در هر مطب دندانپزشکی باید روش کنترل عفونت با بیماریهایBlood Borne  (انتقال عفونت از طریق خون) به صورت نوشته شده موجود باشد. این نوشته باید در دسترس تمام کارکنان باشد و بتوانند یک کپی از آن برای خود تهیه کنند و باید این طرح بصورت سالیانه مورد بازبینی قرار گیرد و تغییرات جدید در آن صورت گیرد. این طرح شامل موارد زیر می باشد : 1- رعایت احتیاط های عمومی 2- استفاده از وسایل محافظت شخصی 3- شست و شوی لباسهای محافظ و آلوده 4- رعایت استانداردهای تمیز کردن و ضد عفونی کردن 5- سیاست صحیح در جهت دفع زباله های آلوده 6- رعایت استانداردهای ضد عفونی و استریلیزاسیون 7- استفاده از ظروف مخصوص جهت نگهداری و دفع وسایل تیز 8- رعایت موارد استاندارد شست و شوی دست 9- واکسیناسیون علیه HBV 10- ارزیابی و پیگیریهای لازم در صورت مواجهه با عوامل بیماری‌زا انجمن پرستاری ایران برگزار کننده دوره های آموزشی دستیار دندانپزشک (تکنسین دندانپزشک) به صورت حضوری و آنلاین همچنین اقساطی در تمامی روزهای هفته می باشد از این رو برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید: 02166913192 با توجه به اینکه امکان شناسایی بیماران عفونی در بسیاری از موارد در مطب دندانپزشکی امکان پذیر نیست در نتیجه احتیاط های عمومی را باید در مورد تمام بیماران و جهت تمام پرسنل اجرا کرد. نکته : در کنترل عفونت دندانپزشکی باید خون و بزاق را به عنوان ماده ای که دارای قابلیت عفونی بودن می باشد در نظر گرفت. در مواجهه با موارد زیر باید احتیاط ها را اعمال کرد:

• خون
• تمام مایعات و ترشحات بدن چه دارای خون باشند و چه بدون خون
• پوست غیر سالم

آموزش کارکنان برای جلوگیری از عفونت در مطب دندانپزشکی :

دندانپزشک یا فرد کارفرما باید برای افراد استخدام شده و پرسنلی که در معرض مواجهه با خون، بزاق یا وسایل آلوده هستند، جلسات آموزش در مورد کنترل عفونت و احتیاط های لازم برگزار کند. گزارش این جلسات آموزشی باید ثبت گردد. این گزارش شامل تاریخ جلسه، نام سخنران، عنوان و نام تمام شرکت کنندگان می‌باشد. این جلسات باید در ابتدای استخدام و پس از آن به صورت سالیانه برگزار گردد. این جلسات باید به زبان شرکت کنندگان و در زمان شیفت کاری برگزار گردد. موارد آموزشی :

• معرفی  HBV، HIV و روش انتقال آنها و روش های مقابله با انتقال
• قرار دادن صحیح تجهیزات حفاظتی و روش استفاده از آنها
• احتیاط های لازم در مواجهه با مواد خطرناک
• روش دفع اجسام خطرناک
• اعمال لازم در صورت ورود سوزن به داخل پوست و یا مواجهه های شغلی(needle stick).

نحوه اداره وسایل آلوده تیز :

سوزن های آلوده و سایر وسایل تیز یک بار مصرف باید در ظروف مخصوص جمع آوری وسایل تیز(safety box) قرار داده شوند. این ظرف باید مقاوم به سوراخ شدگی و  قابل بسته شدن و بدون نشتی باشد و توسط رنگ مشخص و یا علامت مواد خطرناک مشخص شده باشد. این ظرف باید تا حد امکان به محل جدا کردن وسایل تیز نزدیک باشد. هرگز سوزنها را قبل از دور انداختن خم نکنید، نشکنید یا قطع نکنید. هرگز سعی نکنید که سوزن را از داخل ظرف مخصوص اشیاء تیز در آورید.

اقدامات جهت جلوگیری از Needle sticks:

• سوزن هایی در بازار وجود دارد که دارای پوشش های محافظ به منظور جلوگیری ازNeedle stick ، شدن می باشد.
• تکنیک یک دستی(Scoop Technique) : در تکنیک یک دستی، سرپوش سوزن را روی سطح میز قرار داده و با یک دست سوزن را داخل آن هدایت می کنیم.
• از وسایل محافظ جهت قرار دادن سرپوش سوزن روی آن استفاده کنید.
• هرگز سوزنها را قبل از دور انداختن خم نکرده و نشکنید.

