همه چیز در مورد ویتامین B

ماده مغذی که از آن با عنوان ویتامین B نام می برند، در واقع شامل ۶ ویتامین متمایز محلول در آب است که کمپلکس یا مجموعه ویتامین B نامیده می شود. این کمپلکس نقش بسیار مهمی در تنظیم متابولیسم سلولها در بدن ایفا می کند، از اینرو، انرژی لازم برای هر نوع فعالیت فیزیکی را برای ما فراهم می کند.

گاهی شکل های مختلف ویتامین هایی که کمپلکس ویتامین B را می سازند، در موادغذایی یکسانی یافت می شوند، از اینرو نیازی نیست که برای جبران کمبود این ویتامین در بدن، از مکمل های غذایی آن استفاده کنید. تازمانیکه در رژیم غذایی خود از انواع و اقسام موادمغذی استفاده کنید، دچار کمبود ویتامین B نخواهید شد.

در زیر به اطلاعات لازم درمورد ویتامین B اشاره می کنیم.

فواید ویتامین های B برای سلامتی

همه ویتامین های B برای حفظ سلامت جسمی ما، در کنار یکدیگر عمل می کنند. گاهاً وقتی در یکی از انواع ویتامین های B کمبود داشته باشید، در بقیه آنها نیز کمبود دارید.

انواع مختلف ویتامین های B عبارتند از:

ویتامین B1: تیامین

ویتامین B2: ریبوفلاوین

ویتامین B3: نیاسین

ویتامین B5: اسید پانتاتونیک

ویتامین B6: پیریدوکسین

ویتامین B7: بیوتین

ویتامین B9: اسید فولیک

ویتامین B12 : سیانوکوبالامین

این ویتامین های B درکنار یکدیگر فواید بسیار زیادی را بر تقویت سیستم ایمنی بدن، تقویت عملکرد سیستم عصبی بدن، حفظ متابولیسم و افزایش رشد و تکثیر سلولها خواهد داشت.

ویتامین B6 نیز به تجزیه پروتئین های مصرفی و مصرف کارآمد اسیدهای آمینه کمک میکند. آندسته از افرادیکه به میزان زیاد پروتئین مصرف می کنند—که بین بدنسازان بسیار متداول است—حتماً باید مصرف این ویتامین B خاص خود را افزایش دهند چون اهمیت بسیار زیادی در بارگیری پروتئین در بدن دارد.

ویتامین B6 همچنین به حفظ ثبات قند خون در سطح نرمال کمک می کند که برای افرادیکه مشکل انسولین دارند، مثل افراد دیابتی یا آنها که قند خونشان پایین است، بسیار مهم است.

و آخر اینکه ویتامین های B در جلوگیری از افسردگی نیز وثرند و احتمال ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی را نیز پایین می آورند.

موادغذایی حاوی ویتامین B

ویتامین های B معمولاً در نان یا محصولات نانی یافت می شوند، چون خمیر نان منبع بسیار خوبی از این ماده مغذی است.

علاوه بر این منبع، منابع زیر نیز مملو از ویتامین B هستند:

سیب زمینی

موز

عدس

فلفل

ماهی تن

دانه ها

آجیل

تخم مرغ

سیریال های صبحانه

برخی از انواع نوشابه های انرژی زا

سینه مرغ

آب گوجه فرنگی

مقدار مصرفی توصیه شده برای ویتامین B

از آنجا که ویتامین های B محلول در آب هستند، به هیچ عنوان در بدن ذخیره نمیشوند و اگر بیشتر از حد مورد نیاز مصرف شود، روزانه از بدن دفع می شود. از اینرو واجب است که هر روز به مقدار لازم از این ویتامین مصرف کنید تا دچار کمبود نشوید.

مقدار توصیه شده برای مصرف ویتامین  B6، ۱٫۳ میلیگرم در روز تا سن ۵۰ سالگی و بعد از آن ۱٫۷ میلیگرم در روز است. اما معمولاً توصیه می شود که اگر میزان کالری های مصرفیتان ۲۰۰ کالری عادی در روز است، مصرف خود را تا ۲ میلیگرم در روز بالا بیاورید.

برای اکثر افراد، به شرط اینکه از انواع و اقسام موادغذایی در رژیم خود استفاده کنند، مشکلی در تامین ویتامین های B مورد نیاز بدن نخواهد بود. مسموم شدن زا این ویتامین فقط زمانی اتفاق خواهد افتاد که مقدار بسیار زیادی از این ماده را به صورت مکمل استفاده کنیم و زمانیکه چنین مسئله ای رخ دهد، اختلالات عصب شناختی یا بیحسی و کرختی در فرد ایجاد خواهد شد.

 

علائم کمبود این ویتامین شامل موارد زیر است اما دقت کنید که فقط محدود به اینها نیست: زخم شدن زبان، کج خلقی و زودرنجی، گیجی، احساس افسردگی، تشنج.

 

اطمینان یابید که در رژیم غذایی خود به میزان کافی از موادغذایی حاوی ویتامین B استفاده می کنید. حتی آنهایی که رژیم های کم کربوهیدرات را دنبال می کنند و به مقدار خیلی کمی از موادغذایی حاوی مخمر استفاده می کنند، می توانید نیاز خود به این مکمل را با مصرف غذاهایی مانند ماهی، سینه مرغ، و آجیل برطرف کنند. انواع و اقسام مکمل های ویتامین B کمپلکس نیز در بازار موجود است که درصورت وجود کمبود می توانید از آنها استفاده کنید.

