اثر درمانی داروهای ضد افسردگی بعد از چند هفته ظاهر می‌‌شود ولی ممکن است عوارض جانبی زودتر بروز پیدا کنند، بنابراین باید حتماً به بیمار و خانواده اش اطمینان داد که دارو موثر است ولی اثراتش دیر شروع می‌شود و باید به مصرف دارو ادامه داد. اثر درمانی همه‌ی داروهای ضد افسردگی تقریباً با هم برابر است و انتخاب دارو توسط پزشک به شرایط بیمار و میزان تحمل عوارض جانبی بستگی دارد. مسمومیت با داروهای ضد افسردگی خطرناک است، بنابراین نباید تعداد زیادی از این داروها را در اختیار بیماران افسرده‌ای که احتمال خودکشی دارند قرار داد.

فارسی نام ژنریک فارسی نام ژنریک
نورتریپتیلین Nortriptyline آمی‌تریپتیلین Amitriptyline
دوکسپین Doxepin ایمی‌پرامین Imipramine
کلومیپرامین Clomipramine دزیپرامین Desipramine
تریمیپرامین Trimipramine

سایر کاربردهای این داروها: ضد اضطراب، پیشگیری از حمله میگرن (آمی‌تریپتیلین و نورتریپتیلین برای درمان دردهای مزمن عصبی نیز تجویز می‌شوند.)
بهترین زمان مصرف: شب
توصیه‌ها و نکات: پس از مصرف باید از رانندگی و سایر امور نیازمند به هوشیاری کامل پرهیز کرد.

فارسی نام ژنریک فارسی نام ژنریک
سرترالین Sertraline فلوکستین Fluoxetine

سیتالوپرام Citalopram فلوواکسامین Fluvaxamine
پاروکستین Paroxetine اس سیتالوپرام Escitalopram

بهترین زمان مصرف: صبح یا ظهر با معده پر (شب مصرف نشوند).
سایر‌کاربردهای فلوگزتین: ضد‌‌ وسواس، ضد اشتهای عصبی، ضد اختلالات پیش قاعدگی

فارسی نام ژنریک فارسی نام ژنریک
سلژیلین Selegiline ترانیل سیپرومین Tranylcypromine

موکلوبماید Moclobemide ایزوکربوکسازید Isocarboxazide

بهترین زمان مصرف: صبح یا ظهر با معده پر (شب مصرف نشوند).
توصیه‌ها و نکات: دو هفته فاصله با دیگر داروهای ضد افسردگی و غذاهای حاوی تیرامین (از جمله پنیر سوئیسی و فرانسوی، گوشت و ماهی دودی، سوسیس، دانه‌ی سویا، باقالا، زیتون و بنشن) لازم است.

فارسی نام ژنریک فارسی نام ژنریک
دلوکستین Duloxetine ونلافاکسین Venlafaxine

میرتازاپین Mirtazapine ماپروتیلین Maprotiline
بوپروپیون Bupropion

کاربرد دیگر بوپروپیون: ترک سیگار

اگر علاقه مند هستید که تکنسین داروخانه شوید باید دارای مدرک معتبر تکنسین داروخانه باشید.

فارسی نام ژنریک فارسی نام ژنریک

نیترازپام Nitrazepam آلپرازولام Alprazolam
میدازولام Midazolam دیازپام Diazepam
کلردیازپوکساید Chlordiazepoxide لورازپام Lorazepam
اگزازپام Oxazepam کلونازپام Clonazepam
فلورازپام Flurazepam کلوبازام Clobazam
زولپیدم Zolpidem بوسپیرون Buspirone
کلرال هیدرات Chloral Hydrate ملاتونین Melatonin

