حالتی که در ان دندانپزشک و دستیارش، اطراف بیمار قرار می گیرند و می توان یک مداخله و مشارکت کارآمد و در عین حال روان را ایجاد نمایند. بنابراین دستیار در کنار صندلی بیمار قرار می گیرد تا همکاری نزدیک و تنگاتنگی با دندانپزشک داشته باشد. از آنجائیکه هدف تیم دندانپزشکی کاهش حرکات اضافی حین کار است، علم ارگونومی می تواند کمک کننده باشد. ارگونومی علمی است که تلاش میکند شرایط کاری را برای راحتی کارکنان متناسب نماید. در یک محیط دندانپزشکی قسمتهای خاصی از بدن می توانند صدمه و آسیب ببینند که در زیر به آنها اشاره شده است.

 دندانپزشک بدون هیچ گونه کششی با پشت صاف می نشیند.پاها کاملا صاف روی زمین قرار می گیرد و رانها کمی زاویه دارند تا زانوها تا حدودی پایین تر از باسن قرار گیرند. دستیار طوری می نشیند که پشت او صاف باشد وسطح قرار گیری چشم ها حدود ۴تا ۵ اینچ بالاتر از سطح چشمهای دندانپزشک باشد. هدف از این افزایش ارتفاع بهبود دید و دسترسی آسانتر است. از صندلی یا بار استفاده می کند تا هم از پشت و هم شکم محافظت کند. پاها را بر روی قسمتی از صندلی که به این منظور در نظر گرفته شده قرار می دهد. رانها و باسن دستیار می بایست موازی شانه های بیمار قرار گیرد.
تیم دندانپزشکی:
اگر چه ممکن است طراحی، نوع و موقعیت قرار گیری تجهیزات در مطبهای مختلف بطور قابل ملاحظه ای متفاوت باشد، اما عقیده اصلی که مبین دندانپزشکی چهاردستی و انجام یک پروسه درمانی کار آمد و راحت است باید تامین گردد. شناسایی موقعیت های درست و در هنگام درمان بر اساس ساعت، راه خوبی برای آموزش این موقعیت ها به تیم دندانپزشکی است. توجه کنید که ناحیه قرارگیری دستیار بر اساس اینکه دندانپزشک چپ دست یا راست دست است تغییر می کند. یک دایره دور صندلی دندانپزشکی تصور کنید که صورت بیمار در مرکز آن باشد و بالای سر بیمار موقعیت ساعت ۱۲ را نشان می دهد. این ساعت به ۴ ناحیه تقسیم میشود.

انتقال وسایل : انتقال کارآمد و به موقع وسایل و مواد، حاصل یک تلاش گروهی است که به هماهنگی و ارتباط بین دندانپزشک و دستیار مرتبط است. روشی که توضیح داده می شود بر اساس کار با یک دندانپزشک راست دست است.
اصول اساسی انتقال وسیله:
انتقال وسیله در ناحیه انتقال صورت می گیرد.اصول زیر جهت ایجاد موثرترین نحوه انتقال مطرح می گردد:
۱-دستیار باید توالی عمل در حال انجام کار را بداند و بتواند وسیله جدیدی که لازم خواهد شد را پیش بینی نماید.
۲-یک حرکت مختصر می بایست بهنگام انتقال وسیله انجام شود ( شامل فقط انگشتان مچ و آرنج )
۳- وسایل در حالت استفاده منتقل می شوند(یعنی لبه کارگر وسیله به طرف دندانی که روی آن کار میشود هدایت می گردد
۴-وسیله باید طوری منتقل شود که دندانپزشک بتواند بخوبی دسته وسیله را بگیرد
۵-دندانپزشک باید وسیله را محکم بگیرد.