خواص ویتامین A چیست؟ خطرات ویتامین آ کدام است؟

ویتامین A (رتینوئید) برای بینایی و دید خوب و سیستم ایمنی سالم و رشد سلول ها لازم می باشد. ویتامین A به دو نوع تقسیم می شود. این مقاله بیشتر در مورد نوع اول آن که از حیوانات بدست آمده و رتینوئید نام دارد، نوشته شده است. نوع دوم ویتامین آ بتا کاروتن (Beta-carotene) نام دارد که ریشه گیاهی دارد.

پیشنهاد انجمن قلب آمریکا برای تامین نیاز بدن به آنتی اکسیدن ها از جمله بتا کاروتن این است که، با مصرف یک رژیم غذایی سالم و مناسب و سرشار از انواع میوه و سبزیجات نیاز بدن را تامین کرده و تا زمانیکه دچار کمبود شدید ویتامین های مختلف نشدید، از مکمل های صنعتی استفاده نکنید.

مصرف مقادیر بالای آنتی اکسیدان (از جمله ویتامین A) ممکن است خطرات بیشتری نسبت به سود آن داشته باشد. برطبق تحقیقات جدید مکمل های ویتامین آ و یا ترکیب ویتامین A بهمراه سایر آنتی اکسیدان ها که در بعضی مکمل ها وجود دارد، می تواند خطر مرگ را افزایش دهد.

چرا افراد ویتامین آ مصرف می کنند؟

ویتامین A ی خوراکی و یا پماد ویتامین آ از داروهای معمول برای درمان جوش صورت و سایر مشکلات پوستی از جمله چین و چروک می باشد. همچنین ویتامین A برای درمان خشکی چشم و دانه های سرخک نیز استفاده می شود. بعلاوه ویتامین آن برای درمان انواع خواص سرطان خون لوسمی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

بمنظور بررسی تاثیر ویتامین آ بر مشکلات و بیماری های دیگر از جمله سرطان، آب مروارید و ایدز/اچ ای وی تحقیقات زیادی انجام شده است اما نتایج شان غیرقاطع می باشد.

اکثر افراد ویتامین A کافی از رژیم غذاییشان دریافت می کنند اما ممکن است پزشک بعد از بررسی متوجه کمبود ویتامین آ در فرد شده و برای وی مکمل ویتامین آ تجویز می کند. خطر ابتلا به کمبود ویتامین A در افرادیکه بیماری خاصی دارند (مانند سوءهاضمه) و یا رژیم غذایی خیلی بدی دارند بیشتر می باشد.

منابع طبیعی بتا کاروتن ممکن است خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند، اما مکمل های صنعتی این ویتامین تاثیری برروی سرطان و خطر ابتلا به سرطان ندارند.

مقدار توصیه شده ویتامین a

بهترین شیوه دریافت ویتامین آ از منابع طبیعی و با خوردن طیف گسترده ای از میوه ها، سبزیجات، حبوبات، دانه ها و غلات کامل است. میزان توصیه شده مصرف ویتامین آ (RDA) برای افراد مختلف به شرح زیر می باشد:

کودکان

۱ تا ۳ سال – ۳۰۰ میکروگرم در روز

۴ تا ۸ سال – ۴۰۰ میکروگرم در روز

۹ تا ۱۳ سال – ۶۰۰ میکروگرم در روز

بزرگسالان

مردان ۱۴ سال به بالا – ۹۰۰ میکروگرم در روز

زنان ۱۴ سال به بالا – ۷۰۰ میکرووگرم در روز

زنان باردار ۱۴ تا ۱۸ سال – ۷۵۰ میکروگرم در روز

زنان باردار ۱۹ سال به بالا – ۷۷۰ میکروگرم در روز

زنان شیرده تا ۱۹ سال – ۱۲۰۰ میکروگرم در روز

زنان شیرده ۱۹ سال به بالا ۱۳۰۰ میکروگرم در روز

منابع غذایی ویتامین A

ویتامین آ در منابع حیوانی همچون تخم مرغ، گوشت، شیر های غنی شده، پنیر، خامه، جگر، قلوه، ماهی کاد و روغن ماهی هالیبوت موجود می باشد. البته همه این منابع غیر از شیر کم چرب غنی شده با ویتامین A حاوی مقادیر زیادی چربی اشباع و کلسترول می باشند.

منابع بتا کاروتن شامل:

میوه های نارنجی و زرد همچون طالبی، گریپ فروت، و زردآلو می باشد.

سبزیجاتی همچون هویج، کدو تنبل، سیب زمینی شیرین و کدوی حلوایی می باشد.

سایر منابع بتا کاروتن شامل کلم بروکلی، اسفناج و بیشتر انواع سبزیجات تیره می باشد.

هرچه میوه و یا سبزی ای پررنگ تر باشد میزان بتا کاروتن آن بیشتر می باشد. منابع گیاهی حاوی بتا کاروتن بدون چربی و کلسترول هستند.

اثرات جانبی و خطرات ویتامین A  و کمبود ویتامین A

اگر بدن شما میزان کافی ویتامین آ دریافت نکند، احتمال ابتلای شما به بیماری های عفونی و مشکلات بینایی بیشتر می شود.

