نقش دستیار دندانپزشک در شرایط اورژانسی مطب دندانپزشکی

اورژانس شرایطی است که در آن اقدام فوری برای فردی که آسیب دیده یا به طور ناگهانی دچار حادثه شده لازم است. هنگام بروز حادثه اورژانس، زمان مناسبی برای مراجعه به کتب مرجع برای یافتن پاسخ نیست. شما باید آماده کمک رسانی به طور ناگهانی باشید. افرادی که در دسته اعمال دندانپزشکی معمول قرار می‌گیرند، تنوع زیادی از لحاظ سنی و شرایط پزشکی دارند.

مرکز آموزش انجمن پرستاری ایران با برگزاری دوره دستیار دندانپزشک یا تکنسین دندانپزشکی Dental assistant می تواند به شما کمک کند تا به عنوان یک تکنسین داندانپزشک حرفه ای فعالیت کنید. کلاس دستیار دندانپزشک با شهریه مناسب و در کمترین زمان بالاترین بهره وری آموزش داده می شود برای اطلاعات بیشتر با این شماره 02166575754 و به این آدرس خیابان آزادی نبش خیابان والعصر ساختمان تمجیدی مراجعه نمایید.

همه افرادی که در مطب دندانپزشکی کار می کنند باید دانش و آگاهی لازم را در موارد زیر داشته باشند:

1. دانستن وظایف در شرایط اورژانس.

      2. ارزیابی حالتهای بیمار هنگام آمدن به سمت یونیت، در طول درمان و هنگام ترک کردن یونیت دندانپزشکی برا ی جلوگیری از پیش آمد اورژانس

      3. داشتن ابزارهای مخصوص شرایط اورژانس و داشتن مهارت کافی چگونگی استفاده از آنها.4.

      4.چک کردن علائم حیاتی بیمار(نبض، تنفس، فشار خون، درجه حرارت)

      5.آمادگی انجام CPR در صورت نیاز.

      6.آمادگی انجام مانور هایملیخ در صورت نیاز.

چند نکته:

• همه پرسنل باید در زمینه CPR ، مانور هایملیخ و چگونگی چک کردن علائم حیاتی آموزش دیده باشند.
• بهترین راه برای جلوگیری از بروزشرایط اورژانس بیمار در مطب دندانپزشکی داشتن تاریخچه پزشکی بیمار به صورت کامل و به روز می باشد، مثل داشتن بیماری خاص،استفاده از داروی خاص،آلرژی به ماده خاص .

وظایف هر فرد در شرایط اورژانس

در اداره شرایط اورژانس باید چند نفر دوره دیده ، هر کدام نقش خاصی را به عهده گیرند که تعیین مسئولیت آن به عهده دندانپزشک است .البته همه کارکنان باید آموزش کامل دیده باشند و در صورت لزوم مسئولیتشان را با یکدیگر تعویض کنند. هر فرد به تنهایی نیز باید بتواند شرایط اورژانس را در صورت نیاز کنترل کند.آموزش ها باید همیشه ارزیابی شوند. ممکن است یک اورژانس ماهها در مطب دندانپزشکی اتفاق نیفتد ولی افراد باید وظیفه شان را تمرین کنند.

نقش افراد تیم دندانپزشکی در شرایط اورژانس

۱: منشی: با اورژانس تماس بگیرد و در کنار تلفن بماند تا اطلاعات لازم را در صورت نیاز تیم پزشکی اورژانس در اختیارشان قرار دهد.

۲ : دستیار دندانپزشک:  اکسیژن لازم را فراهم کند که شامل باز کردن یقه تنگ لباس بیمار ، باز کردن در و پنجره و آوردن کپسول اکسیژن می باشد. همچنین وظیفه آوردن کیت داروهای اورژانس را به عهده دارد.

۳: دندانپزشک و دستیار: نزد بیمار بمانند تا علائم حیاتی را ارزیابی کنند یا در صورت امکان بهبود بخشند.

لیست تلفن های اورژانس باید کنار هر تلفن باشد، که شامل شماره پلیس(110) ، شماره آتش نشانی(125) و اورژانس پزشکی (115) می باشد.

امکانات مورد نیاز برای اورژانس

اکثر مطب ها یک کشو یا یک کیت برای شرایط اورژانس دارند که مسئولیت نگهداری و به روز کردن این تجهیزات به عهده دستیار دندانپزشک می باشد. جهت آمادگی برای اورژانس باید همیشه داروهای تزریقی،خوراکی و استنشاقی کیت اورژانس در کنار ماسک اکسیژن و لوله پلاستیکی، سوزن و سرنگ تزریق آماده باشند.

اکسیژن اغلب اوقات عامل ایده آل برای احیاء کردن بیمار بیهوش به علت بروز شرایط اورژانس می باشد، به جز بیمار دارای دیسترس تنفسی.