تکنیک انتقال توسط دستیار:
برای انتقال وسایل تکنیک اختصاصی به نام تک دستی وجود دارد که برای کارآمدی بیشتر استفاده می گردد. این تکنیک بهنگام تحویل یا انتقال وسایل و هندپیس و پوآر آب و هوا بکار می رود.از اصول پایه زیر برای برداشتن و دادن و پس گرفتن وسایل استفاده کنید.یک وسیله از سینی وسایل با استفاده از شست، انگشت اشاره و انگشت میانی دست چپ برداشته می شود، به طوریکه وسیله از انتهای دسته یا سمت مخالف کارگر آن گرفته شود. وسیله به منطقه انتقال برده می شود و با استفاده از دو انگشت کوچک دست چپ،وسیله استفاده شده از دندانپزشک گرفته شده و بین دو انگشت دست نگه داشته میشود. وسیله جدید در ناحیه انتقال منتقل می گردد و محکم در دست دندانپزشک قرار می گیرد. نوک کارگر وسیله به سمت دندان یا قوس دندانی که دندانپزشک بر روی ان کار میکند هدایت می گردد. سپس وسیله استفاده شده به سینی وسایل برگردانده می شود.
نحوه در دست گرفتن وسیله توسط دندانپزشک :
حالتی که در آن دندانپزشک یک وسیله را نگه می دارد بستگی دارد به نوع وسیله، نحوه استفاده از آن و اینکه درمان بر روی کدام قوس فکی انجام می شود. درک این نوع در دست گرفتن وسیله، برای انتقال روان و رد و بدل کردن وسایل ضروری است. از انواع این دوشها می توان ,Pen Grasp, Thumb palm Grasp ,Palm Grasp، اشاره کرد.

تنوع و تغییرات در رد و بدل کردن وسایل :
وسایل مخصوصی وجود دارند که می بایست متفاوت منتقل شوند.
آینه و سوند : به هنگام آغاز یک درمان، دندانپزشک از یک آینه دهانی و یک سوند استفاده می نماید تا منطقه ای که احتیاج به درمان دارد را پیدا کند. دستیار با استفاده از دو دست، همزمان آینه و سوند را به دندانپزشک می دهد. دندانپزشک هر کدام از دستهایش را در یک سمت دهان بیمار قرار می دهد و کار را شروع می کند، در حالیکه آماده دریافت وسایل نیز می باشد.

وسایل لولادار یا محوردار:
وسایل لولادار مانند فورسپس، قیچی و پلایر طوری طراحی شده اند که باز و بسته می شوند. این ابزار از لولا گرفته شده و طوری منتقل می شوند که دسته آن به سمت کف دست دندانپزشک هدایت شود یا اینکه دسته قیچی داخل انگشتان دندانپزشک قرار گیرد.
پلایر های مخصوص حمل رول پنبه : هنگامیکه این وسیله جهت انتقال اشیاء کوچک به سمت دهان یا به خارج از دهان استفاده می شود لازم است تغییری در تکنیک یک دستی داده شود. بدین ترتیب که طوری وسیله را به دندانپزشک می دهیم که هر دو نوک آن را بهم می فشاریم این کار از افتادن شیء جلوگیری می کند.

انتقال مواد دندانپزشکی :
مواد دندانی معمولا از ناحیه انتقال نزدیک چانه بیمار منتقل می شوند. سمان و لاینرها بر روی اسلپ یا پدی که بر روی آن مخلوط شده اند بهمراه یک اپلیکاتور منتقل می شوند. پد را در دست راست خود نگه داشته و یک تکه گاز را در دست چپ قرار دهید. در این حالت دندانپزشک هم به مواد دسترسی دارد و هم می تواند نوک وسیله را بهنگام نیاز پاک نماید. مواد در داخل سرنگ، مانند ماده قالبگیری، کامپوزیت رزین و سمانها، به راحتی به دندانپزشک منتقل می شوند. سرنگ طوری منتقل می گردد که دندانپزشک بتواند آن را در حالت استفاده بگیرد. اعضای تیم که به تراش، دید و دسترسی مناسبی دارند می بایست مواد را دقیقا در حفره قرار دهند تا برای جایگذاری صحیح، احتیاج به مبادله اضافی وسایل نباشد.

تکنیک انتقال وسایل به روش دو دستی :
این تکنیک شامل مراحل زیر می باشد:
۱- از دست راست خود استفاده کرده و با شست و پو انگشت مجاور، وسیله را از روی سینی و از ناحیه نزدیک به انتهای کارگر آن بر دارید.
۲- با کف دست چپ، وسیله استفاده شده را از دندانپزشک گرفته، در حالی که انگشتان خود را بسته اید، قبل از اینکه آنرا به سینی برگردانید نگه دارید.
۳-وسیله جدید را به دندانپزشک تحویل دهید، بطوری که نوک کارگر آن به سمت موقعیت صحیح هدایت شود.
۴- وسیله استفاده شده را در موقعیت درست به سینی برگردانید.