زمانی که یه جسم تیز در بدن یا دست فرو رود و منجر به خونریزی از آن ناحیه گردد، فرد دچار Exposure می شود. مراحل اولیه ای که فرد پس از  Exposure، باید انجام دهد: 1- کار را متوقف کند. 2- دستکش ها را درآورد. 3- در صورت وجود خونریزی، آن محل را به آرامی فشار دهد تا مقداری خون خارج شود. 4- با استفاده از صابون ضد میکروبی و آب گرم دستها را خوب بشوید. 5- دستها را خشک کند. 6- مقداری ماده آنتی سپتیک بر روی محل قرار دهد. هرگز از محلول های ضد عفونی کننده وسایل و سطوح نباید روی زخم استفاده کرد. 7- یک چسب زخم روی محل بزند. 8- اتفاق پیش آمده را به کارفرما اطلاع دهد.

ضد عفونی کننده دست با پایه الکلی:

دسته ای از مواد آنتی سپتیک جهت بهداشت دستها وجود دارد. عوامل آنتی سپتیک بدون نیاز به آب دارای پایه الکلی بوده و بصورت ژل، کف و یا محلول وجود دارد.

توصیه هایی در مورد حفاظت از دستها:

پرسنلی که دست آنها دارای زخم باز یا التهاب پوستی دارای ترشح می باشند باید از انجام اعمالی که مستلزم تماس مستقیم با بیمار و یا حمل وسایل و تجهیزات آلوده است اجتناب کنند تا زمانی که دست آنها بهبود یابد. بدلیل احتمال جای گیری پاتوژن ها در حلقه ازدواج و انگشتر و زیر ناخن های بلند، ناخن ها باید کوتاه شده و انگشتر و حلقه درآورده شود. حلقه، ناخن های بلند و ناخن های مصنوعی می توانند سبب سوراخ شدن دستکش شوند. میکروارگانیسم ها می توانند از طریق هر گونه اختلال در پوست وارد بدن شوند.

تجهیزات محافظت شخصی:

1-لباس محافظ:

این لباسها باید از جنس مقاوم در مقابل مایعات باشند. کتان پلی استروگانها و روپوشهای یکبار مصرف اغلب بصورت روتین جهت اعمال دندانپزشکی استفاده می‌شوند.  به منظور کاهش منطقه پوستی بدون پوشش لباس باید دارای آستین بلند باشد.

2-ماسک محافظ:

یک ماسک جراحی باید بینی و دهان را بپوشاند تا فرد را از استنشاق ذرات عفونی ایجاد شده در حین استفاده از توربین یا پوآر و یا پاشیدن اتفاقی ذرات محافظت کند.

3-محافظ چشم :

محافظ چشم به منظور حفاظت از چشم ها از صدمه در اثر پاتوژن های آلوده و یا ذرات پرتاب شده مثل خرده های آمالگام یا خرده های دندان استفاده می شود. همچنین در مقابل مایعات پرتاب شده و مواد شیمیایی سوزاننده محافظت ایجاد می‌کند. این آسیب ها ممکن است منجر به آسیبهای دائمی و چشم و یا حتی کوری شوند.

دو نوع محافظ چشم وجود دارد:

الف_ عینک های محافظ ب_ شیلد شفاف صورت

الف) عینک های محافظ

براساس استاندارد، محافظ چشم باید هم از سمت روبرو و هم از طرفین ایجاد محافظت کند. همچنین عینک های محافظی وجود دارد که می‌توان بر روی عینک طبی استفاده کرد.

عینک محافظ بیمار:

چشم بیماران نیز باید محافظت شود زیرا  ممکن است در اثر موارد زیر آسیب ببیند: 1- ذرات آلوده ایجاد شده حین استفاده از هندپیس، 2- ذرات پرتاب شده مواد دندانی و دندان یا مواد شیمیایی، 3- تکه های کوچک اکریل.

عینک محافظ چشم در هنگام لیزر در دندانپزشکی:

در هنگام انجام لیزر در دندانپزشکی ، دندانپزشک عینک مخصوص لیزر را که در کیت لیزر موجود است استفاده میکند و بیمار نیز از عینکی مخصوص که کل سطح چشم را می پوشاند و بیمار قادر به دیدن با آن عینک نمی باشد در طول لیزر استفاده می کند.

ب)شیلد صورت ( Face Shield)