اگر میزان کمی ویتامین A مصرف کنید و کمبود ویتامین A داشته باشید ممکن است مریض شوید. از طرف دیگر مصرف زیاد ویتامین A ممکن است باعث نواقص مادرزادی، بیماری های کبد و کلیه و پوکی استخوان شود.

مصرف مقادیر بالای بتا کاروتن باعث بیماری شما نشده ولی می تواند رنگ پوستتان را زرد و یا نارنجی نماید. بعد از قطع مصرف و کاهش بتا کاروتن بدن، رنگ پوست بشکل طبیعی بر می گردد.

علایم مسمویت با ویتامین آ شامل خشکی پوست، درد مفاصل، تهوع، سردرد و گیجی می شود.

مکمل های ویتامین A ممکن است با سایر داروها همچون داروهای پیشگیری از بارداری، رقیق کننده های خون (کومادین)، داروهای درمان جوش (آکوتان)، داروهای درمان سرطان و سایر داروها تداخل داشته باشد. قبل از مصرف این مکمل ها با پزشک خود مشورت نمایید.

بیشتر از آنچه که توصیه شده است ویتامین آ مصرف نکنید، مگر اینکه پزشکتان تجویز کرده باشد. مصرف مکمل های حاوی ویتامین A بدون تجویز پزشک مجاز نیست.

با انجام یک آزمایش ساده میزان ویتامین D بدن خود را کنترل کنید

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: تمامی خانم‌ها و آقایان می‌توانند با انجام یک آزمایش ساده میزان ویتامین D در بدن خود را کنترل کنند، ممکن است که فرد کمبود این ویتامین را در بدن خود داشته باشد اما به شکل جدی علائم بیماری در وی نشان داده نشود.

به گزارش روابط عمومي انجمن پرستاري ايران اقاي علی اکبر سهیلی آزاد، عضو هیئت علمی گروه تغذیه دانشکده علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار سینا در پاسخ به این سوال که معمولاً بهترین راه دریافت ویتامین D استفاده از نور آفتاب است اما چرا مدام به استفاده از کرم ضد آفتاب توصیه می‌شود، گفت: اگر نور آفتاب به بدن برخورد نکند کمبود ویتامین D بوجود می‌آید اما در بسیاری از مواقع استفاده از کرم‌های ضدآفتاب مشکل کمبود ویتامین D را در بدن ایجاد می‌کند.

وی ادامه داد: دریافت ویتامین D از طریق نور آفتاب به پوست نیز بستگی دارد؛ معمولا پوست‌های تیره و کدر دیرتر این ویتامین را می‌سازند.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با توصیه اینکه تمامی خانم‌ها و آقایان می‌توانند با انجام یک آزمایش ساده میزان ویتامین D در بدن خود را کنترل کنند، تصریح کرد: ممکن است که فرد کمبود این ویتامین را در بدن خود داشته باشد اما به شکل جدی علائم بیماری در وی نشان داده نشود.

وی در ادامه افزود: اگر فرد احساس می‌کند دارای بدنی ضعیف و بی‌حال به همراه دردهای عضلانی است شاید دچار کمبود ویتامین D باشد که اگر در شروع کمبود این ویتامین قرار دارد انجام آزمایش‌ کمک کننده است.

سهیلی آزاد، درباره استفاده از آمپول ویتامین D تاکید کرد: آمپول‌های ویتامین D با تزریق مشکلی را برای فرد ایجاد نمی‌کند اما اگر این بیماری مزمن شود درمان آن سخت خواهد شد.

وی به نقش ویتامین D موجود در چربی حیوانی بر سلامتی افراد اشاره کرد و گفت: این ویتامین در چربی حیوانی محلول است؛ به عنوان مثال در شیر، حدود چهار درصد چربی وجود دارد همچنین کره، خامه، ماست و پنیر ویتامین D محلول دارند اما در کل مقادیر ویتامین D در چربی حیوانی کم است.

بهترین منبع از نظر حیوانی برای دریافت ویتامین D روغن کبد ماهی است

عضو هیئت علمی گروه تغذیه دانشکده علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه بهترین منبع از نظر حیوانی برای دریافت ویتامین D روغن کبد ماهی است، خاطرنشان کرد: این محصول با نام هفت دریا یا سون سی در داروخانه‌ها و مغازه‌ها وجود دارد و افراد دارای کمبود این ویتامین با خوردن روزی یک قاشق غذاخوری روغن کبد ماهی می‌توانند این کمبود را کاهش دهند به این دلیل که این روغن منبع بسیار مناسبی جهت دریافت ویتامین D و ویتامینA است و در طول یکی تا دو هفته تمام مشکلات فرد را حل خواهد کرد.

تزریق آمپول ویتامین D یکی از راههای کاهش کمبود این ویتامین است

وی درباره استفاده از قرص‌های مکمل به منظور برطرف کردن مشکلات دریافت ویتامین D ابراز کرد: اگر کمبود این ویتامین خفیف باشد معمولا هزار تا دو هزار واحد بین‌المللی ویتامین D مصرف می‌شود اما اگر این کمبود شدید باشد معمولا استفاده از آمپول ششصد هزار واحد کارآمد است.