کنترل رطوبت (ایزولاسیون)
هنگامی که بعنوان یک دستیار فعالیت می کنید یکی ازمسئولیتهای شما حفظ ارتقاء
شرایط کلینیک است. دندانها، بافتهای اطراف و حفره دهان بعنوان محفظه ای برای آب بزاق، خون و قطعات دندانی هستند. نوع درمان و کاری که قرار است در آن بعنوان دستیار مشارکت کنید و نوع دسترسب به ناحیه عمل، روش انتخابی ایزولاسیون را را برای شما مشخص می کند. در این فصل چند تکنیک و طرز کار مختلف ارائه می شود که می تواند به شما کمک کند تا در موقعیت های مختلف بهترین کار را انجام دهید.
شستشوی دهان :
دو روش اصلی شستشوی دهان که در دندانپزشکی استفاده می شود شستشوی ناحیه محدود و شستشوی کامل دهان است.
روش ۱- در اغلب موارد بکار می رود، زیرا در ضمن آماده سازی و تراش دندان، دبریها می توانند تجمع پیدا کنند. این روش باید خیلی سریع و بطرز کارآمدی، بدون ایجاد هیچ گونه تأخیری درانجام آن، صورت پذیرد. این روش معمولا هنگامی که دندانپزشک کار را برای انجام یک بررسی یا معاینه دقیق تر متوقف می کند انجام می گیرد.

روش ۲- در پایان یک درمان انجام می شود و باعث احساس راحتی و نشاط بیمار می گردد.
روشهای ساکشن کردن دهان :
۱- Saliva Ejector تخلیه کننده بزاق - این وسیله برای خارج کردن حجم کم بزاق یا آب از دهان بیمار استفاده می شود. این لوله کوچک سبک برای انطباق با مناطق مختلف دهان، دارای انعطاف پذیری می باشد. برای اینکه سر ساکشن را در دهان بیمار ثابت کنید می توانید آن را به شکل یک عصا خم کرده و در زیر زبان مخالف سمتی که بر روی آن کار انجام می شود، قرار دهید.
۲- ساکشن دهانی با حجم بالا : HVE وسیله قویتری برای کنترل رطوبت است که معمولا در طول اعمال دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد.
سیستم HVE بر اساس قانون خلا کار می کند که مشابه جاروبرقیهای خانگی است.
موارد کاربرد آن : ۱- تخلیه دهان از بزاق، خون، آب و دبریها
۲-کنار نگه داشتن زبان یا گونه به دور از ناحیه عمل
۳- کاهش آئروسل های باکتریایی که توسط هندپیس های با سرعت بالا ایجاد می شوند.

 توجهات لازم در استفاده از ساکشنهای دهانی :
استفاده نادرست یا بی ملاحظه از HVE، می تواند باعث شود که تصادفا بافت نرم توسط ساکشن کشیده شود و صدمه در بافت ایجاد نماید. نگه داشتن نوک ساکشن در گوشه بافت نرم می تواند از بروز این اتفاق جلوگیری کند. اگر تصادفا بافت نرم به داخل نوک ساکشن کشیده شد، سر آن را بچرخانید تا کشش بر طرف شود یا سریعا دستگاه را خاموش کنید تا بافت رها شود.
سر ساکشن های معمولی :
متداولترین سر ساکشن های مورد استفاده، از پلاستیک نیمه سخت ساخته شده اند که باید قبل از استفاده مجدد استریل شوند. سرهایی از جنس استیل هم در دسترس هستند که باید قبل از استفاده مجدد استریل شوند.

اگر می خواهید تکنسین دستیار دندانپزشک شوید باید در دوره های آموزشی مربوطه شرکت کنید.

وجود یک رابطه کارآمد و در عین حال دوستانه میان دندانپزشک و دستیار می تواند موفقیت یک مطب دندانپزشکی را تضمین کند. این دو نفر می بایست در یک رابطه نزدیک و تنگاتنگ با یکدیگر کار کنند تا چهار هدف زیر را تامین نمایند:
۱- افزایش راحتی بیمار
۲- انجام مراقبتهای دندانی با کیفیت بالا
۳- کاهش استرس و خستگی تیم مشغول در کلینیک
۴- کاهش زمان لازم برای انجام درمانهای دندانپزشکی

محیط کلینیک: طراحی و شکل فضای کلینیک، به اندازه مطب،اینکه چند نفر دندانپزشک در آن کار می کنند،چند نفر دستیار وجود دارد و تعداد بیمارانی که روزانه دیده می شوند وابسته است اتاق درمان دندانپزشکی که به عنوان Dental operatory خوانده می شود،مرکز مطب است. در این اتاق، بیماران تحت درمان دندانپزشکی قرار می گیرند.
تجهیزات اتاق دندانپزشکی: تجهیزات اصلی و استاندارد اتاق دندانپزشکی در یک مطب عمومی در جدول یک امده است. (انتهای کتاب)

