقد سلول بوده، لذا قدرت ترمیم ندارد. اما در محیط دهان قابلیت تبادل مواد معدنی داشته و یونهای خود را با بزاق تعویض می¬نماید که به این پدیده رمینرالیزه شدن می گویند. بلورهای تشکیل دهنده مینا یا همان مولکولهای هیدروکسی آپاتالیت بصورت میله هایی به نام میله ها یا منشورهای مینایی آرایش داشته و از عاج تا سطح دندان کشیده می شود. میله های مینایی بر سطح دندان عمودند.

عاج
(دنتین Dentin) ماده ای غیرشفاف است که نور از آن عبور نمی کند و به رنگ زرد دیده می شود. به دلیل فعالیت عاج سازی در طول عمر، با افزایش سن عاج پررنگ تر دیده می شود.
سختی نسوج سخت بدن به این ترتیب می¬باشد: 1- مینا 2- عاج 3- استخوان 4- سمان.
عاج بدلیل امتداد توبولها یا همان زوائد سلولی سلول های عاج ساز بافتی متخلخل می باشد.
عاج بافتی بسیار حساس است و حساسیت آن بدلیل:
رشته های عصبی بین سلولهای عاج ساز
تئوری هیدرودینامیک (جابجایی مایع سلولی) می باشد.
بدلیل وجود سلولهای عاج ساز در طول عمر، عاج ماده ای قابل ترمیم به حساب می آید.
(Dentino Enamel Junction)DEJ محل اتصال مینا و عاج بوده و به صورت زوائد کنگره ای در زیر میکروسکوپ دیده می شود.

پالپ: اتاقک پالپ (پالپ چمبر Pulp chamber) به فضای محصور داخل ساختمان دندان که بافت پالپ در آن قرار می گیرد گفته می شود و کف چمبر همان فورکا از داخل بوده که شکل طاقدیسی دارد. بدلیل فعالیت عاج سازی به طرف مرکز دندان با افزایش سن اتاقک پالپ کوچکتر می شود.
شاخک پالپ (Pulp horn): به امتداد اتاقک پالپ زیر کامپهای دندان گفته می شود.
پالپ تاجی: در قسمت تاج دندان قرار گرفته.
پالپ ریشه ای: در مجرای داخل ریشه هاست.
ناحیه ادنتوبلاست: محل استقرار سلول های عاج ساز بلافاصله در زیر عاج می باشد. این لایه بیرونی ترین لایه سلولهای پالپ محسوب می شود.

وظایف پالپ:
1) سازندگی: ساخت عاج اولیه و ثانویه توسط سلولهای عاج ساز
2) تغذیه ای
3) حسی: بدلیل وجود رشته های عصبی هر گونه تحریک پالپ، به صورت درد تفسیر می شود.
4) حفاظتی و ترمیمی: در صورت آسیب و از بین رفتن سلولهای عاج ساز، سلولهای تمایز نیافته بافت پالپ، به سلولهای عاج ساز تبدیل شده و عاج ترمیمی یا ثالثیه را می سازد.
سمان: (Cementum): بافت همبندی شبیه استخوان است که سطح ریشه آناتومیک را می پوشاند و ریشه دندان را به PDL وصل می کند. رسوب مکرر سمان در این ناحیه موجب جبران سایش سطح جونده دندانها شده و دندان را همواره در تماس دندان مقابل نگه می دارد.

پریودنشیوم Periodontium
پریودنشیوم به بافتهای احاطه کننده دندان گفته می  شود و شامل قسمت های زیر می باشد:
لثه: لثه خود به سه قسمت تقسیم می شود: 1) لثه مارجینال 2) لثه چسبنده 3) لثه اینترنتال یا بین دندانی.
ضمائم اتصالی شامل: 1- سمان 2- استخوان آلوئول 3- لیگامان پریودنتال (PDL)
وظایف پریودنشیم عبارتند از: حمایت، محافظت و تغذیه دندانها.
پریودنتال لیگامان (PDL)
لیگامان دور دندانی (PDL) بافت همبند متراکمی است که مملو از رشته های کلاژن بوده و موجب اتصال سمان ریشه به استخوان آلوئول حفره دندانی می شود. ضخامت آب بطور متوسط 2/0 میلیمتر است.
هرگاه قسمتی از PDL بنا به عللی مثل ضربه، عفونت، التهاب و از بین رفته باشد، سمان ریشه مستقیماً به استخوان آلوئول متصل می گردد که اصطلاحاً انکیلوز (فک جوش) گفته می شود.

با شرکت در دوره های آموزش تکنسین دستیار دندانپزشک می توانید به یک تکنسین دستیار دندانپزشک خوب تبدیل شود.

 مرکز آموزشی علم سلامت در دو رشته تکنسین داروخانه (نسخه خوانی) و تکنسین دستیاری دندانپزشکی دوره های مجازی برگزار می کند.  

به گزارش روابط عمومی مرکز علم سلامت برای دوره های مجازی 20 درصد تخفیف در نظر گرفته شده است 

تدریس دوره ها مجازی توسط دکتر جراح دندانپزشک و دکتری داروسازی میباشد.
فرصتی برای همه افرادی که امکان حضور هفتگی در کلاسهای تهران رو ندارند. همچنین افرادی که زمان کافی جهت حضور در کلاسهای حضوری رو ندارند.
امکان دسترسی به ویدئو و تکرار توضیحات استاد و مشاهده اسلایدها در هر زمان و به هر میزان که نیاز هست.
به دلیل کلاسهای آنلاین مجازی هفتگی جهت رفع اشکال و پرسش و پاسخ که توسط مدرس و مولف کتاب خواهد بود.
مدرک معتبر و رسمی از دانشگاه علوم پزشکی در پایان دوره و بعد از قبولی آزمون