بهترین زمان مصرف: شب
توصیه‌ها و نکات: پس از مصرف باید از رانندگی و سایر امور نیازمند به هوشیاری کامل پرهیز کرد. حتی‌المقدور از مصرف طولانی مدت اجتناب گردد چون ممکن است با مصرف طولانی مدت وابستگی و تحمل ایجاد شود. قطع ناگهانی مصرف منجر به بروز سندرم محرومیت می‌گردد لذا مصرف آنها بصورت ناگهانی قطع نشود.
سایر داروهایی که اثر آرامبخشی دارند: آمی‌تریپتیلین، نورتریپتیلین، ایمی‌پرامین، کلومی‌پرامین، دزیپرامین، تریمیپرامین، دوکسپین، دسته داروهای ضد جنون هم برای اضطراب توام با پرخاشگری حاد تجویز می‌شوند.
برخی داروهای این دسته کابرد ضد صرع هم دارند: دیازپام، لورازپام، کلوبازام، کلونازپام، نیترازپام، میدازولام.
بوسپیرون: فقط اثر ضد اضطراب دارد و کاربرد خواب آور ندارد.
زولپیدم: فقط اثر خواب آوری فوری دارد و اثر آرامبخشی ندارد. توصیه مصرف زولپیدم این است که پس از مصرف دارو بلافاصله در موقعیت خواب قرار گرفته و بخوابد. درصورتیکه بیمار پس از مصرف این دارو به کارهای دیگر بپردازد به احتمال خیلی زیاد دچار سرگیجه، توهم، اختلال بینایی و بیخوابی خواهد شد.
ملاتونین: برای تنظیم ریتم شبانه روزی بدن تجویز می‌شود. تقریباً 1 ساعت پس از مصرف ملاتونین، شخص دچار خواب آلودگی خواهد شد.
کلرال هیدرات: این دارو برای القای خواب و بیهوشی قبل از اقدامات تشخیصی یا جراحی سرپایی تجویز می‌شود.

جهت آموزش نسخه خوانی  باید دوره های آموزشی مربوطه را طی کنید.

استرس
مجموعه‌ای از واکنش‌های فیزیکی، ذهنی و عاطفی است که در نتیجه‌ی تغییرات و نیازهای زندگی فرد، تجربه می‌شود. استرس مثبت می‌توانند یک انگیزش دهنده باشد حال آن که استرس منفی مسبب مشکلاتی برای بیمار خواهد شد. استرس معمولاً توسط خود شخص با اصلاح سبک زندگی و اتخاذ برنامه‌ی ورزشی و رژیم غذایی مناسب یا با درمان دارویی بهبود می‌یابد.

اضطراب
اضطراب یک حالت ترس و دلهره همراه با علایمی‌مثل خشک شدن دهان، تپش قلب، تند شدن تنفس، سردرد، اختلال خواب و تعریق می‌باشد. وقوع مجدد موقعیت‌هایی که قبلا استرس زا بوده‌اند یا طی آن‌ها به فرد آسیب رسیده است باعث اضطراب در افراد می‌شود. اضطراب مزمن در زندگی شخصی و اجتماعی بیمار اختلال ایجاد کرده و از کیفیت آن می‌کاهد. ذکر خدا، روان درمانی، ورزش و روش‌های دارویی مثل تجویز بنزودیازپین‌ها و برخی داروهای ضد‌افسردگی برای درمان اضطراب موثرند.

بی‌خوابی
مشکل در به خواب رفتن، بیدار شدن مکرر در خلال شب همراه با ناتوانی یا اشکال در به خواب رفتن مجدد، بیدار شدن خیلی زود در صبح و خوابی که باعث تجدید قوا نشود را بی‌خوابی گویند. بی‌خوابی معمولاً به دو صورت بروز پیدا می‌کند: اختلال در شروع خواب و اختلال در عمق و طول زمان خواب که داروهای آن‌ها با هم متفاوتند. خواب ناکافی و نامناسب می‌تواند زندگی شخصی و اجتماعی شخص را مختل کند. درمان بی‌خوابی به روش‌های غیر دارویی مانند مناسب نمودن بستر، مطالعه قبل از خواب، اصلاح عادات غذایی و روش‌های دارویی مانند مصرف بنزودیازپین‌ها و زولپیدم صورت می‌گیرد.

جهت نسخه پیچی باید دارای مدرک معتبر نسخه پیچی باشید.