سهیلی آزاد، در پایان خاطر نشان کرد: پس از تزریق آمپول ویتامین D، با گذشت دو هفته رادیوگرافی انجام می‌شود و برای تشخیص، کامل شدن درمان و تکرار تزریق پس از دو هفته مجددا رادیوگرافی انجام می‌شود که اگر درمانی انجام نشده باشد سوء تغذیه مزمن محسوب می‌شود و نمی‌توان برای آن کاری کرد.

نمرات آزمون کلاسی    دستیاری دوره پانزدهم  صبح جمعه دکتر قنواتی
آزمون دوم	آزمون اول	نام  و نام خانوادگی	ردیف
غایب	غایب	زهرا                 خادمیان	1
10	5	فاطمه                صالحی	2
10	5	هادی            مجتهدزاده	3
غایب	غایب	سمیه              اسکندری	4
غایب	غایب	ریحانه            ابراهیم پور	5
10	5	سیده فاطمه        حسینی	6
8/5	3/5	سمیه                حمیدی	7
9	5	رامین                  غفاری	8
غایب	غایب	صبا                    رضایی	9
10	3/5	امیر رضا              قدیمی	10
10	3	مهدی                 قدیمی	11
غایب	غایب	نجمه                اصغریان	12
غایب	غایب	صبا                  عسگری	13
10	5	فاطمه          بشیری زاده		14
غایب	غایب	مهناز                     آین		15
10	5	میترا               محمد نیا		16
10	5	مریم                 آقاجانی		17
10	5	فاطمه             غلام زاده		18
غایب	غایب	مریم                  تاجوک		19
9	3/5	فاطمه سادات          صید		20
10	3/5	عباس             محمدزاده		21
غایب	غایب	محمد                 زاهدی		22
10	5	یاسین       حسین پهلوانی		23
9/5	4	شهناز                  کرمی		24
10	5	کبری                   کرمی		25
10	3/5	حسین               هاشمی		26
غایب	غایب	مصطفی              هاشمی		27
غایب	غایب	یعقوب             مواد خان		28
10	4/5	معصومه        لشکر بلوکی			29
غایب	غایب	عقیل               یعقوبی			30
10	3/5	الهام اسکندری			31

 

                                       نمرات آزمون کلاسی    دستیاری دوره پانزدهم  صبح جمعه دکتر قنواتی

 

 نمرات آزمون کلاسی (مبحث آناتومی)  فراگیران دوره سیزدهم دستیاردندانپزشک       شیفت:عصر فرد       

 

آزمون دوم اناتومی	آزمون اول اناتومی	اسامی فراگیران	ردیف
9/75	1/5	ملیکا               امین الریا	1
9/75	4	دنیا           الماسی مقدم	2
4/75	4/5	مریم               فلاح زاده	3
9/25	2/5	مارال           میر سردشت	4
غایب	4/5	فاطمه               علیجانی	5
10	4	فاطمه                 منادی	6
9/75	5	معصومه              جعفری	7
8/75	3	سارا                     هزاره	8
9/75	5	هدیه                 داوردان	9
5/9	غایب	ریحانه                معینی	10
75/7	4	مریم                   فتحی	11
5/6	غایب	مرجان               سعیدی	12
25/8	5/1	حسن            ابراهیم پور	13
75/7	5/3	سارا                    اکبری	14
5/7	5/1	گلسانه                گلجان	15
10	5	سیما                    مقدم	16
5/6	5/3	علیرضا               حیدری	17
غ	غ	مهدی                رمضانی	18
25/9	5	زهرا                  صارمی	19
75/9	4	آرزو                    طالبی	20
10	غایب	شیوا                   فیضی	21
غایب	غایب	شهناز                    بلیغ	22
غایب	غایب	حسین                 شیری	23

 

نمرات آزمون کلاسی استاد قنواتی دوره عصر فرد دستیاری
ردیف	نام ونام خانوادگی	نمره از 5
1	مهدیه     فراهانی	4/5
	زهرا        انصاری	5/5
3	زهرا     عیوض پور	2/5
4	عرفان     جعفری	0
5	مبینا    پرویزی شراهی	0
6	راضیه     اسفندیاری	5/5
7	سمیه          کولیوند	4/5
8	فاطمه     مرادقلی	4/5
9	زهرا    عزیزپور	0
10	زهرا     محمودی	5/5
11	فاطمه     میرزایی	5/5
12	ملیکا     شادجو	5/5
13	مریم     شاکری	0
14	عطیه      سلطانی	5/5
15	فاطمه     گرگوند	4/5
16	کمند     ورزمهر	5/5
17	مریم     محمودی	4.5/5
18	زهره      محمودی	0
19	ماندانا    صانعی	5/5
20	عاطفه    وثوق محمدی	5/5
21	سحر     بلوری	4.5/5
22	الهام    جهان تیغ	3/5
23	پروین    خلیلی کیا	5/5
24	ملینا    محمدی	3/5
25	آذر       قبادی نوید	0
26	مریم     باقریان	3.5/5
27	الناز    پنبه چی	5/5
28	زهرا    عبدالهی	5/5
29	نگین    تیموری	2/5
30	نیره    گلچین	5/5
31	فاطمه     بیانی	0
32	فاطمه   شکوری	4.5/5
33	فاطمه    کاظمی	5/5
34	زهره    اکبری	1.5/5
35	فرزانه    عباسی	5/5