چند نکته:

• مخزن اکسیژن باید هر هفته برای احتمال نشتی توسط دستیار چک شود.
• تاریخ داروها درکیت اورژانس باید هر ماه توسط دستیار چک شود. قبل از تاریخ انقضا، داروی جدید تهیه شده و سریع با داروی قدیمی تعویض شود.
• نگهداری قرصها در ظروف پلاستیکی یا مقوایی یا مخلوط نمودن آنها با سایر قرصها یا کپسولها اثر دارو را کاهش می دهد. قرار دادن دارو در معرض هوا، گرما و رطوبت نیز باعث کاهش کارایی دارو می گردد.رعایت این موارد الزامی می باشد.

چند اصطلاح:

 :Symptom بیمار از احساسش قبل از درمان، در طول درمان یا بعد از درمان  به شما می گوید. مثلا من به سختی نفس می کشم.

 :Signوقتی که دندانپزشک یا دستیار کمک دندانپزشک تغییر وضعیت یک بیمار را مشاهده می کند. مثلا سرعت ضربان قلب بالا است یا بیمار صورت رنگ پریده پیدا کرده است.

نکته:

• Sign ازSymptom   قابل اعتمادتر می باشد.
• تشخیص شرایط اورژانس کار شما نیست. به عنوان دستیار دندانپزشک، وظیفه شما انتقال اطلاعات Sign وSymptom  مشاهده شده به دندانپزشک می باشد. تفسیر این اطلاعات بر عهده دندانپزشک می باشد.

علائم حیاتی

علائمی که نشان دهنده حیات ، مرگ و سلامت فرد است را علائم حیاتی می‌گویند.

علائم حیاتی هر بیمار جدید می بایست چک و ثبت شود تا یک ارزیابی پایه و اساسی از او بدست آید . بررسی علائم حیاتی بیمار در یک موقعیت اورژانس ضروری است و همه اعضای مطب می بایست  قابلیت انجام این مهارت را داشته باشند.

در مطب دندانپزشکی از  نبض سه شریان بدن انسان در شرایط مختلف استفاده می شود:

الف)شریان رادیال(Radial Artery) : در قسمت داخلی مچ دست در نیمه نزدیک تر به انگشت شست وجود دارد. برای چک کردن نبض بیمار استفاده میشود.

ب)شریان براکیال(Brachial Artery) : در قسمت داخلی آرنج قرار دارد. برای چک کردن فشار خون استفاده می شود.

ج)شریان کاروتید(Carotid Artery) : در هر دو نیمه راست و چپ گلو زیر زاویه مندیبل (محل جدا شدن تنه از راموس مندیبل) می باشد. نبض این شریان در شرایط اورژانس بررسی می شود، زیرا آخرین نبضی است که از بدن خارج می شود و اولین نبضی است که به بدن وارد می شود.

نکته:

• برای حس کردن نبض این شریان ها از انگشت اشاره و میانی استفاده کنید.
• هرگز از انگشت شست برای حس کردن نبض شریان ها استفاده نکنید، زیرا انگشت شست خود دارای نبض می باشد.

علائم حیاتی شامل موارد زیر می باشد :

1- نبض (pulse)

2- تنفس(Breath)

3- فشار خون ( Blood pressure)

4- درجه حرارت (Temperature)

1- نبض (pulse): نبض معرف ضربان قلب است. انبساط و انقباض قلب باعث ایجاد ضربان آن می شود.

چک کردن تعداد نبض:

• از شریان رادیال استفاده می کنیم.
• عدد نبض حس شده زیر انگشتان را برای مدت یک دقیقه محاسبه می‌کنیم. تعداد نبض طبیعی در حالت استراحت در بزرگسالان 100-60 نبض در دقیقه (Beats per minute)است که با اختصار BPM  نمایش داده می شود.

2- تنفس(Breath)

به مجموع عمل دم و بازدم تنفس می گویند. بدن ما در  عمل دم اکسیژن می گیرد و در عمل بازدم دی اکسید کربن را دفع می کند.

چک کردن تعداد تنفس

• تنفس از روش مشاهده به قفسه سینه و شمارش تعداد تنفس ها در یک دقیقه استفاده می کنیم.

• تعداد تنفس طبیعی در حالت استراحت در فرد بالغ 20-12 تنفس در دقیقه (Breath per minute) می باشد که با اختصار BPM  نمایش داده می شود.

3- فشار خون ( Blood pressure)

به میزان کاری که قلب برای منتشر کردن و پمپ کردن خون در سراسر بدن انجام می دهد فشارخون می گوییم. فشار خون را با دستگاه فشارسنج  (Sphygmomanometer) و به کمک گوشی پزشکی (stethoscope) اندازه گیری می کنند.

دستگاه فشار سنج از کاف (cuff) قسمتی که روی بازو بسته می شود، صفحه مدرج برای تعیین میزان فشار سیستولیک و دیاستولیک ، پمپ و لوله های رابط تشکیل شده است .

 فشار خون از دو جزء اصلی تشکیل می شود :

الف) فشار خون سیستولیک یا ماکزیمم (Max) : حداکثر فشار خون ایجاد شده از سمت قلب که به شریان ها وارد می شود.

ب) فشار خون دیاستولیک یا مینیمم(Min) : حداقل فشار ایجاد شده از سمت قلب که بر دیواره شریان ها وارد می شود .