مراقبت از تجهیزات دندانپزشکی :
تجهیزات دندانپزشکی گران،پیچیده و حساس هستند و می بایست بر اساس دستورات کارخانه سازنده نگهداری شوند.کارکنان کلینیک مسئول مراقبت روزانه از تجهیزات موجود در مطب دندانپزشکی هستند.
پذیرفتن بیمار:
توجه به این نکته که چه زمانی و چگونه یک بیمار پذیرش کنیم در ایجاد یک تجربه مثبت برای او بسیار مهم است. معمولا با نام فامیل بیماران با انها سلام و احوالپرسی می کنیم و حتما سعی می نماییم ارتباط چشمی و لبخند داشته باشیم و اگر اولین ملاقات بیمار است، خودمان را معرفی کنیم. وقتی می خواهید وارد اتاق معاینه شوید، وسایل شخصی بیمار را در جای امن گذارده و سر صحبت را باز کنید تا به بیمار کمک کند و احساس راحتی و آرامش بیشتری پیدا نماید.

جهت یادگیری دستیاری دندانپزشکی می توانید در دوره های آموزش تکنسین دستیاری دندانپزشکی شرکت کنید.

دندانها بر حسب شکل و وظیفه ای که به عهده دارند به 4 گروه تقسیم می شوند:
دندانهای اینساپزور (برنده): شامل سانترال و لترال (پیش میانی و پیش کناری) بوده، جهت بریدن غذا بدون اعمال نیروی سنگین طراحی شده دارای یک لبه نسبتاً تیز و تک ریشه ای می باشند.
دندان نیش (کانین): که به آن دندان کاسپید هم می گویند. در گوشه قوس دندانی قرار داشته و دارای یک تاج ضخیم و نوک تیز بوده که توانایی بریدن و پاره کردن غذا با اعمال نیروی سنگین را دارد. ریشه آن یک ریشه کشیده و بلند بوده و اغلب بلندترین ریشه قوس فکی است به همین دلیل این دندان معمولاً آخرین دندانی است که بیمار از دست می دهد.

1. پرمولرها (Permolar): همان دندان های آسیای کوچک می باشند که به دلیل دارا بودن دو کاسب به آنها بای کاسپید نیز می گویند. جهت جویدن و پاره کردن غذا بکار رفته و دو کاسپ آنها یک سطح جونده ایجاد می کند.
توجه: در سیستم دندان شیری دندان پرمولر وجود ندارد.
2. دندانهای مولر: همان دندانهای آسیای بزرگ بوده، جهت جویدن و آسیاب کردن غذا با اعمال نیروهای سنگین بکار می رود. کاسپ مولرها نسبت به پرمولرها کوتاهتر و کندتر است تا سطح جونده بهتری ایجاد شود. موادهای فک پایین دو ریشه ای (یک ریشه در مزیال و یک ریشه در دیستال) و مولرهای بالا سه ریشه ای (2 ریشه در باکال و 1 ریشه در پالاتال) می باشند.