 

 

نمرات آزمون کلاسی استاد قنواتی (آندودنتیکس) از5 نمره
ردیف	نام ونام خانوادگی	معدل
1	پریسا عنایت مهر	4
2	فاطمه زهرا پاشنگ	4/5
3	پریسا شوندی	4/5
4	هلیا تیموری	2
5	سعید جباری	4/5
6	پریسا داریان	5
7	نسترن جهانپور	4/5
8	حکیمه آقا پور کاظمی	5
9	پریسا افخمی راد	5
10	سکینه غلامی	4/5
11	زهرا محمدی	5
12	نسرین جهانپور	4/5
13	مهسا انکوتی	4/5
14	سحر درویش زاده	4/5
15	طاهره اکبری	4/5
16	یاسمن اکبری نژاد	5
17	فاطمه رمضانی	4
18	عاطفه بختیاری	2/5
19	فائزه رحیمی	3/5

نمونه خون-تفسیرآزمایش ها-آزمایش های روتین

 1. هر چند وقت یک بار باید آزمایش خون بدهیم؟

 انجام آزمایشات دوره‌ای تقریبا هر شش ماه یک‌بار برای هر شخصی باتوجه به شرایط جسمانی و سلامتی‌اش ضروری است اما در کسانی که سابقه بیماری خاصی دارند بسته به نوع بیماری‌شان باید با نظر پزشک معالج در دوره‌‌های کوتاه‌تری آزمایشات لازم را انجام دهند.

2. چه زمانی از روز بهتر است آزمایش بدهیم؟ 

پاسخ به این سوال بستگی به نوع آزمایش درخواستی دارد، برای مثال قند خون ناشتا باید صبح و به صورت ناشتا انجام شود. بعضی از تست‌‌ها مانند کورتیزول نیز بسته به درخواست پزشک ممکن است 8 صبح یا 4 بعدازظهر انجام شود. 

3. شمارش کامل خون چیست؟ 

بررسی سلول‌‌های خونی از نظر تعداد، سایز و شکل ظاهری آنها و اندازه‌گیری مقدار هموگلوبین و هماتوکریت را شمارش کامل خون یا CBC می‌نامند.

4. چگونه می‌توان با آزمایش متوجه کم‌خونی شد؟ 

با انجام یک آزمایش ساده CBC و مطالعه پارامتر‌های آن ازجمله تعداد گلبول‌‌های قرمز و میزان هموگلوبین و هماتوکریت خون می‌توان متوجه کم‌خونی شد.    

5. چگونه می‌توان با آزمایش متوجه بالا بودن چربی خون شد؟ 

اگر میزان تری‌گلیسیرید بالای 400 میلی‌گرم در دسی‌لیتر و میزان کلسترول بالای 240 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، بالا بودن میزان چربی خون محرز می‌شود.  

6. هر چند وقت یک بار باید آزمایش چربی خون بدهیم؟ 

افزایش چربی‌ خون مهم‌ترین عامل برای گرفتگی رگ‌‌های قلب و سایر عروق به حساب می‌آید. همه افراد بالای 20 سال باید حداقل یک بار از لحاظ چربی‌های خون شامل کلسترول تام، کلسترول خوب، کلسترول بد و تری‌گلیسیرید‌ها بررسی شوند، سپس اگر نتایج طبیعی بود این آزمایش باید حداقل هر 5 سال یک بار تا 40 سالگی و پس از آن هر دو سال یک بار تا 50 سالگی تکرار شود. از 50 سالگی به بعد نیز سالی یک بار باید انجام شود. 

7. چگونه می‌توان با آزمایش متوجه اختلالات تیروئید شد؟ 

عمده‌ترین آزمایشی که برای غده تیروئید انجام می‌شود اندازه‌گیری T3 (میزان طبیعی در بالغین: 0.52 تا 1.85 نانوگرم در میلی لیتر)، T4 (میزان طبیعی در بالغین: 4 تا 13 میکرو گرم در دسی‌لیتر) و TSH (میزان طبیعی در بالغین: 0.32 تا 5.2 میکرویونیت در میلی‌لیتر) است. اگر تعادل این اعداد مختل شود، شخص دچار پرکاری یا کم‌کاری تیروئید خواهد شد.

8. چگونه می‌توان با آزمایش متوجه دیابت شد؟ 

قند ناشتا طبیعی بین 70 تا 99 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است. چنانچه این مقدار از عدد 126 فراتر رود شخص دچار دیابت شده است. قند خون بین 100 تا 126 نیز نشان‌دهنده مرحله پیش‌دیابت است. آزمایش HbA1C هم میزان قند خون را در یک دوره زمانی در بدن چک می‌کند که اگر میزان آن از 9 درصد بالاتر باشد بیانگر قند خون بالا در آن دوره زمانی است. 

9. هر چند وقت یک بار آزمایش قند خون دهیم؟ 

همه افراد بالای 40 سال باید حداقل یک بار آزمایش قند خون را انجام دهند، اگر نتیجه طبیعی بود باید آن را هر دو سال یک بار تا 50 سالگی تکرار کنند. بعد از 50 سالگی نیز این آزمایش سالی یک بار باید انجام شود. البته اگر سابقه دیابت نوع دو در بستگان درجه اول وجود داشته باشد، شاخص توده بدنی (BMI) 25 یا بیشتر باشد، فرد زندگی بدون تحرک داشته باشد یا باردار باشد، فشار خون بالای 14 روی 9 داشته باشد، میزان کلسترول خوب خونش مساوی یا کمتر از 35 و تری‌گلیسیریدش مساوی یا بیشتر از 250 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد یا سابقه کیست‌‌های متعدد تخمدان و بیماری‌‌های عروقی داشته باشد، باید حتما به طور مرتب از لحاظ قند خون بررسی شود. 

