آشنایی با دوره فوریت های پزشکی بخش اول 

تعریف آناتومی بدن :

آناتومی عبارتست از مطالعه ساختار بدن و ربط آن به اعمال قسمت های مختلف آن ساختمان.

 کاربردهای آناتومی:

• مقایسه آناتومی طبیعی یک انسان طبیعی با یک انسان بیمار و ارجاع بیماری به محل خاصی از بدن

• بررسی کلیه مراحل تکامل زیگوت تا انسان بالغ

• استفاده از آناتومی در رده بندی موجودات مختلف

• استفاده از آناتومی در تعیین جنسیت جنین و ناهنجاری های آن در سیستم های مختلف

مرکز آموزش انجمن پرستاری ایران برگذار کننده دوره فوریت های پزشکی یا کمک های اولیه با بهترین اساتید با شهریه مناسب و اقساطی به همراه ارائه مدرک معتبر انجمن پرستاری ایران به دانشجویان عزیز داده می شود برای اطلاعات بیشتر دوره کمک های اولیه با این شماره تماس بگیرید 02166575754

تعاریف مرتبط با آناتومی:

سلول : سلول کوچکترین واحد زنده بدن  است. بدن انسان از میلیاردها سلول تشکیل شده است  و سلول ها نیاز به اکسیژن، غذا  و آب دارند.

بافت : به مجموعه ای از سلول ها که دارای ساختمان وکار مشابه ای هستند، بافت گفته می شود.

اندام یا عضو : به مجموعه از بافت های بدن که با هم برای ارائه وظیفه ای خاص، همکاری می کنند، اندام یا عضو گفته می شود. مغز، قلب، چشم، گوش و... به تنهایی یک اندام به حساب می آیند.

دستگاه : مجموعه ای از چند اندام ( عضو) را که با هم کار می کنند و وظیفۀ مشخصی را برعهده دارند، دستگاه می گویند. مانند دستگاه تنفس، دستگاه گوارش و....

دستگاه تنفس

تنفس فرآیندی است که بدن از طریق آن اکسیژن کسب می کند. هوا از طریق دهان یا بینی وارد شده، از طریق لوله تنفسی ( نای ) به طرف نایژه ها و نایژک ها در ریه می رود. در انتهای نایژک ها کیسه های هوایی (آلوئول ها ) قرار دارد. دراطراف آلوئول ها رگهای خونی وجود دارد و در اینجا تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن صورت می گیرد.سلول های بدن ما ازاکسیژن استفاده می کنند تاانرژی ای راکه برای زنده ماندن نیاز دارند،آزاد کنند.این انرژی طی فرآیندی به نام تنفس سلولی آزاد می شود.هیچ گاه وقفه ای درکار دستگاه تنفسی ایجاد نمی شود.انسان حدود 20000بار درشبانه روز نفس می کشد،زیراسلول های بدن مادائماً به اکسیژن نیاز دارند.

دستگاه تنفس تشکیل شده است از :

• ریه ها( ریه ی چپ کوچک تر از ریه ی راست است،زیرا با قلب از فضای سمت چپ به طور مشترک استفاده می کنند).

• مجاری تنفسی مانند:دهان، بینی،حلق،حنجره،اپی گلوت،نای،نایژه،نایژکها وکیسه های هوایی

• عضلات تنفسی مانند عضلات بین دنده ای و دیافراگم

درهردقیقه 5تا6 لیترهوا به درون ریه های ما وارد وازآن خارج می شود.درزمان فعالیت های ورزشی،این مقدارافزایش می یابد زیراعضلات مامقداربیشتری اکسیژن نیاز دارند.هوای استنشاقی(دم)حاوی8/20درصداکسیژن و04/0 درصد دی اکسیدکربن است.هوای بازدم ماحاوی تنها6/15درصد اکسیژن 4 درصد دی اکسیدکربن است.

بخش اصلی دستگاه گوارش، لولۀ ای بلند است که جهاز هاضمه نامیده می شود.این لوله ی بلند از دهان تا مقعد امتداد دارد.