سیستم دندانی: به مجموعه دندانهای موجود در دهان گفته می شود.
قوس دندانی (Dental Arch): به مجموعه دندانهای موجود در یک فک گفته می شود.
کوادرانت یا ربع فکی: اگر هر قوس دندانی را از خط وسط به 2 قسمت مساوی تقسیم کنیم ماحصل 4 ربع فکی خواهد بود.
سکتانت یا فکی: هنگامی است که قوس دندانی را به 3 قسمت بدین شرح تقسیم نمائیم:
از دندان نیش تا نیش به نام سکستانت قدامی و از دندان 8-4 بنام سکستانت خلفی.
نماهای آناتومیک دندان عبارتند از: 1) کانتورها 2) کانتکت ها 3) امبراژورها
کانتورها (Contours): به برجستگی های سطح دندان اطلاق می شود و شامل موارد زیر است:
کاسپ: برجستگی هرمی شکل که از برخورد 4 مثلث متساوی الساقین ایجاد می شود و برجستگی برنده سطح دندانهای جونده را تشکیل می دهد.
کاسپ کارابلی (Carabelli) برجستگی یا کاسپ کوچکی در سطح زیر پالاتال مولر اول و دوم فک بالا.
توبرکل: (Tubercle) برجستگی کوچک مینایی که گاهی در سطح پالاتال دندانهای قدامی دیده می شود.
توجه: کاسپ یک ساختمان آناتومیک است شامل بافتهای مینا عاج و پالپ. اما توبرکل یک زائده مینایی است.
سینگلوم (Cingulum): برجستگی بزرگ و مشخص مینایی که در سطح لینگوال دندانهای قدامی فک بالا و پایین که سطح مزیال را به دیستال متصل می نماید.
ماملون (Mamelon): به زوائد مینایی در لبه اینسایزال دندانهای قدامی تازه رویش یافته اطلاق می شود.
حداکثر تحدب (Hight of contour): به حداکثر برجستگی تاج دندان اطلاق می شود.
نقاط تماس: (Contact Points) محل اتصال دندانهای مجاور در نمای پروگزیمال در محل حداکثر تحدیشان می باشد.
وظایف نقطه های تماس عبارتند از:
جلوگیری از گیر غذایی 2) ثبات قوس فکی 3) حفظ اثربین دندانی از آسیب های حین جویدن.
امبراژور (Embrasures): فضاهای مثلثی فرضی هستند که از کنار هم قرار گرفتن دو دندان مجاور بوجود می آیند.
از نمای باکال امپراژورها عبارتند از:
امبراژور الکوزال: مثلث بالای نقطه تماس
امبراژور جینجیوال: مثلث زیر نقطه تماس که بوسیله لثه بین دندانی پرشده.
از نمای الکوزال امبراژورها عبارتند از: 1- امبراژور باکال: فضای مثلثی در سمت باکال نقطه تماس 2- امبراژور لینگوال: فضای مثلثی در سمت لینگوال نقطه تماس.
فوسا (Fossa): به معنای حفره بوده و به عمیق ترین قسمت آن پیت Pit می گویند.
سالکوس (Sulcus): به معنای شیار بوده که به عمیق ترین قسمت آن (Groove گروو) می گویند.
سیستم های دندانی (Dentition): در طول زندگی، آدمی دارای دو سری دندان می باشد.
سیستم دندانی، مجموعه ای از دندانهای طبیعی در قوس دندانی است. از نظر زمان بندی سه سیستم دندانی را در طول عمر تجربه می کنیم که عبارتند از:
اولیه یا شیری (Primery)
مختلط (Mixed)
دائمی (Permanent)
سیستم دندانی اولیه: همان سیستم دندانی شیری است. این دوره از 6 ماهگی تا 6 سالگی می¬باشد. و در این زمان تنها دندان های شیری در دهان حضور دارند. تعداد دندانهای شیری در 20 عدد بوده و در حدود 2 سالگی یا کمی بعد از آن کامل می¬شوند. ریشه دندانهای شیری به مرور تحلیل رفته و دندان شیری می افتد و این زمان تقریباً مصادف است با رویش دندان دائمی زیرین.
سیستم دندانی دائمی: هنگامی که آخرین دندان شیری می افتد سیستم دندانی اولیه تبدیل به سیستم دندانی دانمی می شود.
سیستم دندانی مختلط: از هنگامی که اولیه دندان شیری می افتد تا هنگامی که آخرین دندان شیری می افتد سیستم دندانی مختلط است (بین 12-6 سالگی).
سیستم های نام گذاری دندانها
جهت نامگذاری دندانها 3 سیستم پذیرفته شده به شرح زیر بکار می رود:
1- سیستم ملی یا یونیورسال:
در این سیستم دندانها را از عدد 1 تا 32 شماره گذاری می نمایند.
دندان شماره 1 مولر سوم راست فک بالا، دندان شماره 16 مولر سوم چپ بالا، دندان شماره 17 مولر سوم چپ پایین و دندان 32 مولر سوم راست پایین است.
برای نامگذاری دندان های شیری در این سیستم از حروف انگلیسی بزرگ استفاده می کنند که از حرف A شروع شده و به حرف T ختم می گردد.
2- سیستم استاندارد بین المللی (ISO/FDI):
در این سیستم برای نامگذاری دندان به هر دندان 2 عدد اختصاص می یابد. عدد اول سمت چپ نمایانگر کوادرانت مربوطه و عدد دوم سمت راست شماره دندان مربوطه می باشد.
در این سیستم کوادرانت 1 راست بالا، کوادرانت 2 چپ بالا کوادرانت 3 چپ پایین و کوادرانت 4 راست پایین است. شمارش دندانها از میدلاین به سمت خلف می باشد.
برای نامگذاری دندانهای شیری شماره کوادرانت ها بدین شرح است:
عدد 5 راست بالا/ عدد 6 چپ بالا/ عدد 7 چپ پایین/ عدد 8 راست پایین.
3- سیستم پالمر (Palmar):
کوادرانت مربوطه را توسط دو خط عمود بر هم براکت نشان داده و شماره مورد نظر را داخل آن می نویسیم. دندانها از میدلاین به سمت خلف شمرده می شوند. دندان شماره 1 سانترال و شماره 8 دندان عقل می باشد. جهت شمارش دندان های شیری از حروف بزرگ انگلیسی درون براکت استفاده می شود. A برای سانترال شیری و E برای مولر دوم شیری است.

