مرحله‌ی توزیع و پخش دارو در بدن

خون در بدن ما در تمام قسمتها می‌چرخد و تبع آن دارو که وارد خون شده است هم در همه جا پخش می‌شود. توزیع، نفوذ و انتشار مواد دارویی به داخل اندام‌ها، بافت‌ها و مایع بین سلولی است. داروهائی که در حالت اتصال با پروتئین‌های پلاسمائی در جریان خون گردش می‌کنند "متصل به پروتئین" و آنهائی که متصل نیستند، "آزاد" نامیده می‌شوند. تنها بخش آزاد می‌تواند از سد خونی مغزی عبور کند. دارو توسط خون در همه جای بدن پخش می‌شود پس چطور اثر می‌کند؟ در بخش مربوط به نحوه اثر دارو به این سوال پاسخ داده خواهد شد.

مرحله متابولیسم و حذف دارو از خون

در مرحله‌ی متابولیسم، مولکول دارو به اجزای سازنده‌ی خود شکسته و معمولاً غیر فعال می‌شود. در نهایت قطعات حاصل از شکستن مولکول دارو از طریق ادرار، مدفوع و دیگر راههای دفعی، از بدن خارج خواهند شد. کبد با شکستن مولکول‌های دارو یا اضافه کردن چیزی به آن دارو را غیرفعال می‌کند و بقایای حاصل از این غیرفعال شدن باید از بدن دفع شود. یکی از وظایف مهم کبد علاوه بر تنظیم قند خون مسمومیت زدایی از مواد غذایی جذب شده از راه گوارش است. از نظر کبد داروها به عنوان مواد سمی‌شناخته می‌شوند کبد تلاش می‌کند این عوامل را از بدن حذف نماید. متابولیسم کبدی، به روش‌های مختلف انجام می‌شود مانند: اکسیداسیون، احیا، هیدرولیز، پیوستن سایر عوامل به مولکول اصلی (کونژگاسیون)، خرد کردن مولکول و یا تغییر ایزومری. هدف کبد در انجام این کار، تسهیل در دفع دارو است که اگر دارو، محلول در آب شود از طریق کلیه راحت دفع خواهد شد. آنزیم‌هایی که عمل متابولیسم را انجام می‌دهند در همه نقاط بدن وجود دارند ولی در کبد بسیار متمرکزند. متابولیسم کبدی افراد بسیار متفاوت است، در بعضی افراد متابولیسم کبدی به قدری سریع اتفاق می‌افتد که میزان دارو به اندازه درمانی خود در موضع هدف نمی‌رسد به همین دلیل، دارو بر روی بعضی افراد بی اثر است. بر عکس در برخی افراد، متابولیسم کبدی به اندازه ای ناچیز است که اغلب داروها با دوز درمانی، در این افراد مسمومیت ایجاد می‌کند. عواملی که در متابولیسم کبدی دخیل است عبارتند از ژنتیک، بیماری‌های مزمن کبدی، نارسایی قلبی و تداخلات داروئی.

اگر می خواهید تکنسین داروخانه شوید باید دارای مدرک معتبر تکنسین داروخانه باشید.

زبان داروشناسی، انگلیسی نیست.

هرچند اسامی‌داروها و نسخه‌ها با حروف انگلیسی نوشته می‌شوند ولی اسم اکثر داروها در زبان انگلیسی معنای خاصی ندارد. در واقع اسامی‌داروها لغات انگلیسی نیستند فقط با حروف انگلیسی نوشته می‌شوند برای مثال به لغت "میز" در فارسی دقت کنید. برای آن معنایی وجود ندارد اما می‌توان آن را شرح داد و توصیف کرد. یعنی می‌توانیم بگوییم میز وسیله ای است که چهار پایه دارد و یک سطح صاف و می‌توان روی سطح صاف آن کارهای اداری انجام داد. در خصوص داروها هم همینگونه است یعنی وقتی واژه آموکسی‌سیلین را به کار میبریم این لغت در زبان انگلیسی معنای ندارند بلکه فقط میتوان ویژگی‌های دارو را توضیح داد. مثلاً گفت که این دارو برای درمان عفونت‌های باکتریایی به کار می‌رود و یا چه عوارضی دارد. لذا نتیجه میگیریم اسامی‌داروها فقط با حروف انگلیسی نوشته می‌شوند ولی کلمات انگلیسی نیستند. سوالی که ایجاد میشود این است که پس از چه زبانی هستند؟؟ اما خالی از لطف نیست اما اگر چند کلمه مهم انگلیسی در کار داروخانه را بشناسیم.