10. تست‌‌های مربوط به کبد کدامند؟ 

معمول‌ترین و ساده‌ترین آزمایشات کبدی عبارتند از SGPT (میزان طبیعی: در خانم‌‌ها کمتر از 31 واحد در لیتر و در آقایان کمتر از 41 واحد در لیتر) و SGOT (میزان طبیعی: در خانم‌ها کمتر از 31 واحد در لیتر و در آقایان کمتر از 37 واحد در لیتر). هرنوع آسیب به کبد اعم از عفونت‌‌های ویروسی مانند هپاتیت‌‌ها یا مصرف بعضی از دارو‌هایی که بر کبد اثر سوء می‌گذارند و سایر عوامل التهاب‌زای کبدی همگی می‌توانند منجر به افزایش میزان این پارامتر‌ها در خون شوند. 

11. تست‌‌های مربوط به کلیه کدامند؟ 

اوره (BUN) و کراتینین (Cr) دو آزمایش روتین اندازه‌گیری عملکرد کلیه هستند که اگر میزان هریک از آنها یا هر دوی آنها از مقدار طبیعی بالاتر رود نشانه کم‌کاری یا حتی اختلالات شدید کلیوی است. مقدار طبیعی اوره بین 7.9 تا 20 mg/dl و مقدار طبیعی کراتینین بین 0.6 تا 1.2 mg/dl در خانم‌‌ها و 0.8 تا 1.3 mg/dl در آقایان است. افرادی که بنا به دلایلی مبتلا به کم‌کاری کلیه، درد‌های کلیوی، عفونت‌‌های کلیوی و ... هستند، همچنین بیماران دیالیزی باید از لحاظ این پارامتر‌ها بررسی شوند. 

12. اسید اوریک چیست و چه کسانی باید از این لحاظ بررسی شوند؟ 

وقتی پزشک به وجود سنگ کلیه شک داشته باشد یا فردی علائم بیماری نقرس را از خود برو

 ز دهد این آزمایش درخواست می‌شود. به هر حال این آزمایش بخشی از برنامه چکاپ سلامت است. مقدار طبیعی آن در آقایان 3.6 تا 8.2 میلی‌گرم در دسی‌لیتر و در خانم ‌ها 2.6 تا 6.1 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است.

13. اندازه گیری ویتامین‌‌ها برای چه کسانی لازم است؟ 

عمده‌ترین ویتامین‌هایی که به‌طور روتین اندازه‌گیری می‌شوند عبارتند از ویتامین D و B12. ویتامین D برای بررسی جذب کلسیم، پوکی استخوان بخصوص در بانوان، بررسی اختلالات سوء‌جذب، مطالعات و بررسی سرطان‌‌ها ازجمله سرطان پستان، سرطان پانکراس، سرطان کولون و.... مورد آزمایش قرار می‌گیرد. بررسی ویتامین B12 نیز برای نوعی کم‌خونی و بعضی اختلالات سیستم گوارشی انجام می‌شود. میزان طبیعی ویتامین D بین 25 تا 80 ng/ml و میزان طبیعی ویتامین B12 بین 160 تا 950  pg/ml است.

14. اندازه‌گیری هورمون‌‌ها برای چه کسانی لازم است؟ 

هورمون‌‌ها طیف وسیعی دارند، بنابراین بسته به نوع تشخیص، هورمون‌‌های مختلفی برای اندازه‌گیری انتخاب می‌شوند. رایج‌ترین آنها عبارتند از هورمون بارداری (BHCG)، هورمون‌های تیروئیدی و هورمون‌‌های جنسی که بسته به نوع اختلال و جنس فرد در خواست می‌شوند. رایج‌ترین هورمون‌‌های جنسی در مردان PSA (برای بررسی عملکرد پروستات) و در خانم ‌ها LH  و FSH هستند.

15. آزمایش‌‌های مواد معدنی (کلسیم، فسفر، سدیم، پتاسیم و ...) برای چه کسانی لازم است؟ 

این آزمایشات در کسانی که دچار اختلالات متابولیکی هستند مانند کودکان، افراد سالخورده و بانوان در سنین و شرایط خاص مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. 

16. آیا می‌توان سرطان را هم از روی آزمایش خون تشخیص داد؟ 

امروزه با پیشرفت علوم آزمایشگاهی امکان بررسی و پیش‌بینی بسیاری از سرطان‌‌ها فراهم شده است. خوشبختانه در بعضی از موارد با انجام تست‌های ساده خاص، هم می‌توان از بروز سرطان‌ها آگاهی پیدا کرد و هم به‌موقع جلوی پیشرفت آنها را گرفت. البته این موضوع مشروط به انجام به‌موقع آزمایش و درمان سریع بیماری است.