اگر علاقه مند به آموزش تکنسین دستیار دندانپزشک هستید می توانید در دوره های مجازی آن شرکت کنید.

بافت های دندان

1- مینا 2- عاج 3- پالپ 4- سمان
مینا (Enamel انامل)
سخت ترین بافت بدن بوده و تاج آناتومیک را می پوشاند. رنگ آن نیمه شفاف بوده، خاکستری دیده می شود. ترکیبات آن 98%-95% مواد معدنی بصورت بلورهای هیدروکسی آپاتایت می باشد و ترکیبات پروتئینی و آب آن کمتر از 5% است. به همین دلیل این ماده سخت ترین ماده بدن است.
مینا از نظر ترکیبات معدنی و سختی به استخوان شبیه است اما برخلاف این سختی، بسیار ترد و شکننده است.
مینای بالغ برخلاف استخوان فاقد سلول بوده، لذا قدرت ترمیم ندارد. اما در محیط دهان قابلیت تبادل مواد معدنی داشته و یونهای خود را با بزاق تعویض می¬نماید که به این پدیده رمینرالیزه شدن می گویند. بلورهای تشکیل دهنده مینا یا همان مولکولهای هیدروکسی آپاتالیت بصورت میله هایی به نام میله ها یا منشورهای مینایی آرایش داشته و از عاج تا سطح دندان کشیده می شود. میله های مینایی بر سطح دندان عمودند.

عاج
(دنتین Dentin) ماده ای غیرشفاف است که نور از آن عبور نمی کند و به رنگ زرد دیده می شود. به دلیل فعالیت عاج سازی در طول عمر، با افزایش سن عاج پررنگ تر دیده می شود.
سختی نسوج سخت بدن به این ترتیب می¬باشد: 1- مینا 2- عاج 3- استخوان 4- سمان.
عاج بدلیل امتداد توبولها یا همان زوائد سلولی سلول های عاج ساز بافتی متخلخل می باشد.
عاج بافتی بسیار حساس است و حساسیت آن بدلیل:
رشته های عصبی بین سلولهای عاج ساز
تئوری هیدرودینامیک (جابجایی مایع سلولی) می باشد.
بدلیل وجود سلولهای عاج ساز در طول عمر، عاج ماده ای قابل ترمیم به حساب می آید.
(Dentino Enamel Junction)DEJ محل اتصال مینا و عاج بوده و به صورت زوائد کنگره ای در زیر میکروسکوپ دیده می شود.

پالپ: اتاقک پالپ (پالپ چمبر Pulp chamber) به فضای محصور داخل ساختمان دندان که بافت پالپ در آن قرار می گیرد گفته می شود و کف چمبر همان فورکا از داخل بوده که شکل طاقدیسی دارد. بدلیل فعالیت عاج سازی به طرف مرکز دندان با افزایش سن اتاقک پالپ کوچکتر می شود.
شاخک پالپ (Pulp horn): به امتداد اتاقک پالپ زیر کامپهای دندان گفته می شود.
پالپ تاجی: در قسمت تاج دندان قرار گرفته.
پالپ ریشه ای: در مجرای داخل ریشه هاست.
ناحیه ادنتوبلاست: محل استقرار سلول های عاج ساز بلافاصله در زیر عاج می باشد. این لایه بیرونی ترین لایه سلولهای پالپ محسوب می شود.

وظایف پالپ:
1) سازندگی: ساخت عاج اولیه و ثانویه توسط سلولهای عاج ساز
2) تغذیه ای
3) حسی: بدلیل وجود رشته های عصبی هر گونه تحریک پالپ، به صورت درد تفسیر می شود.
4) حفاظتی و ترمیمی: در صورت آسیب و از بین رفتن سلولهای عاج ساز، سلولهای تمایز نیافته بافت پالپ، به سلولهای عاج ساز تبدیل شده و عاج ترمیمی یا ثالثیه را می سازد.
سمان: (Cementum): بافت همبندی شبیه استخوان است که سطح ریشه آناتومیک را می پوشاند و ریشه دندان را به PDL وصل می کند. رسوب مکرر سمان در این ناحیه موجب جبران سایش سطح جونده دندانها شده و دندان را همواره در تماس دندان مقابل نگه می دارد.