اصل داروهای ترکیبی
برخی قرص‌ها، کپسول‌ها یا سایر اشکال دارویی ترکیب دو یا چند دارو هستند. ویژگی‌های یک داروی ترکیبی جمع ویژگی‌های اجزای آن است. داروهای ترکیبی را معولاً از روی اسم آنها می‌توان شناخت. برخی از نشانه‌ها عبارتند از:

•  نام دو دارو با هم: Aluminum Magnesium
•  تک حرف بزرگ آخر نام دارو: Clidinum C
•  عبارت Compound: Diphenhydramine Compound
•  عبارت Co: Co-Amoxiclave
•  عبارت Plus: Zinc Plus

همراهی یون‌ها با داروها (نمک داروها)

برخی از داروها برای عبور از غشا و جذب نیاز دارند بصورت باردار یونی باشند، برخی دیگر را فقط بصورت باردار یونی می‌توان تولید کرد. واضح است وقتی دارویی بصورت یونی باشد باید مولکول با بار مخالف آن هم کنارش باشد تا پایداری مولکولی بوجود آید. (نمک دارو). یون همراه دارو را معمولاً روی بسته بندی دارو می‌نویسند. یادگیری نام دو دسته‌یون باردار همراه داروها برای تکنسین داروخانه اهمیت دارد. 1) یون داروهایی که معروف شده‌اند و ممکن است در نسخه نوشته شوند، مثل لووتیروکسین سدیم، دیکلوفناک سدیم، لیتیوم کربنات و ..... 2) یون داروهایی که با تغییر یون شکل و ویژگی‌های دارو تغییر می‌کند، مثل فروس سولفات، فروس فومارات، فروس بیس گلیسین سولفات‌، پنی‌سیلین جی پتاسیم، پنی‌سیلین جی پروکائین و ......

انواع دارو از نظر بررسی آزمایشگاهی

• داروی موثره: شکل دارویی که حاوی مولکول اصلی دارو می‌باشد.
•  دارونما (پلاسبو): شکل دارویی که همه ویژگی‌های ظاهری دارو را دارد ولی فاقد مولکولهای اصلی دارو می‌باشد، لذا اثر واقعی ندارد. از پلاسبوها عمدتاً در تحقیقات دارویی بصورت مقایسه‌ای برای بررسی اثر داروها استفاده می‌شود.

انواع دارو از نظر مصرف در بارداری

• گروه : A در این گروه از داروها، مطالعات کافی روی زنان باردار انجام شده‌است و نتایج حاصل از مطالعات بیانگر عدم مشاهدهٔ خطر در سه ماهه اول بارداری بر روی جنین است. به این گروه از دارو، دارهای مجاز در دوران بارداری گویند.
•  گروه : B در این گروه از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو خطری بر روی جنین ندارد، اما مطالعات کافی روی زنان باردار برای میزان خطر روی جنین در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است.
•  گروه : C در این گروه از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو روی جنین اثرات جانبی دارد، اما مطالعات کافی روی انسان‌ها در انجام نشده است. در صورتی که منافغ استفاده از دارو برای زنان باردار از مضرات دارو بیشتر باشد، ممکن است دارو تجویز شود.
•  گروه : D در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده‌است، پزشک دارو را تجویز می‌کند.
•  گروه X : این گروه از داروها، بیانگر ایجاد اختلالات، آسیب‌ها و ناهنجاری‌های روی جنین بوده‌است. به دلیل آسیب به جنین و خطر بالای مصرف دارو، مصرف این داروها در دوران بارداری ممنوع است و به آن‌ها داروهای ممنوع در بارداری می‌گویند.