عدد بدست آمده درفشارسیستولیک و دیاستولیک به صورت کسر بیان می شود . فشار سیتولیک در صورت کسر و فشار دیاستولیک در مخرج کسر قرار میگیرد. 

فشار خون طبیعی در حالت استراحت 80/120میلی متر جیوه می باشد . که به اختصاری با mm/Hg نمایش داده می شود.

 انواع دستگاه فشارسنج شامل :

الف) دستگاه فشار سنج عقربه ای

ب) دستگاه فشارسنج جیوه ای

ج) دستگاه فشار سنج دیجیتالی : در این دستگاه به گوشی پزشکی نیاز نداریم.

در این دستگاه فشار خون به صورت دیجیتال روی صفحه نمایش دستگاه نشان داده می شود.

نحوه چک کردن فشار خون:

• کاف را در حدود 2 تا 4 سانتیمتر بالاتر از چین آرنج به دور بازو ببندید .
• دیافراگم مسطح گوشی پزشکی را روی محل نبض براکیال قرار دهید و نگه دارید.
• پمپ هوا را در کف دست راست گرفته و پیچ دریچه را با انگشت شست و اشاره همان دست محکم کنید تا بسته شود . سپس پمپ را فشار دهید تا هوا وارد کاف شود و این کار را ادامه دهید تا درجه  فشار سنج عدد حدود mm/Hg 220 را نشان دهد .
• در حالی که با گوشی پزشکی در حال گوش دادن هستید ، پیچ دریچه را کمی باز کنید و اجازه دهید هوا به آرامی خارج شود.
• هنگامی که اولین صدای ضعیف شبیه به ضربه زدن از طریق گوشی پزشکی شنیده شد، عددی که فشارسنج نشان می دهد را به خاطر بسپارید . این عدد همان فشار سیستولیک است و در صورت کسر نوشته می شود .
• وقتی صدای نبض از طریق گوشی حذف شد و دیگر صدایی نشنیدید،مجدد عددی که فشارسنج نشان می دهد را به خاطر بسپارید. این عدد همان فشار دیاستولیک است و در مخرج کسر نوشته می شود .
• وقتی فشار دیاستولیک هم خوانده شد پیچ دریچه پمپ را کاملا باز کنید تا هوای داخل کاف یا بازوبند کاملاَ خارج شود .
• در نهایت عددهای به خاطر سپرده شده سیستولیک و دیاستولیک رادر پرونده بیمار به عنوان فشار خون ثبت کنید.

4-  درجه حرارت (Temperature)

فعالیت و سوخت وساز بدن تولید حرارت می کند . کاهش یا افزایش این حرارت می‌تواند خطرناک باشد درجه طبیعی حرارت بدن 7/37-8/36 درجه سانتیگراد می‌باشد که با اختصار ° c  نمایش داده می شود که به صورت میانگین درجه طبیعی حرارت بدن را ° c  37 بیان می کنند.

برای سنجش دمای بدن از دماسنج ( ترمومتر) استفاده می شود و در دندانپزشکی معمولا از طریق دهان درجه حرارت را اندازه گیری می کنند.

انواع ترمومتر ( thermometer) شامل:

الف) ترمومتر جیوه ای

ب) ترمومتر نواری

ج) ترمومتر دیجیتالی

عناب و فالوده عناب

?یکی از انتخاب‌های خوب در فصل بهار عناب است با طبیعتی مایل به سردی که در کاهش گرمی عارضی موثر است.

?عناب خواب‌آور خوبی است و اعصاب را آرام می‌کند. پس مقوی مغز وحافظه است.
عناب در کنترل_چربی،
فشارخون و قندخون نیز چاره‌ساز و ملین خوبی است

?در طبایرانی عناب را چاق کننده بدن ومقویمعده و کبد بیان کرده‌اند.

?جرم عناب هضم سختی دارد و اگر جوشانده شود و شیره‌کشی شود همه خواصش به بدن می‌رسد.

?عناب در کنترل آلرژی‌ های فصلی و خارش و کهیر نیز موثر است. با توجه
به فصل بهار، اگر سابقه مشکلات آلرژی دارید عناب را فراموش نکنید.

?روش تهيه فالوده عناب:

۷ عدد عناب را با سیب خرد شده با شعله ملایم بپزید. سپس عناب‌ها را با پشت قاشق شیره‌کشی کنید و تفاله را دور بریزید.فالوده آماده است.

?این فالوده در کاهش خارش و علایم کهیر هم‌چنین در درمان سرفه‌ی خشک و آبریزش بینی نیز مفید است.