17. چرا گاهی بعد از نمونه‌گیری خون، جای آن روی دست کبود می‌شود و گاهی این اتفاق نمی‌افتد؟ 

این موضوع بستگی به حساس بودن پوست بیمار، مدت زمان اعمال فشار روی محل نمونه‌گیری و انجام صحیح رگ‌گیری توسط نمونه‌گیر دارد.

18. چه عواملی می‌توانند در نتیجه آزمایش تداخل ایجاد کنند؟ 

عوامل بی‌شماری می‌توانند باعث تداخل و ایجاد نتیجه کاذب شوند از جمله مصرف دارو‌ها، ورزش کردن، زمان خون‌گیری (صبح یا عصر)، حاملگی، اضطراب، افسردگی، ناشتا نبودن، تروما (ضربه) و ... بنابراین همیشه باید مسئول پذیرش آزمایشگاه را از این موارد آگاه کرده و توصیه به ناشتا بودن را رعایت کنید.  

19. آیا دریافت نتیجه خارج از محدوده طبیعی نشانه بیماری است؟

وجود یک نتیجه خارج از محدوده طبیعی به تنهایی نمی‌تواند دلیل بر وجود بیماری باشد. در پنج درصد از افراد سالم هم ممکن است نتیجه یک آزمایش خارج از حدود طبیعی باشد.

20. احتمال خطا در آزمایشات چقدر است؟ 

باتوجه به اینکه امروزه آزمایشات به صورت اتوماسیون دستگاهی انجام می‌شوند، میزان خطا به حداقل ممکن خود رسیده است. علاوه براین، آزمایشگاه‌‌ها با انجام کنترل کیفی و کالیبراسیون دستگاه‌‌ها سعی بر به حداقل رساندن میزان خطای کاری خود دارند.

نكاتي كه بايد قبل از انجام آزمايش بدانيد!

هر آزمايشي اصول خاص خود را دارد. رعايت بعضي نكات باعث مي‌شود جواب دقيق‌تري از آزمايش بگيريد. در مقابل بعضي فعاليت‌ها و بي‌دقتي‌ها باعث مي‌شوند جواب آزمايش به صورت كاذب منفي يا مثبت شود يا اينكه مقادير پارامترهاي آن تغيير يابد. بنابراین اگر مي‌خواهيد آزمايش خون يا ادرارتان به بهترين نحو انجام شود، توصيه‌هاي دكتر محسن منشدي را فراموش نكنيد.

چرا بايد ناشتا باشيم؟

رعايت ناشتا بودن طي يك زمان مشخص براي انجام بعضي آزمايش‌ها مانند آزمايش قند خون ناشتا،‌تري گليسيريد، كلسترول و... الزامي است زيرا خوردن غذا مي‌تواند باعث تغيير در نتيجه آزمايش شود. درمورد آزمايش‌هاي ناشتا به اين نكات توجه كنيد: 

-  شب قبل از آزمايش شام سبك ميل كنيد. 

-  10 تا 12 ساعت قبل از مراجعه به آزمايشگاه هيچ گونه خوراكي يا آشاميدني جز آب ميل نكنيد. البته اگر محدوديت در مصرف آب توسط پزشك يا مسئولان آزمايشگاه تذكر داده شده باشد، مجاز به نوشيدن آب هم نخواهيد بود. 

-  مسواك زدن طي زمان ناشتايي مجاز است. 

-  طي مدت ناشتايي از استعمال دخانيات، جويدن آدامس، مصرف قرص‌هاي نرم‌كننده گلو، شربت‌هاي سينه، انجام تمرين‌هاي بدني و ورزش پرهيز كنيد. 

-  در آزمايش‌هاي مربوط به چربي خون مثل‌تري گليسيريد و كلسترول مدت زمان ناشتايي لازم حداقل 12 ساعت است. 

-  براي اندازه‌گيري نيتروژن اوره خون (BUN) هشت ساعت ناشتايي كافي است. آزمايش اسيد اوريك خون نيز نياز به حداقل هشت ساعت ناشتايي دارد. براي انجام آزمايش آهن هم 10 تا 12 ساعت ناشتايي

لازم است. 

-  براي انجام تست‌هاي كبدي نيازي به ناشتا بودن نيست اما براي گرفتن نتيجه دقيق‌تر بهتر است حداقل چند ساعت ناشتا باشيد. علاوه براين، حداقل از سه روز قبل از انجام اين آزمايشات نبايد هيچ گونه تزريق عضلاني انجام دهيد. 

-  آزمايش هورمون‌هاي تيروئيدي نيازي به ناشتا بودن ندارد اما به دليل تاثير كدورت ناشي از خوردن چربي بر نتايج آزمايش، لازم است حداقل از سه ساعت قبل مواد غذايي مصرف نكنيد. 

-  براي پيشگيري ازتاثير گرسنگي زياد نبايد بيش از 16 ساعت در حالت ناشتا باشيد. 

-  در بعضي موارد لازم است قرص‌هاي مصرفي‌تان را قطع كنيد و بعد آزمايش بدهيد. پس حتما در اين مورد از پزشك خود يا مسئولان آزمايشگاه سوال كنيد. 

قبل از آزمايش قند خون بدانيد. . . 