اگر می خواهید تکنسین داروخانه باشید باید دوره های آموزش تکنسین داروخانه را طی کنید.

داروها از جنبه‌های مختلفی تقسیم بندی می‌شوند و هر نوع تقسیم بندی کاربرد خاص خود را دارد.

•  از منظر نسخه خوانی: سیستم : دسته
•  از منظر منشا: معدنی، نوترکیب، قارچی، گیاهی، حیوانی، انسانی، نیمه صناعی، تمام صناعی
•  از منظر مجوز فروش: نسخه‌ای، بدون نسخه، فروش عمومی
•  از منظر بررسی آزمایشگاهی: ماده موثره، پلاسبو (دارونما)
•  از منظر مصرف در بارداری: A, B, C, D, X
• از منظر فارماکولوژیک (تجویز)

انواع دارو از نظر نسخه خوانی

شناخت دسته بندی داروها برای یک تکنسین دارویی امری ضروری است چرا که به خواندن نسخه کمک می‌کند. از این منظر داروها بدین صورت تقسیم بندی می‌شوند:

•  داروهای سیستم مغز، اعصاب و روان (آرام بخش و خواب آور، ضد افسردگی، ضد جنون، ضد صرع، ضد پارکینسون، ضد آلزایمر، ضد میگرن، ضد بیش فعالی)
•  آنتی بیوتیک‌ها (ضد باکتری، ضد ویروس، ضد قارچ، ضد انگل)
•  داروهای سیستم قلب، عروق و خون (موثر بر قلب، ضد فشار خون، ضد چربی خون، قند خون، انعقاد خون، ضد آنمی، ضد اختلالات عروقی)
•  داروهای سیستم تنفس (ضدآسم وتنگی نفس،آنتی هیستامین‌ها، ضد احتقان بینی، ضد سرفه، ضدسرماخوردگی)
•  داروهای سیستم گوارش (مهارکننده اسید معده، محافظ مخاط، ضد اسپاسم گوارش، ضد تهوع و استفراغ، ملین و مسهل، ضد اسهال، ضد التهاب گوارش، آنزیم‌های گوارش، ضد نفخ)
•  داروهای سیستم هورمونی (غدد‌ هیپوفیز و هیپوتالاموس، غده تیروئید، غدد جنسی، پیشگیری از بارداری)
•  داروهای ضد درد و التهاب (کورتون، مسکن، استامینوفن و ترکیبات آن، مخدر)
•  داروهای سیستم ادراری تناسلی (ضد ناتوانی جنسی، ضد تکرر ادرار، ضد‌هایپرپلازی پروستات، ضد انقباض رحم، منقبض کننده رحم)
• داروهای سیستم استخوانی، عضلات و مفاصل (ضد پوکی استخوان، ضد اسپاسم عضلات، ضد نقرس، غضروف و مفاصل)