خواص ترنجبین:
ترنجبین ملین و مسهل است. گیاه ترنجبین اگر در مقدار کم خورده شود، ملین و اگر به مقدار زیاد مصرف شود، مسهل است.
ترنجبین طبق نظر حکمای طب سنتی گرم وتر است.
برای تسکین عطش و تب ترنجبین مفید است.
 در تسکین سرفه و درد سینه موثر است.
ترنجبین خاصیت ضدعفونی کنندگی خوبی دارد و میکروب ها را از بین می برد، به همین دلیل برای درمان بیماری های عفونی مفید است.
اگر ترنجبین با آب زیره خورده شود، برای دفع صدای شکم که با تب خفیفی توام باشد، نافع است.
خوردن ترنجبین با آب پنیر برای اخراج اخلاط سوخته، با ماءالشعیر برای دفع اخلاط گرم، با کره برای باز کردن ادرار (در مواردی که ترشح ادرار بند می آید) مفید است.
جوشانده ترنجبین معرق است.
گل های ترنجبین برای بواسیر مفید است.
مالیدن روغن برگ های ترنجبین برای روماتیسم خیلی نافع است.
عرق گیاه ترنجبین اگر مدتی کم کم خورده شود، برای دفع سنگ کلیه و مثانه تا حدودی مؤثر است.
فواید ترنجبین:
ترنجبین برای نوزادان، رفع تب، درمان زردی نوزادن و پاکسازی کبد از مواد دوران جنینی مفید است، همچنین باز کردن مجاری ادرار، صدای شکم، درد سینه، عفونت‌زدایی و رفع جوش، اگزما و شفاف نمودن پوست صورت از دیگر خواص درمانی آن می‌باشد

.
 ترنجبین و پوست:
به طور کلی مواد غذایی که صاف کننده‌ خون هستند و به خون‌سازی بهتر کمک می‌کنند مانند برگ چغندر، کاسنی، عناب، شاتره و ترنجبین، خون را تصفیه نموده و به تبع پوست صورت را صاف و شفاف می‌کنند. همچنین برای کمک به بهبود لک‌های پوست به‌ویژه صورت یکی از بهترین روش‌ها، نوشیدن خاکشیر و ترنجبین است. افرادی که از این ترکیب به‌صورت روزانه و مستمر به‌مدت 3 هفته استفاده کنند بعد از مدتی، دارای پوستی روشن شده و لک‌های صورت و پوست‌شان به طور کامل از بین رفته و یا کمرنگ‌تر خواهند شد. برای تهیه این ترکیب، ترنجبین را 5 ساعت در آب بخیسانید و صاف شده آن را با 2 قاشق خاکشیر مخلوط کرده و مصرف کنید.از دیگرفوایدآن برای پوست، از بین بردن اگزما،کهیر،التهابات پوستی و برطرف نمودن جوش‌های صورت است که در نتیجه مصرف زیاد از حد چربی و شیرینی ایجاد شده‌اند، به این منظور می‌توان جوشانده یک قاشق ترنجبین را با دو قاشق غذاخوری خاکشیر مخلوط کرده و هر روز صبح ناشتا به مدت دو هفته آن را مصرف نمود، تا جوش‌ها از بین بروند.
همچنین نوشیدن 2 تا 3 لیوان از شربت خاکشیر و ترنجبین به صورت روزانه، سبب از بین رفتن شوره و خارش سر در افراد مبتلا می‌شود. لازم به ذکر است، بهترین موقع برای بهره‌گیری از خواص ترنجبین برای پوست، خوردن آن به صورت ناشتا در صبح است و مقدار خوراک آن بسته به سن بیمار از 10 تا 35 گرم می‌باشد.

مضرات ترنجبین:
 بیماران مبتلا به حصبه، اسهال خونی، بواسیر، خون ادراری و آبله از خوردن ترنجبین خودداری کنند.
 ترنجبین برای طحال و اشخاص گرم مزاج مضر است.

امام نهم علیه السلام در مقابل مصائب و گرفتاری های روزگار به شدّت شکیبا و بردبار بود. آن حضرت در مقابل حوادث سخت و پیشآمدهای ناگوار هیچ گاه برآشفته و مضطرب نمی شد بلکه با اتکال به خدای متعال به صبر و تحمّل روی می آورد. البته این در صورتی بود که به شخص حضرت مشکلات روی می آورد؛ اما در مورد اصول اسلامی و حدود الهی کاملاً در مقام دفاع برآمده و موضع گیری های اساسی و حساب شده داشت. مدارا با همسر ناشایست، بردباری در قبال ستم های حاکمان مستبد و صبر در ناملایمات فراوان زندگی همانند شهادت پدر، نمونه هایی از بردباری آن حضرت است. آن بزرگوار صبر بر مصائب را از بهترین صفات نیک مردان قلمداد کرده و می فرمود:

اَلصَّبْرُ عَلَی المُصیبَةِ مُصیبَةٌ عَلَی الشَّامِتِ بِها؛ شکیبائی بر ناملایمات و مصائب، بر شماتت کنندگان مصیبت زده ناگوار است.

