حالتی که در ان دندانپزشک و دستیارش، اطراف بیمار قرار می گیرند و می توان یک مداخله و مشارکت کارآمد و در عین حال روان را ایجاد نمایند. بنابراین دستیار در کنار صندلی بیمار قرار می گیرد تا همکاری نزدیک و تنگاتنگی با دندانپزشک داشته باشد. از آنجائیکه هدف تیم دندانپزشکی کاهش حرکات اضافی حین کار است، علم ارگونومی می تواند کمک کننده باشد. ارگونومی علمی است که تلاش میکند شرایط کاری را برای راحتی کارکنان متناسب نماید. در یک محیط دندانپزشکی قسمتهای خاصی از بدن می توانند صدمه و آسیب ببینند که در زیر به آنها اشاره شده است.

 دندانپزشک بدون هیچ گونه کششی با پشت صاف می نشیند.پاها کاملا صاف روی زمین قرار می گیرد و رانها کمی زاویه دارند تا زانوها تا حدودی پایین تر از باسن قرار گیرند. دستیار طوری می نشیند که پشت او صاف باشد وسطح قرار گیری چشم ها حدود ۴تا ۵ اینچ بالاتر از سطح چشمهای دندانپزشک باشد. هدف از این افزایش ارتفاع بهبود دید و دسترسی آسانتر است. از صندلی یا بار استفاده می کند تا هم از پشت و هم شکم محافظت کند. پاها را بر روی قسمتی از صندلی که به این منظور در نظر گرفته شده قرار می دهد. رانها و باسن دستیار می بایست موازی شانه های بیمار قرار گیرد.
تیم دندانپزشکی:
اگر چه ممکن است طراحی، نوع و موقعیت قرار گیری تجهیزات در مطبهای مختلف بطور قابل ملاحظه ای متفاوت باشد، اما عقیده اصلی که مبین دندانپزشکی چهاردستی و انجام یک پروسه درمانی کار آمد و راحت است باید تامین گردد. شناسایی موقعیت های درست و در هنگام درمان بر اساس ساعت، راه خوبی برای آموزش این موقعیت ها به تیم دندانپزشکی است. توجه کنید که ناحیه قرارگیری دستیار بر اساس اینکه دندانپزشک چپ دست یا راست دست است تغییر می کند. یک دایره دور صندلی دندانپزشکی تصور کنید که صورت بیمار در مرکز آن باشد و بالای سر بیمار موقعیت ساعت ۱۲ را نشان می دهد. این ساعت به ۴ ناحیه تقسیم میشود.

انتقال وسایل : انتقال کارآمد و به موقع وسایل و مواد، حاصل یک تلاش گروهی است که به هماهنگی و ارتباط بین دندانپزشک و دستیار مرتبط است. روشی که توضیح داده می شود بر اساس کار با یک دندانپزشک راست دست است.
اصول اساسی انتقال وسیله:
انتقال وسیله در ناحیه انتقال صورت می گیرد.اصول زیر جهت ایجاد موثرترین نحوه انتقال مطرح می گردد:
۱-دستیار باید توالی عمل در حال انجام کار را بداند و بتواند وسیله جدیدی که لازم خواهد شد را پیش بینی نماید.
۲-یک حرکت مختصر می بایست بهنگام انتقال وسیله انجام شود ( شامل فقط انگشتان مچ و آرنج )
۳- وسایل در حالت استفاده منتقل می شوند(یعنی لبه کارگر وسیله به طرف دندانی که روی آن کار میشود هدایت می گردد
۴-وسیله باید طوری منتقل شود که دندانپزشک بتواند بخوبی دسته وسیله را بگیرد
۵-دندانپزشک باید وسیله را محکم بگیرد.