غلظت جرم در جرم: معمولاً برای بیان غلظت پمادها و کرم‌ها از غلظت جرمی‌استفاده می‌شود. بدین صورت که بیان می‌شود هر یک گرم پماد یا کرم دارویی،X میلی‌گرم از آن دارو را در خود دارد. بنابراین مثلاً وقتی بیان می‌شود که غلظت کرم واژینال استروژن کنژوگه، ششصد و بیست و پنج هزارم میلی گرم در گرم است یعنی هر گرم از آن ششصد و بیست و پنج هزارم میلی گرم دارو دارد. غلظت جرم در حجم: معمولاً برای بیان غلظت مایعات دارویی همچون شربت‌ها و آمپول‌ها از غلظت جرم در حجم استفاده می‌شود. بدین صورت که بیان می‌شود هر یک یا چند میلی‌لیتر از شربت یا آمپول، X میلی گرم از آن دارو را در خود دارد. برای شربت‌ها سوسپانسیون‌ها و الگزیرهای خوراکی معمولاً میلی گرم داروی موجود در هر پنج سی‌سی شربت را اعلام می‌کنند. برای مثال وقتی بیان می‌شود غلظت سوسپانسیون سفیکسیم صد میلی گرم در پنج سی‌سی است یعنی هر پنج سی سی از آن صد میلی گرم دارو دارد. یا وقتی اعلام می‌شود غلظت آمپول متوکاربامول هزار میلی گرم در ده سی سی است یعنی حجم آمپول ده سی سی بوده و در آن ده سی سی هزار میلی گرم دارو هست. بیان غلظتها بصورت درصد: هر دو نوع غلظت فوق را به صورت درصد نیز می‌توان بیان کرد. برای مثال وقتی می‌گوییم کرم تتراسایکلین ۳ درصد است یعنی هر ۱۰۰ گرم از کرم تتراسایکلین ۳ گرم دارو دارد. در خصوص شربت‌ها و الگزیرها نیز از درصد می‌توان استفاده کرد برای مثال در خصوص شربت پیراستام که ۲۰ درصد است می‌توان گفت که هر ۱۰۰ میلی‌لیتر از این شربت ۲۰ میلی‌گرم دارو دارد.

اصل دوز‌های خاص Unique

برخی اعداد دوز فقط مختص یک دارو هستند. یعنی آن عدد (دوز) را فقط در یک دارو می‌توان دید. ارزش دانستن دوزهای خاص هنگام نسخه خوانی مشخص می‌شود. برای مثال اگر در یک نسخه دوز 312 میلی گرم را دیدیم، آن دارو حتماً کوآموکسی کلاو است. چون داروی دیگری دوز 312 میلی گرم ندارد.
برخی از داروهایی که دوز خاص دارند؛ به عنوان مثال:
156، 228، 312، 375، 457، 625: کوآموکسی کلاو
1200000 واحد: پنی سیلین جی پروکائین
625/0 : استروژن کنژوگه
5/37 : ونلافاکسین
210 : یدوکینول
135: مبورین

اصل نسخه بدون دوز

اگر دوز دارو در نسخه نوشته نشد منظور کمترین دوز موجود در فهرست رسمی‌داروهاست.
اصل عبارتFort
اگر عبارت Fort برای دارویی اشاره شد منظور بالاترین دوز موجود در فهرست رسمی‌داروهاست. مثل اراپ فورت، پارکین سی فورت.

جهت نسخه خوانی باید دارای مدرک معتبر نسخه خوانی باشید.

دارو ماده‌ایست که برای پیشگیری، تشخیص و یا درمان یک بیماری مصرف می‌شود. حتماً اثر درمانی دارد و شاید هم اثر مضر داشته باشد. اگر مقدار آن را از حد معینی کمتر کنیم بی اثر خواهد شد اگر مقدار آن از حد معینی بیشتر شود اثرات سمی‌خواهد داشت.

تعاریف مربوط به دوز
دوز (Dose) : مقدار معینی از یک دارو را دوز آن دارو گویند. مثلاً دوز داروی آموکسی سیلین 500 میلی گرمی، 500 میلی گرم است.
حداقل دوز موثر: کمترین مقداری از دارو که بتواند اثر دارویی خود را نشان دهد.
حداکثر دوز ایمن: مقداری از دارو که بیشتر از آن مسمومیت رخ خواهد داد.
دوز کشنده: مقداری از دارو که باعث مرگ می‌گردد.