دستیار دندانپزشک | تکنسین دندانپزشکی | دوره تکنسین دستیار دندانپزشک

لثه سالم چه خصوصیاتی دارد؟

لثه، بافت نگهدارنده دور دندان است. این بافت وقتی سالم است که نمای صورتی رنگ و شفافی داشته باشد. در برخی افراد جوان وقتی به نمای لثه (لثه‌ای که کمی‌ خشک باشد) از نزدیک دقت کنیم، شبیه پوست پرتقال به نظر می‌رسد البته این حالت در افراد مختلف ممکن است کمی‌ متفاوت باشد. علت اصلی از دست رفتن دندان در بزرگسالان، بیماری لثه و بافت دور دندان است. بیشتر مردم در زندگی به انواعی از بیماری لثه دچار می‌شوند. این بیماری می‌تواند به چند شکل ظاهر شود اما نتیجه همه آنها تضعیف حمایت از دندان‌هاست.

نشانه‌های بیماری التهاب لثه چیست؟

تورم و جداشدگی لثه‌ها از دندان، خونریزی لثه‌ها، طعم ناخوشایند دهان، بوی بد دهان، درددندان هنگام غذاخوردن (گرم، سرد، شیرین)، لقی دندان و خروج چرک از دور دندان. این التهاب، نوع پیشرفته بیماری لثه محسوب می‌شود. به طوری که حفره‌هایی پر از پلاک بین دندان‌ها و لثه‌ها تشکیل می‌شود و به مرورزمان آنقدر این حفره‌ها بزرگ می‌شوند که مقادیر بیشتری از پلاک را به دام می‌اندازند. وقتی پلاک به زیرخط لثه گسترش یابد، التهاب دوردندان مسجل می‌شود.

اگر التهاب لثه به موقع درمان نشود، چه عوارضی خواهد داشت؟

به‌تدریج لثه‌ها از دندان فاصله می‌گیرند و دندان‌ها سست و لق خواهندشد. معمولا این التهاب بدون درد است اما وقتی عفونت به آن اضافه شود، آبسه تولید می‌شود و به‌دنبال آن درد و تحلیل استخوان پیش می‌آید. در صورت بروز چنین حالتی فقط باید به دندان‌پزشک مراجعه کرد چون با اقدام به موقع، احتمال ترمیم لثه‌ها بیشتر خواهد بود. درمان هم شامل جرمگیری و صاف کردن سطوح ریشه و در مراحل پیشرفته، جراحی است.

مراقبت ناکافی از دندان‌ها، باعث تشکیل پلاک و چسبیدن آن به دندان‌ها می‌شود و بهترین راه برای پیشگیری از ایجاد پلاک، مسواک زدن و استفاده از نخ دندان است. البته هر قدر هم که بهداشت دهان و دندان را رعایت کنیم، باز هم احتمال تشکیل پلاک دندانی وجود دارد. پس هرکسی باید هر ۶ تا ۱۲ ماه برای جرمگیری مراجعه کند و بیمارانی که دچار التهاب دوردندان هستند یا به سرعت دچار تجمع مقدار زیادی رسوبات دندانی می‌شوند، لازم است در فاصله زمانی کمتر مراجعه داشته باشند.

جراحی لثه به روش حفره ای

اکنون به بررسی و نحوه جراحی به روش حفره ای خواهیم پرداخت:
همانگونه که در ابتدا نیز گفته شد این روش برای بازیابی و احیا لثه هایی است که آسیب دیده اند و به عبارتی از دست رفته اند. در این سبک پس از انجام مراحل ضد عفونی و جرمگیری در قسمت زیر خط لثه ای که آسیب دیده است، حفره ای بسیار کوچک در قسمتی بالاتر از خط لثه و توسط ابزار مخصوصی که پیشگامان این سبک ابداع نموده اند، ایجاد می شود.
پس از ایجاد حفره در ناحیه مربوطه، با استفاده از ابزاری مخصوص کلاژن ها را برش زده و سعی در تحریک آنها خواهند نمود. عمل تحریک کردن کلاژن ها به اندازه ای ادامه خواهد داشت که تا سطح لثه طبیعی بالا بیایند و پس از آن زمان آن می رسد که پین ها یا کلاژن های جای گذاری شوند و به لثه های سالم کناری و پاپیلا پیوند زده شوند. این پیوند با نوعی بخیه انجام می گیرد ولی بخیه در این روش با روش های دیگر کاملا متفاوت می باشد. در روش حفره ای بخیه به صورت پیوند میان بافت ها انجام می گیرد و بسیار ظریف و نامحسوس است ولی در سایر روش ها این گونه نیست.

دکتر چاو که به عنوان بنیانگزار این روش شناخته شده است معتقد است که با استفاده از این روش تنها پس از دو ساعت بیمار می تواند به طور عادی غذا بخورد و مسواک بزند و هر کار عادی دیگری را به خوبی دیگران انجام بدهد و این در حالی است که هیچ گونه درد و خونریزی متوجه وی نخواهد شد. علاوه بر آن لثه آسیب دیده شکل اولیه و سالم خود را دوباره به دست خواهد آورد و همانند سایر لثه ها می شود. و پس از جراحی لثه تنها در مدت هفت روز می تواند مقاومت خود را کاملا به دست بیاورد. در اکثر موارد پس انجام این روش دیگر نیازی به عمل مجدد در لثه نیست. از عوامل آسیب دیدن لثه استفاده نادرست و اشتباه از مسواک است. به طوری که موجب آسیب دیدگی لثه می شود.