پریودنشیوم Periodontium
پریودنشیوم به بافتهای احاطه کننده دندان گفته می  شود و شامل قسمت های زیر می باشد:
لثه: لثه خود به سه قسمت تقسیم می شود: 1) لثه مارجینال 2) لثه چسبنده 3) لثه اینترنتال یا بین دندانی.
ضمائم اتصالی شامل: 1- سمان 2- استخوان آلوئول 3- لیگامان پریودنتال (PDL)
وظایف پریودنشیم عبارتند از: حمایت، محافظت و تغذیه دندانها.
پریودنتال لیگامان (PDL)
لیگامان دور دندانی (PDL) بافت همبند متراکمی است که مملو از رشته های کلاژن بوده و موجب اتصال سمان ریشه به استخوان آلوئول حفره دندانی می شود. ضخامت آب بطور متوسط 2/0 میلیمتر است.
هرگاه قسمتی از PDL بنا به عللی مثل ضربه، عفونت، التهاب و از بین رفته باشد، سمان ریشه مستقیماً به استخوان آلوئول متصل می گردد که اصطلاحاً انکیلوز (فک جوش) گفته می شود.

با شرکت در دوره های آموزش تکنسین دستیار دندانپزشک می توانید به یک تکنسین دستیار دندانپزشک خوب تبدیل شود.

دندان از نمای ماکروسکوپی به 3 قسمت زیر تقسیم می شود:
1) تاج 2) ریشه 3) طوق (سرویکس Cervix)
تاج بر 2 نوع است:
تاج آناتومیک: به بخشی از دندان که توسط بافت مینا پوشانده می شود تاج آناتومیک گفته می¬شود و اندازه آن تقریباً در تمام عمر ثابت است.
تاج کلینیکی: به بخشی از دندان که در دهان قابل مشاهده می باشد تاج کلینیکی گفته می¬شود و میزان آن به محل اتصال لثه به دندان بستگی دارد و طبیعتاً طول تاج کلینیکی در طول عمر متغییر است. کوتاهترین تاج کلینیکی مربوط به زمان رویش دندان می باشد.

ریشه  بر 2 نوع است:
ریشه آناتومیک: به بخشی از ریشه که توسط سمان پوشانده می شود، ریشه آناتومیک گفته می شود.
ریشه کلینیکی: به بخشی از دندان که درون زوائد آلوئولی قرار داشته و قابل مشاهده نیست ریشه کلینیکی گفته می شود.
فورکا (Furcation): به محل انشعاب ریشه ها در دندانهای چند ریشه ای گفته می شود به عبارت دیگر می توان فورکا را محل اتصال ریشه دانست.
اپکس (Apex): انتهای مخروطی شکل هر ریشه را اپکس می نامند.
اپیکال به معنای هر چیزی که در اپکس واقع شده است و پری اپیکال به معنای اطراف اپکس است.
فورامن اپیکال: سوراخ انتهای ریشه است که محل ورود و خروج عروق و اعصاب تغذیه کننده دندان می باشد.
طوق (Cervix): طوق یا گردن دندان محل اتصال تاج و ریشه به یکدیگر می باشد. دندان در طوق باریک می شود.
CEJ: محل اتصال سمان ریشه به مینای تاج را Junction Enamel Cemento می نامند که همان طوق دندان است و خطی را به نام خط سرویکال بوجود می آورد.

اگر می خواهید تکنسین دستیار دندانپزشک شوید می توانید از آموزش مجازی تکنسین دستیاری دندانپزشکی استفاده کنید.

انجمن پرستاری ایران با همکاری دانشگاه علوم پزشکی دوره های کوتاه مدت پزشکی با رویکرد اشتغال برگزار می نمایید 

این دوره ها هم به صورت حضوری و هم مجازی برگزار می شود 

دوره های مجازی فرصت مناسبی برای تمام افرادی که شرایط حضور را ندارند با همان کیفیت حضوری فراهم کرده است 

دوره ها:

تکنسین دارویی 

تکنسین دستیار دندانپزشک 

تکنسین نمومه گیری و آزمایشگاه 

فوریتهای پزشکی 

ماساژ کلاسیک و درمانی 

کام(Palate):

همان سقف دهان است.به دو قسمت کام سخت و کام نرم تقسیم می­شود:

1.کام سخت(Hard palate): دو سوم (_3/²) قدامی کام بوده که در زیر آن استخوان قرار دارد. مخاط پوشاننده آن از نوع مخاط جونده بوده و اجزاء زیر در آن قابل تشخیص است:

الف: روگا (Rugae) : برجستگی­های عرضی در ₃/¹ قدامی کام سخت در فک بالا که به طرفین کشیده شده و در جوییدن غذا کمک می­نماید.