سه عامل اصلی که باید داروها را در مقابل آنها محافظت نمود: حرارت، نور، رطوبت. داروها نباید در اطاق پر نور یا دمای بیشتر از ۲۵ درجه سانتی گراد نگهداری شوند؛ بنابراین بسیاری از داروها باید در محیطی با دمای خنک نگهداری شوند مگر داروهایی که شرایط خاص دارند. بطور کلی دمای اتاق برابر با 25 درجه سانتیگراد و دمای یخچال معادل 2 تا 8 درجه سانتیگراد در نظر گرفته می‌شود. نباید هه داروها را در یخچال نگهداری نمود و از یخ زدن آنها هم باید جلوگیری کرد. یخچال‌های دارویی باید حاوی دماسنج و رطوبت سنج بوده و دما و رطوبت یخچال‌ها مطابق دستورالعمل ثبت دما و رطوبت بصورت مرتب ثبت شوند. برخی داروها تا قبل از بازشدن باید در یخچال نگهداری شوند و بعد از باز شدن تا مدت معینی قابل نگهداری در خارج از یخچال می‌باشند. برای مثال انسولین تا ۱ ماه بعد از باز شدن خارج از یخچال قابل نگهداری است. برخی داروها تا قبل از بازشدن باید در یخچال نگهداری شوند و بعد از بازشدن باید در خارج از يخچال نگهداری شوند برای مثال اسپری بینی کلسیتونین. برخی داروها تا قبل از آماده سازی یا بازشدن در دمای اتاق نگهداری شوند و بعد از آماده سازی یا بازشدن باید در یخچال نگهداری شوند یا در صورت نگهداری در یخچال ماندگاری آنها بیشتر می‌شود. برای مثال مثال سوسپانسیون و ویال آنتی بیوتیک‌ها. البته با توجه به اختلاف در نحوه فرمولاسیون داروها ملاک اصلی‌، نحوه نگهداری درج شده در بروشور داروها می‌باشد.ظروف حاوی دارو را معمولاً به رنگ قهوه‌ای می‌ساند تا حتی المقدور از ورود نور جلوگیری شود. یخچال برفک گرفته به مراتب رطوبت بالاتری از یخچال سالم دارد.

اگر می خواهید دارای مدرک معتبر تکنسین داروخانه باشید باید دوره های آموزش تکنسین داروخانه  را بگذرانید.

کلیه فرآورده‌های دارویی و اقلام بالک مجاز به تولید، واردات، توزیع، عرضه در کشور طبق مجوزهای سازمان غذا و دارو بدین ترتیب بسته بندی شده‌اند:
تعداد واحد در بسته‌بندی به نحوی انتخاب شده که در محل داروخانه، بسته‌بندی کامل، سالم و همراه با بروشور، تحویل مصرف‌کننده گردد. هر واحد تحویلی به مصرف‌کننده در داروخانه می‌بایست حاوی شناسه رهگیری باشد و در مواردی‌که امکان بسته‌بندی تک قلمی‌وجود نداشته شناسه رهگیری روی تمامی‌واحدهای مصرف درج گردیده است. عناوین ذیل روی بسته بندی داروها درج شده: نام هر فرآورده به فارسی و انگلیسی روی بسته بندی داروها درج شده است. (درصورتیکه فرآورده با نام تجاری عرضه شده باشد درج نام ژنریک با فونت کوچکتر در ذیل نام مذکور ضروری است.) دوز دارو یا داروهای تشکیل دهنده آن شکل دارویی روی فرآورده درج شده است. تعداد هر واحد مصرف، وزن یا حجم بسته ‍بندی با توجه به شکل مصرف فرآورده به فارسی و انگلیسی چاپ شده و شکل دارویی فرآورده روی بسته‌بندی به فارسی و انگلیسی درج شده است. شناسه رهگیری UIDتعریف شده طبق دستورالعمل رهیابی ردگیری و کنترل اصالت، شماره تجاری فرآورده GTIN‌، شماره سری ساخت Batch/Lot‌، تاریخ انقضا Expiry Date بصورت متنی و بارکد دوبعدی روی قسمتی از بسته‌بندی درج یا الصاق شده است.

کیفیت بسته‌بندی: جنس بسته‌بندی بنحوی انتخاب می‌شود که کیفیت فرآورده را در طول عمر قفسه‌ای و داروخانه، تحت تاثیر قرار ندهد.

اگر علاقه دارید تکنسین داروخانه شوید باید دوره های مربوطه را بگذرانید.

استعمال قطره گوشی در افراد زير 3 سال بدین صورت است که باید ابتدا كودك يا شيرخوار را بر روي گوش سمت مقابل خواباند. سپس با يك دست لاله گوش به سمت پايين و عقب کشیده شده و قطره به داخل گوش چکانده شود. استعمال قطره گوشی در افراد بالاي 3 سال هم به همین ترتیب صورت می‌گیرد با این تفاوت که لاله گوش را بايد به سمت بالا و عقب کشید. بهتر است بيمار به مدت 5 تا 10 دقيقه درهمين حالت باقي بماند. اگر قطره در یخچال نگه داشته شده باید قبل از مصرف هم دما شود.