مزایای جراحی حفره ای

در این روش دیگر لزومی به برداشت بافت های زنده از سقف دهان و پیوند ویا بخیه نیست. اگر چه بخیه در بسیاری از م.ارد سبب زخیم شدن بافت های لثه می شود و در صورتی که موارد بهداشتی در بخیه زدن رعایت نشود ممکن است سبب بروز عفونت و بیماری های لثه شود و در آینده عوارض چبران ناپذیری را برای بیمار رغم بزند. به علاوه بخیه زدن در دهان امری دشوار و حساس بوده و استرس بیشتری برای بیمار و همچنین برای پزشک جراح ایجاد می شود. از جمله مزایای روش حفره ای در جراحی لثه این است که زمان کمتری را از متخصص جراح گرفته ونیازی به صرف زمان طولانی حتی برای عمل و جراحی های سخت و دشوار نیست. علاوه بر صرفه جویی در صرف زمان جراحی با کیفیت برتری صورت گرفته و بیمار را دچار اضزاب و خستگی نخواهد کرد. از دیگر مزایای این روش می توان به کاهش خونریزی لثه نسبت به روش های دیگر اشاره نمود که احتمال بروز عفونت را کاهش می دهد.لازم به ذکر است که دیگر نیازی به پرداخت هزینه های گزاف نیست و بیمار هزینه کمتری را برای جراحی پرداخت خواهد کرد.  به هرحال یک دستیار دندانپزشک بهتر است اطلاعات دندانپزشکی کاملی داشته باشد.

یکی از وظایف تکنسین دستیار دندانپزشک گرفتن عکس از دندان های بیمار است. در ادامه اطلاعات مفیدی را برای شما آورده ایم. با انجمن پرستاری ایران همراه باشید.

به هر شکل که عکس گرفته شود، تصویر حاصل به دندانپزشک در تعیین اقدام مناسب کمک شایانی خواهد کرد. میزان اشعه ای که در خلال رادیوگرافی سنتی ساطع می شود، بی نهایت ناچیز است و مقدار اشعه به کار رفته برای گرفتن عکس دیجیتال حتی از این هم کمتر است. با این وجود هیچ کس نباید بیش از مقدار لزوم در مواجهه با اشعه قرار گیرد. در مورد اینکه چند وقت یک بار باید عکس بگیرید با دندانپزشک خودتان مشورت کنید. به عنوان اقدامی برای جلوگیری از دریافت اشعه ای بیش از حد، به شما پیش بندی داده می شود که از سینه تا پایین شکم را می پوشاند.

گرفتن عکس رادیوگرافی دندان

رادیوگرافی دندان بسیار ساده است! از بیمار خواسته می‌شود تا روی یونیت بنشیند یا بایستد، سپس دندانپزشک دستگاه را متناسب با موقعیت بیمار تنظیم می‌کند. بیمار چانه را روی تکیه گاه جلوی دستگاه قرار می‌دهد و اسکن شروع می‌شود. دستگاه دور سر بیمار می‌چرخد و اسکن سه بعدی از دندان‌ها گرفته می‌شود. گرفتن عکس opg دندان کاملاً بدون درد است، فقط 9 تا 20 ثانیه طول می‌کشد و عکس opg در یک چشم به هم زدن روی صفحه نمایش مشاهده می‌شود و آماده برای تفسیر است. دندانپزشک با توجه به عکس دیجیتال بهتر می‌تواند مشکلات دهان و دندان را تشخیص دهد.

عکس تک دندان

این عکس را دندانپزشکان عکس «پری اپیکال» می نامند. معمولا این عکس از تک دندان و یا حداکثر ۲ تا ۳ دندان گرفته می شود. از روی این عکس می توان پوسیدگی های سطح جونده دندان ها را تشخیص داد. علاوه بر این با استفاده از این عکس درمان ریشه دندان انجام می شود. در طول درمان ریشه دندان حداقل ۴ عدد از این نوع عکس از دندان شما گرفته می شود. عکس اولیه که وضعیت ریشه دندان را نشان می دهد. عکس دوم که طول فایل و یا سوزن را در کانال دندان شما نشان می دهد و دندانپزشک می تواند به طول ریشه دندان از روی این عکس پی ببرد. عکس سوم که نشان دهنده این است که مواد پر کننده ریشه تمام طول ریشه را پر کرده اند و در نهایت عکس آخر کیفیت درمان ریشه دندان را تایید می کند. دستگاهی که این رادیوگرافی با آن تهیه می شود و در هر مطبی موجود است و در انواع پیشرفته آن دوز اشعه ای که به شما می رسد اندک است. معمولا در انواع قدیمی تر پزشک و پرستار هنگام تاباندن اشعه پشت یک دیوار سربی پنهان می شوند چون در طول روز لازم است از چند بیمار عکس بگیرند، در حالی که شما فقط در طی درمان چند عکس می گیرید و دوز بسیاری از اشعه را دریافت نمی کنید. برای بررسی کامل دهان حداقل ۱۴ عدد از این نوع عکس لازم است.