واحدهای اندازه گیری دوز داروها
گرم(g) : گاهی برای یک اعلام دوز داروهای دارای مقادیر زیاد از واحد گرم استفاده می‌شود. هر یک گرم برابر با یک هزارم کیلوگرم است.
میلی‌گرم(mg) : پرکاربردترین واحد اندازه‌گیری دوز داروها است. معمولاً برای اندازه‌گیری و اعلام دوز قرص‌ها و کپسول‌ها از میلی‌گرم استفاده می‌شود. هر یک میلی‌گرم، یک هزارم گرم است.
میکروگرم(mcg) : برای اعلام دوز داروهای دارای مقادیر اندک از واحد میکروگرم استفاده می‌شود. هر یک میکروگرم یک هزارم میلی گرم است.
واحد بین‌المللی (IU) : معیار اندازه‌گیری مقدار داروهاست و معمولاً داروهای قدیمی‌تر با این واحد سنجیده می‌شوند. این واحد هم برای سنجش جرم بکار می‌رود و هم حجم. مقدار این واحد برای داروهای مختلف متفاوت است برای مثال هر هزار و ششصد واحد بین‌المللی پنی‌سیلین جی برابر با یک میلی گرم است. از جمله داروهایی که با این واحد سنجیده می‌شوند می‌توان به پنی سیلین‌ها، انسولین‌ها، انوکساپارین و هپارین اشاره نمود.

جهت یادگیری موارد بالا باید آموزش تکنسین داروخانه را طی کرده و دارای مدرک معتبر تکنسین داروخانه باشید.

داروخانه به عنوان یک سازمان

داروخانه از یک سو به عنوان موسسه‌ای که روزانه با دهها یا صدها ارباب رجوع سرکار دارد و از سوی دیگر به عنوان یک بنگاه اقتصادی با چرخش مالی نسبتاً بالا مصداق بارزی از یک سازمان است. اگر نگاه سازمانی در داروخانه وجود نداشته باشد قطعاً بازده کافی از کار حاصل نخواهد شد و حتی ممکن است با بروز اشتباهاتی، موجب ضرر و زیان (گاهی جبران ناپذیر) گردد.

ویژگی‌های یک سازمان سالم

•  کیفیت مطلوب کالا یا خدمات
•  عدم هدر رفت منابع و زمان
•  روابط خوب و محترمانه بین افراد
•  کارمندان دارای روحیه، انگیزه و تعهد بالا(در داروخانه مثلا تکنسین داروخانه)
•  ظاهر منظم، آراسته و تمیز محیط کار

نظام آراستگی سازمان 5S

به منظور نیل به اهداف یک سازمان موفق درخصوص وجود ظاهر منظم، آراسته و تمیز در محیط کار و کاهش اتلاف منابع و زمان، مجموعه ای از توصیه‌ها و روش‌ها وجود دارد که تحت عنوان 5S شناخته می‌شوند.
تفكيك و ترتیب(sort) : تفکیک اشیاء بر اساس کاربرد یا میزان استفاده‌یا ضروري و غيرضروري بودن و درصورت لزوم حذف برخی از آنها. مثلاً تفکیک دارو بر اساس اصول علمی‌و فارماکولوژی.

تثبیت(Straighten, Stabilize) : نظم و چیدمان اشیاء به نحوی که اولویت آنها در میزان مصرف یا ضروری بودن و دردسترس بودن رعایت شود. مثلاً چیدمان دارو بر اساس اصول علمی‌و قاعده FIFO.
تنظیف(Shine, Sweep) : خروج اشياء زائد، زباله و مواد خارجي در جهت دستيابي به پاكيزگي در محل كار.
استانداردسازي(standardiz) : تبدیل موارد فوق به اصول قطعی و حتمی‌و ابلاغ و مکتوب کردن آنها، قانون گذاری و تبدیل کردن سه مورد قبلی به عادت.
نگهداری و مراقبت(Sustain) : اطمینان از انجام استانداردها توسط همه افراد و نظارت بر نحوه اجرای آنها.