اگر می خواهید تکنسین داروخانه شوید باید دوره های مربوطه را بگذرانید.

در مصرف صحیح داروهای خوراکی چند موضوع حائز اهمیت است: مصرف آب همراه دارو، رعایت فاصله بین دارو و غذا و رعایت حجم مصرف داروهای مایع.
مصرف آب همراه غذا: موجب جلوگیری از بروز ازوفاژیت و تسریع انحلال دارو و درنتیجه تسریع جذب آن می‌شود.
فاصله بین غذا و دارو: ناشتا: از شش ساعت قبل معده خالی باشد و تا یک ساعت پس از مصرف دارو هم خالی بماند. قبل غذا (معده خالی): از دو ساعت قبل معده خالی باشد و تا یک ساعت بعد هم خالی بماند. بعد غذا، همراه غذا (معده پر): حداکثر تا نیم ساعت پس از صرف غذا، دارو مصرف شود.
حجم مصرف داروهای مایع: قاشق چایخوری: تقریباً 5/2 میلی‌لیتر؛ قاشق مرباخوری: تقریباً 5 میلی‌لیتر؛ قاشق غذا خوری: تقریباً 10 میلی‌لیتر؛ لیوان: 250 میلی‌لیتر؛ پارچ: 4 لیوان = 1 لیتر

روش صحیح آماده‌سازی سوسپانسیون

ابتدا باید شیشه حاوی پودر را به خوبی تکان داد تا اگر ذرات پودر به هم چسبپیدهاند از هم جدا شوند. آماده‌سازی سوسپانسیون باید در دو مرحله انجام شود، ابتدا باید کمی‌آب جوشیده سرد شده را تا نصف خط نشانه اضافه کرد و به خوبی تکان داد. پس از دقایقی چون انحلال و جذب سطحی در حال انجام است سطح سوسپانسیون مقداری پایین می‌آید. دوباره باید آب جوشیده سرد شده را این بار تا خط نشانه اضافه نمود. قبل از هر بار مصرف هم باید شیشه را به خوبی تکان داد.

روش صحیح مصرف پن (قلم دارویی)

قبل از مصرف درصورتیکه پن در یخچال نگهداری شده است باید با محیط هم دما شود (غلطاندن بین دستان). هنگام مصرف اولین کار متصل کردن نیدل (سرسوزن) است. برای این کار باید ابتدا درپوش کاغذی سرسوزن را جدا نمود. سپس سرسوزن به طور مستقیم و محکم به سر پن متصل شده و درپوش سوزن جدا می‌شود. در ادامه می‌بایست پیچ تنظیم کننده مقدار دارو را که در انتهای قلم قرار دارد 1 یا 2 واحد چرخانده و برای اطمینان از عملکرد صحیح مقداری دارو را بیرون ریخت. حال نوبت انتخاب دوز مناسب برابر با تجویز پزشک است. پس از تنظیم مجدد دوز با چرخاندن پیچ تنظیم کننده، باید محل تزریق را با الکل ضدعفونی نمود. پس از ورود سوزن به بدن با فشردن دکمه بالای پن دارو تخلیه می‌شود. پس از اتمام تزریق ضمن تمیز کردن محل، سرسوزن را باید ضمن بستن دوباره درپوش، در سطل زباله انداخت.