جهاز هاضمه شامل : دهان، حلق، مری، معده، رودۀ کوچک، رودۀ بزرگ و راست روده می باشد.اعضای دیگری که به جهازهاضمه متصل اند،به روندگوارش کمک می کنند.این اعضاء شامل:دندان ها،زبان،غددبزاقی،کبد،لوزالمعده وکیسه صفرا می باشند. مواد غذایی حین عبور از این قسمت ها به مولکول های ریزی که می توانند جذب خون شوند، تجزیه می شوند. اندام های جانبی

جهاز هاضمه شامل : دهان، حلق، مری، معده، رودۀ کوچک، رودۀ بزرگ و راست روده می باشد.اعضای دیگری که به جهازهاضمه متصل اند،به روندگوارش کمک     می کنند.این اعضاء شامل:دندان ها،زبان،غددبزاقی،کبد،لوزالمعده وکیسه صفرا می باشند. مواد غذایی حین عبور از این قسمت ها به مولکول های ریزی که می توانند جذب خون شوند، تجزیه می شوند. اندام های جانبی دستگاه گوارش ( یعنی غده های بزاقی، کبد،کیسه صفرا و لوزالمعده ) موادی را ترشح می کنند که به هضم غذا کمک  می نماید. بنابراین کار دستگاه گوارش، هضم و جذب غذاست.

دهان و مری :

ورودی و اولین قسمت لوله گوارشی دهان است و عمل گوارش ابتدا از دهان آغاز
می شود. درهنگام بلع، زبان لقمه غذا را از گلو به مری می راند. مری لوله ای عضلانی تقریباً به طول 24 سانتی متر بوده، ازپشت قلب عبورکرده وغذای جویده شده را از حلق به معده می رساند.

معده :

غذاپس ازعبورازمری واردمعده میشود.معده وظیفه هضم،ذخیره موقت ومخلوط سازی موادغذایی بامواد مترشح(شیره معده)را دارد.معده خالی ازیک مشت کوچکتر است،ولی یک معده ی پرمی تواند20برابر بزرگتر از آن باشد.خروجی معده دریچه پیلوریاهمان عضله ی حلقوی(اسفنکتر)است که به غذای نیمه مایع امکان میدهدازمعده خارج شود.

روده کوچک :

یک لوله پیچ خورده به طول حدود 6  الی 8  متر و قطر 5/2 سانتی متر است که غذا در حین هضم شدن از آن عبور می کند و محل اصلی هضم وجذب غذا  می باشد. به قسمت اولیه روده کوچک  اثنی عشر یا دوازدهه می گویند.

روده بزرگ :

روده بزرگ به طول 5/1 متر است و در ادامه روده کوچک قرار دارد. وظیفه اصلی آن جذب آب و املاح و دفع مواد اضافی به شکل مدفوع می باشد. 5 تا 7 سانتی متر آخر روده بزرگ را  راست روده می گویند که به مقعد ختم می شود.

کبد،کیسه صفرا و لوزالمعده :

کبدباوزن تقریبی 5/1 کیلوگرم، بزرگترین و درشت ترین غده بدن انسان است که در قسمت بالا و طرف راست حفره شکم قرار دارد.برخلاف معمول،کبد دومنبع خونی دارد:یکی خون پراکسیژن که درشریان کبدی است،ودیگری خون سرشار ازموادغذایی که در وریدباب می باشد. از وظایف کبد می توان به تولید صفرا، ذخیره سازی قند، ساخت فاکتورهای انعقاد خون وتبدیل مواد سمی و زائد مانند آمونیاک به موادی با خطر کمتر مانند اوره... اشاره کرد.

لوزالمعده غده ای است مخروطی،مسطح و پهن به طول 15 سانتی متر درقسمت بالاو چپ حفره شکم قراردارد.مهمترین وظایف آن کمک به هضم چربی،پروتئین،قندو تولید انسولین برای تنظیم قندخون می باشد.کبد،کیسه صفرا ولوزالمعده که درقسمت فوقانی شکم قراردارندمایعات گوارش کننده را بدرون اثنی عشریادوازدهه ترشح  می کنند.

حرکات دودی :

برای حرکت دادن غذادرطول لوله گوارش عضلات  جداره هابایک توالی به نام موج دودی منقبض وشل می شوند.بدین صورت که  عضلات پشت  غذا منقبض شده و عضلات جلوی آن شل می شوند و غذا به سمت جلو رانده می شود.

دستگاه اسکلتی

دستگاه اسکلتی از به هم پیوستن استخوان های بدن تشکیل شده است. استخوان ها باعث شکل گرفتن بدن می شود. استخوان ها همچنین از بافت ها و اندام های بدن محافظت می نمایند. استخوان ها، تکیه گاه عضلات هستند و به این وسیله به حرکت بدن کمک می کنند.

اسکلت بدن انسان از 206 استخوان تشکیل می شودکه به وسیله مفصل با هم متصل می شوند. انتهای استخوان ها توسط یک سطح صاف و غضروفی پوشیده  و به منظور جلوگیری از ساییدگی محل اتصال ، خود مفصل به وسیله یک کپسول پر از مایع روان کننده و لغزنده به نام مایع مفصلی احاطه شده است. این مایع علاوه بر نرم کردن حرکات مفصل، ضربه های وارده به مفصل را جذب می کند. بنابراین سطوح استخوان در تماس مستقیم با یکدیگر قرار نمی گیرند.