عکس پانورامیک

این همان عکس بزرگی است که همه دندان های فک بالا و پایین در آن دیده می شوند. برای تهیه این نوع عکس شما باید معمولا به مطب های مخصوصی مراجعه کنید که دستگاه مخصوص تهیه این عکس را داشته باشند. این دستگاه معمولا دور سر شما می چرخد تا تصویر مناسبی از همه دندان های شما تهیه کند. دندانپزشکان به دلایل متفاوتی این عکس را سفارش می دهند. یکی از کاربردهای آن بررسی شکستگی فک ها بر اثر ضربه ناشی از تصادف و یا زمین خوردن است. با این عکس می توان همچنین وجود توموروکیست در فک ها را بررسی کرد. قبل از درمان ارتودنسی و یا جراحی دندان عقل نیز لازم است که این عکس را تهیه کنید.

عکس سفالومتری

این عکس را هم حتما باید در مراکزی مجهز به انواع دستگاه های رادیوگرافی تهیه کنید. معمولا اگر شما نیاز به ارتودنسی داشته باشید، لازم است این عکس را از دندان هایتان تهیه کنید. این عکس برای بررسی رشد فک و صورت و جمجمه بسیار عالی است، در عین حال مسیر رشد فک و صورت و الگوی صورت را نیز مشخص می کند.

عکس بایت وینگ

شما کمتر با تهیه این عکس میانه خوبی دارید ولی این عکس خوبی برای نشان دادن پوسیدگی های بین دندانی است. معمولا برای بررسی پوسیدگی بین دندان های عقبی شما ۴ عدد از این عکس ها کافی است. اسم این عکس به معنای «بال پروانه» است چون شما دندان های فک بالا و پایین را در این عکس تقریبا به شکل بال پروانه خواهید دید. در چکاپ های سالانه از دندانپزشک بخواهید این عکس را نیز حتما از دندان های شما تهیه کند.

از مطالب ارائه شده در دوره تکنسین دندانپزشک شناخت آناتومی دندان است . در ادامه مطالبی درباره مینای دندان و اهمیت محافظت از آن را به اختصار توضیح داده ایم:

مینای دندان:

مینای دندان یک لایه محافظ است که بخش قابل دیدن دندان را شکل می دهد. این لایه از مواد معدنی محکم، شامل فسفات کلسیم، ساخته شده است. مینای دندان محکم ترین ماده در بدن انسان است و مینای سالم در برابر باکتری های عامل پوسیدگی دندان مقاوم هستند. به دلیل ساختار معدنی آن، مینای دندان شفاف است. خوشبختانه، مینای دندان را می توان تقویت کرد. فلوراید، ماده معدنی رایج، به باسازی نواقص مینای دندان کمک می کند. افراد می توانند با استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید به تقویت ساختار دندان خود کمک کنند. این ماده برای کودکان در سن مناسب تجویز می شود تا به استحکام دندان های آنها و پیشگیری از بروز حفره در مینای دندان کمک کند.

مینای دندان سخت ترین و مینرالیزه ترین ماده موجود در بدن شما است. این ماده بیرونی ترین لایه هر دندان را پوشش می دهد و قابل مشاهده ترین بخش تشکیل دهنده دندان است. مینا عمدتا از مواد معدنی، به ویژه هیدروکسی آپاتیت، تشکیل شده است. رنگ این ماده ممکن است از زرد روشن تا سفید خاکستری متفاوت باشد. از آنجایی که این ماده نیمه شفاف است، ممکن است رنگ بخشی از مواد داخل دندان را نیز منعکس کند و از آن تاثیر بگیرد.

مینا نقش مهمی در حفاظت از دندان ها در برابر پوسیدگی بازی می کند، بنابراین لازم است هر کاری برای جلوگیری از فرسایش مینا انجام دهید. مینا مانعی قوی است که لایه های داخلی دندان را در برابر اثرات اسید و پلاک محافظت می کند. همچنین از لایه های حساس درونی دندان های شما در برابر غذاها و نوشیدنی هایی که بسیار گرم یا بسیار سرد هستند حفاظت می کند.

محافظت از مینا:

با اجتناب از غذاهایی که آسیب زیادی به دندان شما وارد می کنند می توانید از مینای دندان خود محافظت کنید. مصرف زیاد مواد غذایی حاوی قند و میوه ها و نوشیدنی های اسیدی به دندان شما آسیب می زند. هنگامی که این مواد به دندان های شما برسد و باکتری های دهان از آنها تغذیه کنند، ماده ای به نام اسید لاکتیک تولید می شود که می تواند به مینای دندان صدمه بزند. در صورت امکان بهتر است از مصرف این مواد اجتناب کنید. در صورتی که هر یک از این مواد را خوردید، باید دندان های خود را مسواک بزنید.

غذاهای بسیار سخت، مانند آب نبات یا یخ نیز می تواند به لایه بیرونی دندان آسیب بزنند. مصرف این مواد باعث ایجاد ترک و شکستگی در دندان می شوند. اگر به مصرف آب نبات علاقه دارید، بهتر است به جاوی جویدن آن را بمکید.