• ب: اینسایسیو پاپیلا (Incisive papilla): برجستگی بیضی شکل بافت نرم بلافاصله پشت دندانهای جلویی چپ و راست مرکزی که روی اینسایسیو فورامن را می­پوشاند (پاپیلا به جوانه بیضی شکل بافت نرم گفته می­شود)

2.کام نرم(Soft palate): یک سوم ( _3/¹ ) خلفی کام بوده که در زیر خود استخوان ندارد و به لوزه­ها ختم می­شود. زبان کوچک به صورت زائده­ای در خط وسط آن دیده می‌شود. کام نرم به هنگام غذا خوردن و صحبت کردن به سمت بالا و پایین حرکت می­نماید.

مخاط پوشاننده دهان به 3 دسته اصلی زیر تقسیم می­شود:

1. مخاط پوششی یا غشاء مخاطی دهان: این مخاط فقط وظیفه پوشانندگی حفره دهان را بر عهده داشته و جنس آن بسیار ظریف است و در قسمت­های زیر دیده می­شود:

1) سطح داخلی گونه 2) وستیبول 3) لبها 4) سطح شکمی زبان 5) کام نرم

2. مخاط جونده: این مخاط مقاوم­تر بوده و در عمل جویدن غذا کمک می­نماید و در مناطق زیر دیده می­شود:

1) لثه 2) کام سخت 3) سطح پشتی زبان

3. مخاط اختصاصی: این مخاط جهت حس چشایی و لمس، تخصصی شده و در روی زبان قرار دارد (پرزهای چشایی و مخاط پوشاننده سطح زبان).

1- مسئولیت پذیری:

• حاضر شدن به موقع در محیط کار قبل از ورود دندانپزشک.
• ماندن در محیط در تمام شیفت کاری.
• عدم درخواست ترک زود هنگام محیط کار.

2- مورد اعتماد بودن:

• سخنان و کارهایی که در مطب انجام می شود باید محرمانه باقی بماند.
• پرونده بیماران و اطلاعات شخصی ، مالی و سلامت بیماران باید محرمانه باقی بماند و هرگز نباید درباره آنها با افراد خارج از محیط کار سخن گفت.
• به وضعیت بیماران توجه کند. در صورت نیاز با آنها همدردی کرده و یک شنونده خوب باشد.

3- کار تیمی و همکاری مناسب با همکاران:

• همکاری با سایر افراد تیم.
• داشتن رفتار مناسب و عدم بدگویی در محیط کار.
• داوطلبانه کار همکاران غایب خود را قبول کند.
• از انتقاد بی مورد دیگران بپرهیزد و همواره با مثبت اندیشی آماده کمک به دیگران باشد.

وجود یک رابطه کار آمد و در عین حال دوستانه میان دندانپزشک و دستیار می تواند موفقیت یک مطب دندانپزشکی را تضمین کند. این دو نفر می بایست در یک رابطه نزدیک و تنگاتنگ با یکدیگر کار کنند تا چهار هدف زیر را تا مین نمایند:

• افزایش راحتی بیمار.
• انجام مراقبتهای دندان با کیفیت بالا.
• کاهش زمان لازم برای انجام درمانهای پزشکی.
• کاهش استرس و خستگی تیم مشغول در کلینیک.

ظاهر حرفه ای مناسب برای دستیارکمک دندانپزشک :

1- سلامت کافی:

• رژیم غذایی مناسب داشته باشد.
• به اندازه کافی استراحت کند .
• به اندازه مورد نیاز ورزش کند.

2- آراستگی ظاهر

• بهداشت شخصی را رعایت نماید .
• از استعمال دخانیات خودداری کند.
• از زیور آلات و جواهرات استفاده نکند.( برای جلوگیری از انتقال آلودگی ها).

3- پوشش مناسب

• استفاده از روپوش تمیز و مرتب.
• پوشاندن حداکثر سطح بدن با لباس مناسب که ترجیحاَ فاقد چین ، زیپ و جیب باشد (برای جلوگیری از انتقال آلودگی ها).

قانون و اخلاق

اگر چه اصول اخلاقی برای ما بایدها و نباید ها و خوب و بد را مشخص می کنند، ولی الزامات قانونی نکاتی است که از آنها نمی توان عبور کرد، زیرا مسئولیت قانونی و مشکلات بعدی احتمالی را ایجاد خواهد کرد.