تکنیک انتقال توسط دستیار:
برای انتقال وسایل تکنیک اختصاصی به نام تک دستی وجود دارد که برای کارآمدی بیشتر استفاده می گردد. این تکنیک بهنگام تحویل یا انتقال وسایل و هندپیس و پوآر آب و هوا بکار می رود.از اصول پایه زیر برای برداشتن و دادن و پس گرفتن وسایل استفاده کنید.یک وسیله از سینی وسایل با استفاده از شست، انگشت اشاره و انگشت میانی دست چپ برداشته می شود، به طوریکه وسیله از انتهای دسته یا سمت مخالف کارگر آن گرفته شود. وسیله به منطقه انتقال برده می شود و با استفاده از دو انگشت کوچک دست چپ،وسیله استفاده شده از دندانپزشک گرفته شده و بین دو انگشت دست نگه داشته میشود. وسیله جدید در ناحیه انتقال منتقل می گردد و محکم در دست دندانپزشک قرار می گیرد. نوک کارگر وسیله به سمت دندان یا قوس دندانی که دندانپزشک بر روی ان کار میکند هدایت می گردد. سپس وسیله استفاده شده به سینی وسایل برگردانده می شود.
نحوه در دست گرفتن وسیله توسط دندانپزشک :
حالتی که در آن دندانپزشک یک وسیله را نگه می دارد بستگی دارد به نوع وسیله، نحوه استفاده از آن و اینکه درمان بر روی کدام قوس فکی انجام می شود. درک این نوع در دست گرفتن وسیله، برای انتقال روان و رد و بدل کردن وسایل ضروری است. از انواع این دوشها می توان ,Pen Grasp, Thumb palm Grasp ,Palm Grasp، اشاره کرد.

تنوع و تغییرات در رد و بدل کردن وسایل :
وسایل مخصوصی وجود دارند که می بایست متفاوت منتقل شوند.
آینه و سوند : به هنگام آغاز یک درمان، دندانپزشک از یک آینه دهانی و یک سوند استفاده می نماید تا منطقه ای که احتیاج به درمان دارد را پیدا کند. دستیار با استفاده از دو دست، همزمان آینه و سوند را به دندانپزشک می دهد. دندانپزشک هر کدام از دستهایش را در یک سمت دهان بیمار قرار می دهد و کار را شروع می کند، در حالیکه آماده دریافت وسایل نیز می باشد.

وسایل لولادار یا محوردار:
وسایل لولادار مانند فورسپس، قیچی و پلایر طوری طراحی شده اند که باز و بسته می شوند. این ابزار از لولا گرفته شده و طوری منتقل می شوند که دسته آن به سمت کف دست دندانپزشک هدایت شود یا اینکه دسته قیچی داخل انگشتان دندانپزشک قرار گیرد.
پلایر های مخصوص حمل رول پنبه : هنگامیکه این وسیله جهت انتقال اشیاء کوچک به سمت دهان یا به خارج از دهان استفاده می شود لازم است تغییری در تکنیک یک دستی داده شود. بدین ترتیب که طوری وسیله را به دندانپزشک می دهیم که هر دو نوک آن را بهم می فشاریم این کار از افتادن شیء جلوگیری می کند.

انتقال مواد دندانپزشکی :
مواد دندانی معمولا از ناحیه انتقال نزدیک چانه بیمار منتقل می شوند. سمان و لاینرها بر روی اسلپ یا پدی که بر روی آن مخلوط شده اند بهمراه یک اپلیکاتور منتقل می شوند. پد را در دست راست خود نگه داشته و یک تکه گاز را در دست چپ قرار دهید. در این حالت دندانپزشک هم به مواد دسترسی دارد و هم می تواند نوک وسیله را بهنگام نیاز پاک نماید. مواد در داخل سرنگ، مانند ماده قالبگیری، کامپوزیت رزین و سمانها، به راحتی به دندانپزشک منتقل می شوند. سرنگ طوری منتقل می گردد که دندانپزشک بتواند آن را در حالت استفاده بگیرد. اعضای تیم که به تراش، دید و دسترسی مناسبی دارند می بایست مواد را دقیقا در حفره قرار دهند تا برای جایگذاری صحیح، احتیاج به مبادله اضافی وسایل نباشد.