البته می توانید با رعایت عادات بهداشت دهان و دندان، از جمله مسواک زدن منظم با خمیر دندان حاوی فلوراید، کشیدن نخ دندان و مراجعه برای انجام معاینات منظم دندانپزشکی از دندان های خود محافظت کنید.

فراموش نکنید مینا ماده مهمی است که شایسته توجه و مراقبت شما است.

چرا استخدام دستیار دندانپزشکی برای مطب دندانپزشکی مهم است؟

کمک به دندانپزشک در طول روش های مختلف درمان

گرفتن عکس از دندان
اخذ اطلاعات خاص از بیماردر مورد سوابق بیماری ، فشار خون و یا ضربان قلب
آماده سازی تمامی ابزار های لازم و استریل کردن ابزار و تجهیزات جهت جلوگیری از عفونت و انتقال بیماری
فراهم کردن آرامش بیمار قبل و بعد از درمان
آموزش دستورالعمل های مراقبت از دهان ، پس از عمل جراحی یا سایر روش های درمان دندان، مانند ترمیم ، پر کردن و…
ترکیب مواد دندانپزشکی
تشکیل پرونده برای بیمار
محفوظ نگه داشتن اطلاعات خصوصی بیمار
آموزش بیماران جهت بهداشت دهان و دندان برای حفظ سلامت دهان و دندان مانند طریقه صحیح نخ دندان ، مسواک زدن صحیح و تغذیه مناسب
انجام کارهای اداری که اغلب نیاز به یارانه شخصی دارد
تعامل با بیماران مانند قرار ملاقات ، پاسخ به تلفن ها ، پرداخت صورتحساب ها و غیره
مراقبت مستقیم از بیمار در تمام تخصص های دندان ، از جمله ارتودنسی ، دندانپزشکی کودکان و جراحی دهان
آماده سازی یونیت دندانپزشکی
آماده سازی قالب ها برای ارسال به لابراتوار

ویژگی های ظاهری و شخصی دستیار دندانپزشکی

یک دستیار دندانپزشکی ، علاوه بر داشتن مهارت و همچنین دانش لازم در زمینه دندانپزشکی موظف به رعایت برخی از نکات شخصی می با شد که موارد زیر از مهم ترین آنهاست :

ظاهری آراسته ( روپوش تمیز ، بوی خوش ، اجتناب از تاتو ، ناخن های کوتاه و تمیز )
همدردی و کنترل استرس بیمار
رفتار حرفه ای و مبتکرانه
انتخاب واژه مناسب در زمان مناسب
صداقت با بیمار
آشنایی با کار گروهی
توجه به نیاز بیمار و گوش دادن به شکایات
توجه به نیاز های روانی بیمار
ایجاد جو مثبت میان بیماران
مهارت ارتباطی بالا

از دیگر مهارت هایی که دستیار دندانپزشکی باید با آن آشنا باشد ، آشنایی با تجهیزات و ابزارهای مطب دندانپزشکی می باشد . مطب دندانپزشکی از ابزار هایی مانند لایت ، یونیت ، پوار آب و هوا ، دستگاه ساکشن دهانی ، پدال ، دستگاه رادیو گرافی و غیره می باشد .

از آنجا که تأمین بهداشت جامعه و نیز ارتقای خدمات ارائه شده در جامعه در زمره قوانین هر جامعه ای می باشد و همچنین لزوم بازآموزی و نوآموزی جامعه پزشکی کشور و ارتقای سطح دانش افرادی که در این حوزه فعالایت می نمایند از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد و همگی مؤید توجه در اولین رده ها جهت ارتقا کیفیت خدمات و به ویژه سترون سازی (استریلیزاسیون) و پیشیگیری از سرایت بیماری های واگیر می باشد.
لذا حضور کادر آموزش دیده در مراکز دندانپزشکی امری اجتناب ناپذیر می باشد. در این راستا برنامه آموزشی حاضر به ترتیب دستیاران دندانپزشکی برای کادر مشغول به کار در مراکز درمانی و مطب های دندانپزشکی می باشد.

دستیار دندانپزشک چه ویژگی هایی دارد؟

دستیاران دندانپزشک باید جزئی نگر باشند

دستیاران دندانپزشک باید از قوانین خاص پیروی کنند؛ یکی از این قوانین مهم که به روند درمان کمک می کند، پیروی از روش های کنترل عفونت است.

چابکی و داشتن مهارت لازم

معمولا دستیاران دندانپزشک با دستان خود در فضای محدودی کار می کنند پس لازم است که مهارت لازم در انجام وظایف مربوط به خود را داشته باشند تا در روند اختلالی ایجاد نشود.

مهارت ارتباط با بیمار

دستیار دندانپزشک باید بتواند با بیمار رابطه خوبی برقرار کند تا در صورت داشتن استرس و اضطراب قبل از شروع درمان، بتواند او را از لحاظ روحی آماده کرده و از تنش و اضطراب بیمار کم کند.

مهارت گوش کردن و سازماندهی نیز دو تا از مهارت هایی است که هر دستیار دندانپزشک باید داشته باشد.