 ستون فقرات :

ستون  مهره ها از 33  استخوان با اشکال  نامنظم  تشکیل  شده

 است که توسط لیگامان های قوی به یکدیگر متصل شده اند.

این استخوانها شامل 7 مهره گردنی،12 مهره توراسیک
(سینه ای) یا پشتی، 5 مهره به هم جوش خورده خاجی یا ساکرال و4 مهره  به هم چسبیده دنبالچه هستند. بین هر دو مهره بالشتکی از جنس غضروف وجود داردکه دارای خاصیت الاستیکی است و به آن دیسک بین مهره ای می گویند. طناب نخاعی از مجرای میان مهره ها عبور می کند و در ارتباط مستقیم با مغز می باشد.از طناب نخاعی،31 جفت اعصاب حسی حرکتی خارج شده و به کلیه ارگان های بدن می روند.

 دستگاه عضلانی :

دستگاه عضلانی ازمقدار زیادی ماهیچه تشکیل شده است که تقریباً دو سوم(یا نیمی) از وزن بدن را تشکیل میدهد.بیش از650 ماهیچه ی اسکلتی درلایه های اسکلت بدن وجود داردکه اسکلت بدن رامی پوشانندوبه بدن شکل می دهند.این ماهیچه ها به استخوان ها متصل اند.ماهیچه ها به وسیله رشته هایی از بافت قوی ومحکم  بنام تاندون  (زردپی) به استخوان ها،ماهیچه های دیگریاپوست متصل میشوند.عضلات بوسيله پيامهاي ارسالي ازدستگاه عصبي كنترل  ميشوند.عضلات اسكلتي نه تنهاباعث حركت قسمتهاي مختلف بدن  مي گردند بلكه به حفظ وضعيت بدن در حالتهاي ايستاده نشسته يا خوابيده نيزكمك مي كنند.دونوع ماهیچه ی دیگروجود دارندکه درون بدن عمل میکنند وازنظر پنهان اند:یکی ماهیچه های قلب که به ضربان قلب قدرت می بخشدوقلب رابه کارمی اندازند،ودیگری ماهیچه های صاف که غذا ومواد دیگر راحرکت می دهند.

در بدن انسان سه نوع عضله وجود دارد :

1- عضلات مخطط یا ارادی : این عضلات به کمک استخوان ها، باعث توانایی حرکت در فرد می شوند.

• عضلات صاف یا غیر ارادی : این عضلات اندام های داخلی تو خالی ( مانند معده و روده ها ) را احاطه کرده اند.
• عضلۀ قلبی : این عضله، قلب را تشکیل می دهد.

 دستگاه گردش خون

برای اینکه میلیاردها سلول که بافت های بدن شمارا تشکیل می دهندزنده بمانندوهمچنین برای اینکه موادزائد بدنتان بتواند دفع شود،به تامین مداوم غذا واکسیژن نیازمندید.این تامین غذاواکسیژن ودفع مواد زائد بدن توسط دستگاه قلبی عروقی یاگردش خون صورت می گیرد.موادی که بسوی سلول ها می روند یاازآن هابرمیگردندتوسط مایع قرمز رنگی به نام خون منتقل می شوند.دستگاه قلبی عروقی،بدن رادرمقابل عفونتها حفظ می کندودرتثبیت دائمی درجه حرارت بدن نقش کلیدی دارد.

دستگاه گردش خون از سه جزء تشکیل می شود :

1- قلب : کار اصلی قلب، پمپ کردن خون به داخل رگ های خونی است.

2- رگ های خونی : سه نوع رگ در بدن وجود دارد.

الف)سرخرگ (شریان) :خون اکسیژن دار را از قلب به تمام اعضای بدن می رسانند.

ب )سیاهرگ( ورید) : خون دارای دی اکسید کربن را از اعضای بدن به قلب می برند.

ج )مویرگ:بسیارکوچک وظریف اند.اکسیژن،غذاومواد دیگرازطریق دیواره های مویرگهاعبورمیکند.

3- خون : کار خون، رساندن اکسیژن و غذا به تمام قسمت های بدن است.

قلب عضوماهیچه ای وتوخالی ومخروطی شکل است که حدود 300 گرم وزن داردو  به اندازه مشت بسته هرفرد می باشد.قلب تقریباً 5 لیترخون را درهر دقیقه به سراسر بدن پمپ می کند.طول مجموع رگ های خونی انسان به طورباورنکردنی به بیش از150000کیلومتر می رسد.