روش صحیح مصرف اسپری ریوی

بسیاری از بیماران اسپری‌ها را اشتباه مصرف کرده و نتیجه‌ی درمانی مطلوب را نمی‌بینند، از این رو آموزش بیمار در مورد نحوه‌ی مصرف اسپری بسیار حائز اهمیت است. طرز صحیح مصرف اسپری دهانی به این صورت است که ابتدا باید تا جای ممکن خلط را از گلو خارج نمود. نوشیدن آب و مرطوب شدن گلو باعث افزایش نفوذ دارو به سیستم تنفسی می‌شود. هنگام مصرف اسپری دهانی بهتر است شخص در حالت ایستاده و سر رو بالا باشد (یا نشسته و سر کمی‌متمایل به بالا و عقب). سپس باید دهانه اسپری را رو به قسمت انتهای گلو، داخل دهان قرار داده و با لبها دور آن را گرفت. سپس می‌بایست به آرامی‌نفس را بیرون داده و تا جای ممکن هوای ریه‌ها را تخلیه کرد. در ادامه در حالیکه دم عمیقی انجام می‌گیرد باید به طور همزمان قسمت بالای اسپری را فشار داده و نفس عمیق کشید و چند ثانیه آن را نگاه داشت و سپس به آرامی‌تخلیه نمود. بین دو پاف اسپری باید چند دقیقه فاصله گذاشت. بهتر است پس از اتمام مصرف، دهان را با آب شستشو داد تا اگر دارویی در داخل دهان باقی مانده، خارج شود. Spacer (دم یار، آسم یار، آسان نفس) نام وسیله‌ایست که برای مصرف راحت‌تر اسپری مخصوصاً در اطفال و سالمندان استفاده می‌شود. روش استفاده کاملاً شبیه فوق است با این تفاوت که اسپری درون دم یار زده می‌شود و چون فاصله اسپری از حلق بیشتر می‌شود سرعت حرکات ذرات دارو کاهش یافته و برخورد با حلق و رسوب آن در دهان کاهش‌می‌یابد.

اگر شما علاقه دارید تکنسین داروخانه شوید باید در دوره های آموزش تکنسین داروخانه  شرکت کنید.

در جدول ذیل کلیه‌ی اشکال دارویی همراه با نام علمی ‌و علامت اختصاری آنها ارایه شده‌اند. یادگیری آنها برای یک تکنسین داروخانه از ضروریات است.

علامت اختصاری نام انگلیسی نام فارسی
Pow Powder پودر
Gra Granule گرانول
Cap Capsule کپسول
Pearl پرل
Tab Tablet
قرص
Comp Comprime
Compressed Tab قرص فشرده شده ساده
Eff. Tab Effervescent Tab قرص جوشان
Chew. Tab Chewable Tab قرص جویدنی
Buccal Tab قرص دهانی (گونه ای)
Lozenge = Troch قرص مکیدنی
Scored Tab قرص خط دار
M.C. Tab Micro Coated Tab قرص میکروکوت
S.C. Tab Sugar Coated Tab قرص با روکش قندی
F.C. Tab Film Coated Tab قرص با روکش فیلم
E.C. Tab Enteric Coated Tab
قرص با روکش روده‌ای
G.R. Tab Gastro Resistant Tab
S.R Tab Sustained Release Tab قرص با روکش آهسته رهش یا پیوسته رهش
(رهش کنترل شده)
E.R & X.R Tab Extended Release Tab
C.R Tab Controlled Release Tab
P.R Tab Prolonged Release Tab
M.R Tab Modified Release Tab
Oral. Sol Oral Solution محلول خوراکی
Syr Syrup شربت
Elexir الگزیر
Susp Suspension سوسپانسیون
gtt Oral Drop قطره خوراکی
Sub. Tab Sublingual Tab قرص زیرزبانی
Sub. Pearl Sublingual Pearl پرل زیرزبانی
Sub. Spray Sublingual Spray اسپری زیرزبانی
Amp Ampule آمپول
Prefilled Syring سرنگ از قبل پرشده
Vial ویال
Pen پن (قلم دارویی)
Sol for Inf Solution for IV Infusion محلول انفوزیون
وریدی (سرم)
Top. Sol Topical Solution محلول موضعی
Top. Gel Topical Gel ژل
Lot Lotion لوسیون
Top. Cream Topical Cream کرم
Top. Oint Topical Ointment پماد
Patch Transdermal Patch پچ ترنسدرمال
Supp Suppository شیاف
Enema انما (تنقیه، اماله)
Rec. Oint Rectal Ointment پماد مقعدی
Vag. Dutch Vaginal Dutch دوش واژینال
Vag. Supp Vaginal Suppository شیاف واژینال
Vag. Cream Vaginal Cream کرم واژینال
Vag. Oint Vaginal Ointment پماد واژینال
Vag. Tab Vaginal Tablet قرص واژینال
Inhaler, Spray, Puffer اسپری ریوی
Neb Nebulizer محلول یا سوسپانسیون استنشاقی
Sol or Susp for Inhalation Solution or Suspention
for Inhalation
Inhal. Cap Inhalation Cap کپسول استنشاقی
Nas. Spray Nasal. Spray اسپری بینی
Nas. Drop Nasal. Drop قطره بینی
Eye. Drop قطره چشمی
Opht. Drop Ophtalmic. Drop
Eye. Oint Eye. Ointment پماد چشمی