تکنیک انتقال وسایل به روش دو دستی :
این تکنیک شامل مراحل زیر می باشد:
۱- از دست راست خود استفاده کرده و با شست و پو انگشت مجاور، وسیله را از روی سینی و از ناحیه نزدیک به انتهای کارگر آن بر دارید.
۲- با کف دست چپ، وسیله استفاده شده را از دندانپزشک گرفته، در حالی که انگشتان خود را بسته اید، قبل از اینکه آنرا به سینی برگردانید نگه دارید.
۳-وسیله جدید را به دندانپزشک تحویل دهید، بطوری که نوک کارگر آن به سمت موقعیت صحیح هدایت شود.
۴- وسیله استفاده شده را در موقعیت درست به سینی برگردانید.

کنترل رطوبت (ایزولاسیون)
هنگامی که بعنوان یک دستیار فعالیت می کنید یکی ازمسئولیتهای شما حفظ ارتقاء
شرایط کلینیک است. دندانها، بافتهای اطراف و حفره دهان بعنوان محفظه ای برای آب بزاق، خون و قطعات دندانی هستند. نوع درمان و کاری که قرار است در آن بعنوان دستیار مشارکت کنید و نوع دسترسب به ناحیه عمل، روش انتخابی ایزولاسیون را را برای شما مشخص می کند. در این فصل چند تکنیک و طرز کار مختلف ارائه می شود که می تواند به شما کمک کند تا در موقعیت های مختلف بهترین کار را انجام دهید.
شستشوی دهان :
دو روش اصلی شستشوی دهان که در دندانپزشکی استفاده می شود شستشوی ناحیه محدود و شستشوی کامل دهان است.
روش ۱- در اغلب موارد بکار می رود، زیرا در ضمن آماده سازی و تراش دندان، دبریها می توانند تجمع پیدا کنند. این روش باید خیلی سریع و بطرز کارآمدی، بدون ایجاد هیچ گونه تأخیری درانجام آن، صورت پذیرد. این روش معمولا هنگامی که دندانپزشک کار را برای انجام یک بررسی یا معاینه دقیق تر متوقف می کند انجام می گیرد.

روش ۲- در پایان یک درمان انجام می شود و باعث احساس راحتی و نشاط بیمار می گردد.
روشهای ساکشن کردن دهان :
۱- Saliva Ejector تخلیه کننده بزاق - این وسیله برای خارج کردن حجم کم بزاق یا آب از دهان بیمار استفاده می شود. این لوله کوچک سبک برای انطباق با مناطق مختلف دهان، دارای انعطاف پذیری می باشد. برای اینکه سر ساکشن را در دهان بیمار ثابت کنید می توانید آن را به شکل یک عصا خم کرده و در زیر زبان مخالف سمتی که بر روی آن کار انجام می شود، قرار دهید.
۲- ساکشن دهانی با حجم بالا : HVE وسیله قویتری برای کنترل رطوبت است که معمولا در طول اعمال دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد.
سیستم HVE بر اساس قانون خلا کار می کند که مشابه جاروبرقیهای خانگی است.
موارد کاربرد آن : ۱- تخلیه دهان از بزاق، خون، آب و دبریها
۲-کنار نگه داشتن زبان یا گونه به دور از ناحیه عمل
۳- کاهش آئروسل های باکتریایی که توسط هندپیس های با سرعت بالا ایجاد می شوند.

 توجهات لازم در استفاده از ساکشنهای دهانی :
استفاده نادرست یا بی ملاحظه از HVE، می تواند باعث شود که تصادفا بافت نرم توسط ساکشن کشیده شود و صدمه در بافت ایجاد نماید. نگه داشتن نوک ساکشن در گوشه بافت نرم می تواند از بروز این اتفاق جلوگیری کند. اگر تصادفا بافت نرم به داخل نوک ساکشن کشیده شد، سر آن را بچرخانید تا کشش بر طرف شود یا سریعا دستگاه را خاموش کنید تا بافت رها شود.
سر ساکشن های معمولی :
متداولترین سر ساکشن های مورد استفاده، از پلاستیک نیمه سخت ساخته شده اند که باید قبل از استفاده مجدد استریل شوند. سرهایی از جنس استیل هم در دسترس هستند که باید قبل از استفاده مجدد استریل شوند.

اگر می خواهید تکنسین دستیار دندانپزشک شوید باید در دوره های آموزشی مربوطه شرکت کنید.