خصوصیات کار در داروخانه

عامل اصلی که کار در داروخانه‌ها را از بسیاری مشاغل متمایز می‌کند، مراجعین به داروخانه‌ها هستند. از این جهت که عمده افرادی که به داروخانه مراجعه می‌کنند به دنبال خرید دارو هستند و این معمولاً بدان معناست که خودشان یا یکی از نزدیکانشان دچار بیماریست، لذا از صبر وحوصله کافی برخوردار نیستند و به عبارتی آستانه تحمل پایینی دارند. همین موضوع باعث می‌شود یک تکنسین داروخانه نیاز به نوعی بینش خاص در مقابل مراجعین به داروخانه داشته باشد. در بخش مربوط به اصول نسخه پیچی روشهایی برای کاهش حساسیت و آستانه تحمل پایین مراجعین به داروخانه، با اصلاح فرآیندهای کاری داروخانه ارائه خواهد شد.

اصول اجرایی کار در داروخانه

آستانه تحمل پایین مراجعه کنندگان به داروخانه باعث می‌شود تکنسین‌های دارویی ناچار باشند سرعت خدمت رسانی را سرلوحه کار خود قرار دهد. از سوی دیگر، هرگونه اشتباه در تحویل دارو به بیمار می‌تواند منجر به اتفاقات جبران ناپذیری شود. مثلاً ممکن است مصرف یک قرص سرماخوردگی بزرگسالان (که از نگاه عامیانه به عنوان ساده ترین دارو شناخته می‌شود و البته پرفروش ترین داروی کشور از نظر تعداد می‌باشد) در بیمار دچار فشار خون کنترل نشده‌یا آنژین ناپایدار منجر به بحران فشار خون و حمله قلبی شود. از این رو دقت نیز باید سرلوحه کار ما در داروخانه باشد. اما چه عاملی بین سرعت و دقت تعادل ایجاد می‌کند تا خطایی رخ ندهد و صحت کار مورد اعتماد باشد؟ نظم.

 اصول اخلاقی کار در داروخانه

تقریباً در تمامی‌جوامع بشری از قدیم الایام تاکنون اعضای جامعه پزشکی از مورد اعتمادترین افراد در بین مشاغل مختلف بوده‌اند. این موضوع که اشخاص سلامتی خود را به دست اعضای جامعه پزشکی می‌سپارند و براساس تصمیم این متخصصین دارویی مصرف می‌کنند یا به زیر تیغ جراحی می‌روند از همین اعتماد نشات می‌گیرد. تکنسین‌های دارویی هم از این اعتماد به بهره نیستند. در واقع این اعتماد و احترام برای هر کسی که از روپوش پزشکی استفاده می‌کند بصورت طبیعی ایجاد می‌شود. نکته مهم اینجاست که بدانیم این اعتماد چگونه بدست آمده و حفظ می‌شود؟

جهت ارتقای کیفیت خدمت رسانی و آگاهی بیماران از حقوق خود، منشور حقوق بیمار در داروخانه تعریف شده که به شرح زیر است:

•  بيمار حق دارد بعد از دريافت دارو از داروساز در داروخانه اطلاعات مورد نياز درباره درمان دارويي خود (از جمله مقدار و نحوه صحيح مصرف دارو) را سؤال نمايد و داروساز موظف است تا تفهيم كامل بيمار به تمامي سؤالات دارويي وي پاسخ گويد. اطلاعات داده شده بايد بدون اصطلاحات تخصصي و كاملاً واضح باشد به طوري كه بيمار قانع و به طور كامل توجيه شود. علاوه بر آن داروساز موظف است مقدار و نحوه مصرف دارو را مكتوب كند.
•  بيمار حق دارد كه حرمت و شأن او در داروخانه حفظ شده و به نيازهاي دارويي او به موقع و كامل توجه شود.
• داروساز مجاز است با توجه به سطح آگاهي بيمار و در صورتي كه از گروه پزشكي باشد، اطلاعات اضافي ارايه نمايد.
•  بيمار حق دارد در رابطه با حفظ اسرار بيماري و وضعيت سلامت خود به داروساز اعتماد كامل داشته باشد و داروساز ‌بايد در روابط كاري خود چنين اطميناني را براي بيماران فراهم نمايد.
•  بيمار حق دارد در مورد داروهايي كه پزشك براي او تجويز مي‌كند از داروساز در داروخانه راهنمايي و مشاوره بخواهد.
•  بيمار حق دارد به پاسخ‌هاي داروساز در رفع نيازهاي دارويي خود اطمينان كند و داروساز مسئول گفته‌ها و توصيه‌هاي خود مي‌باشد.
•  بيمار حق دارد از داروساز خود درباره منافع و مضرات و هزينه‌هاي دارويي خود اطلاعات بخواهد و تکنسین داروخانه بايد بيمار را راهنمايي كند.
•  داروساز بايد در مورد تداخل داروهاي تجويز شده در نسخه با غذا، داروهاي ديگر و پاسخ‌هاي آزمايشگاهي بيمار را راهنمايي كند.
•  بيمار حق دارد كه بداند چطور متوجه شود داروهاي مصرفي‌اش اثركرده و علامت پيشرفت درمان چيست.
•  بيمار حق دارد كه بداند در صورت فراموش كردن يك دوز دارو چه بايد كرد.
•  داروساز بايد توصيه‌هاي مصرف دارو در حالت بارداري يا شيردهي را در صورت لزوم به بيمار اعلام نمايد.
• داروساز بايد در صورت مصرف همزمان با داروهاي بدون نسخه مانند داروهاي ضد بارداري خوراكي و غیره در صورت لزوم بيمار را راهنمايي كند.
•  داروساز بايد در صورتي كه بيمار داراي بيماري زمينه‌اي نيز هست، نحوه مصرف داروهاي موجود در نسخه را به بيمار توصيه نمايد.
•  صحت دوزاژ تجويزي با توجه به سن و وزن بيمار بايد توسط داروساز بررسي شود.
•  با توجه به برچسب داروهاي دريافتي، داروساز بايد عوارض جانبي مهم را به بيمار هشدار دهد. به طور مثال اثر داروهاي مصرفي بر خواب بيمار و اينكه آيا با بروز عوارض جانبي مصرف دارو، بيمار مجاز به قطع مصرف دارو هست يا نه؟

تخلفاتی که به واسطه‌ی آنها، داروخانه ممکن است تعطیل شود

•  ماده 3 قانون مقررات امور پزشکی و دارویی: اشتغال به حرف پزشکی یا اقدام به تأسيس بدون مجوز يكى از موسسات پزشكى یا واگذاری پروانه به غیر یا استفاده از پروانه شخص دیگر.
•  ماده 4 قانون مقررات امور پزشکی ودارویی: اداره امور فنی توسط افراد فاقد صلاحیت.
• ماده 14 قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی: تاسیس داروخانه بدون اخذ پروانه تاسیس.
•  ماده 15 قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی: عرضه و فروش دارو بدون حضور مسئول فنی و یا تکنسین داروخانه.
•  ماده 9 آیین نامه داروخانه‌ها: جا به جايي داروخانه قبل از اعلام موافقت و اخذ مجوز.
•  ماده 32 آیین نامه داروخانه‌ها: واگذاری داروخانه به شخص دیگر به هر شکل اعم از اجاره و غیره.

تخلفاتی که در دادگاه انقلاب اسلامی‌رسیدگی می‌شوند

ماده 3 قانون مقررات امور پزشکی و دارویی: اشتغال به حرف پزشکی (پزشكى، داروسازى، دندانپزشكى و ....) یا اقدام به تأسيس بدون مجوز يكى از موسسات پزشكى مصرح در ماده 1 قانون مقررات امور پزشکی و دارویی یا واگذاری پروانه به غیر یا استفاده از پروانه شخص دیگر، واردات و صادرات و خريد و فروش دارو بدون اخذ مجوز، خرید و فروش غیرقانونی دارو توسط موسسات پزشکی فاقد مجوز یا دارای پروانه واگذار شده و اخلال در نظام توزیع دارویی کشور.