Opht. Oint Ophtalmic. Ointment
Eye. Gel ژل چشمی
Opht. Gel Ophtalmic. Gel
Ear. Drop قطره گوشی
Paste خمیر دهانی
Orabase. Oint Orabase Ointment
Mouthwash دهانشویه

اسپری ریوی، کپسول استنشاقی، پودر استنشاقی، محلول استنشاقی و سوسپانسیون استنشاقی مهمترین اشکالی هستند که با هدف رساندن دارو به ریه استفاده می‌شوند.

اسپری ریوی
انواع مختلفی از اسپری ریوی دارد که طرز کار آنها در بخش اصول مصرف دارو توضیح داده خواهد شد. از جمله می‌توان به اسپری با دوز مشخص (MDI)، توربوهالر و دیسکوس اشاره نمود.

کپسول استنشاقی
این شکل دارویی برای رساندن پودر داخل کپسول به ریه مصرف می‌شود. بدین منظور از دستگاه روولایزر یا هندی‌هالر استفاده می‌کنند.

محلول یا سوسپانسیون استنشاقی
از این شکل دارویی برای رساندن محلول یا سوسپانسیون به ریه استفاده می‌شود. این کار در بیمارستان و به کمک دستگاه تهویه مکانیکی یا ماشین بیهوشی انجام می‌گیرد.

اشکال دارویی بینی 

اسپری بینی و قطره بینی مهمترین اشکالی هستند که با هدف رساندن دارو به عروق خونی انتهای بینی استفاده می‌شوند. هم اثر موضعی (معمولاً قطره‌ها) و هم اثر سیستمیک (معمولاً اسپری‌ها) از این اشکال دارویی انتظار می‌رود.

 اشکال دارویی چشمی‌(Ophtalmic)

قطره چشمی، پماد چشمی‌و ژل چشمی‌مهمترین اشکالی هستند که با هدف رساندن دارو به مویرگ‌های خونی چشم برای اثر موضعی استفاده می‌شوند.

 اشکال دارویی گوشی (Ear)

قطره گوشی مهمترین شکلی دارویی است که با هدف رساندن دارو به گوش میانی و گوش داخلی برای اثر موضعی استفاده می‌شود.

 اشکال دارویی داخل دهانی (Inter Oral)

نیمه جامدات دهانی (خمیر) و محلول‌های دهانی (دهانشویه) مهمترین اشکالی هستند که با هدف رساندن دارو به داخل دهان برای اثر موضعی استفاده می‌شوند.

اگر می خواهید تکنسین داروخانه شوید باید دوره های آموزش تکنسین داروخانه را بگذرانید.

شیاف، انما و پماد مقعدی مهمترین اشکالی هستند که از مسیر رکتال استفاده می‌شوند.

شیاف
شیاف‌ها اثربخشی سریعتری نسبت به اشکال دارویی خوراکی دارند و در موارد زیر تجویز می‌شوند: مسدود بودن راه دهانی یا بیهوش بودن بیمار و عدم امکان تجویز خوراکی داروها، كاهش عوارض گوارشی داروهای خوراکی، درمان بيماريهاي موضعي در ناحیه‌ی مقعد مثل هموروئيد، تجویز دارو به بیمارانی که پذیرش برای مصرف سایر اشکال دارویی ندارند همچون اطفال و سالخوردگان. مهمترین محدودیت شیاف‌ها این است که همه‌ی بیماران رضایت به مصرف این شکل دارویی نمی‌دهند.

انما (تنقیه، اماله)
انما محلول یا سوسپانسیون برای مصرف از طریق مقعد است. با توجه به محلول بودن انما، سرعت جذب آن از شیاف بیشتر خواهد بود.

اشکال دارویی واژینال (زنانه) (Vaginal)

دوش، شیاف واژینال، پماد واژینال، کرم واژینال و قرص واژینال مهمترین اشکالی هستند که از این مسیر استفاده می‌شوند.

دوش واژینال
محلول‌های شستشوی واژینال اعم از دارویی و بهداشتی دوش واژینال نامیده می‌شوند.

اگر می خواهید تکنسین داروخانه شوید باید دوره های آموزش تکنسین داروخانه  را بگذرانید.