يكي از آزمايشات لازم براي تشخيص بيماري ديابت، آزمايش قند خون دو ساعته است. در واقع ابتدا آزمايش قند خون ناشتا (FBS) پس از 10 تا 12 ساعت ناشتايي انجام مي‌شود و بعد برحسب درخواست پزشك معالج در آزمايشگاه به شما شربت قند مي‌دهند يا از شما درخواست مي‌شود تا صبحانه معمول خود را ميل كنيد و بعد از دو ساعت دوباره آزمايش دهيد. در اين آزمايش بايد به نكات زير توجه كنيد: 

-  اگر ديابتي هستيد صبحانه‌اي را بخوريد كه هر روز به‌طور معمول مي‌خوريد. 

-  اگر ديابتي نيستيد صبحانه‌اي شيرين حاوي 40 تا 75 گرم كربوهيدرات مناسب بخوريد. 

-  با خوردن آخرين لقمه صبحانه زمان را يادداشت كرده و دقيقا دو ساعت بعد، براي خون‌گيري به آزمايشگاه مراجعه كنيد. 

-  پس از صرف صبحانه و طي اين دو ساعت از مصرف هرگونه خوراكي يا نوشيدني يا كشيدن سيگار خودداري كنيد. فقط نوشيدن آب در حد متعارف مجاز است. 

-  در فاصله خون‌گيري اول و دوم نبايد هيچ‌گونه تحرك غيرمتعارف مانند ورزش و پياده روي داشته باشيد. 

-  آزمايش قند ناشتا و دو ساعته را در يك روز انجام دهيد. 

-  آزمايش را حتما قبل از ساعت 10 صبح شروع كنيد طوري كه حداكثر تا ساعت 12 آزمايش قند دو ساعته به اتمام برسد. 

چهار نكته مهم در مورد رژيم غذايي!

1. براي اندازه‌گيري كلسترول خون مي‌توانيد يك هفته پيش از انجام آزمايش با مشورت پزشك، رژيم غذايي معمولي داشته باشيد و منع مصرف چربي نداشته باشيد. 

2. براي اندازه‌گيري نيتروژن اوره خون (BUN) بايد حداقل دو تا سه روز پيش از انجام آزمايش از مصرف گوشت زياد خودداري كنيد. 

3. مصرف الكل به كبد آسيب مي‌زند، در نتيجه باعث مي‌شود بسياري از آنزيم‌هاي كبدي از جمله آلكالين فسفاتاز، SGOT، SGPT و. . . افزايش يابند. 

4. براي تست آهن شب قبل از آزمايش نبايد غذاي غني از آهن مثل گوشت قرمز مصرف كنيد. 

قبل از آزمايش پروستات بدانيد. . . 

آزمايش PSA براي تشخيص زودرس بزرگي و سرطان پروستات انجام مي‌شود. اين آزمايش از اواسط دهه چهارم زندگي به‌طور منظم و حداقل سالي يك بار براي مردان توصيه مي‌شود. قبل از انجام اين آزمايش نكات زير را به خاطر بسپاريد: 

-  يك هفته قبل از انجام آزمايش نبايد معاينه پروستات، نمونه‌برداري از آن يا معاينه مقعد انجام شود. 

-  48 ساعت قبل از انجام آزمايش نبايد انزال يا مقاربت جنسي داشته باشيد. همچنين نبايد در اين فاصله دوچرخه سواري كنيد. 

-  در صورتي كه اخيرا از پروستات‌تان سونوگرافي شده است آن را به مسئول آزمايشگاه ارائه دهيد. 

- راديوتراپي و داروهايي مثل تستوسترون مي‌توانند باعث افزايش نتايج اين آزمايش شوند. در اين موارد آزمايشگاه يا پزشك معالج خود را مطلع كنيد. 

-  نمونه‌گيري تستوسترون بهتر است صبح انجام شود زيرا سطح اين هورمون صبح‌ها بالاتر است. 

قبل از آزمايش ادرار بدانيد 

آزمايش كامل ادرار براي تشخيص و اثبات وجود بعضي از مواد و سلول‌ها از جمله قند، پروتئين، خون، گلبول‌هاي سفيد و گلبول‌هاي قرمز انجام مي‌شود. در صورت وجود عفونت در ادرار نيز با انجام كشت ادرار مي‌توان به آن پي‌برد. در اين صورت با رشد باكتري‌هاي مسبب عفونت، نوع آنها و نحوه درمان مشخص خواهد شد. اگر نمونه ادرار در زمان جمع‌آوري آلوده شود نتايج آزمايش ادرار و كشت آن به خصوص از نظر تشخيص عفونت‌ها دچار اشكال خواهد شد. بنابراين حتما به نكات زير توجه كنيد.

-  بهترين نمونه جهت تشخيص عفونت‌هاي ادراري، نخستين ادرار صبحگاهي است. 

-  براي تجزيه كامل ادرار بهتر است شب قبل، از مواد آبكي كمتري استفاده كنيد. پيش از انجام آزمايش نيز از نوشيدن مقادير زياد آب و مايعات خودداري كنيد. 

-  در صورت امكان شب قبل از نمونه‌برداري حمام كنيد. 

-  بهتر است قبل از نمونه‌گيري، محل خروج ادرار را با آب و صابون شست‌وشو داده و بعد با دستمال يك بار مصرف خشك كنيد. 

-  از تماس پوست با دهانه يا قسمت داخلي درب يا داخل ظرف نمونه‌گيري اجتناب كنيد. 

-  چند قطره اول ادرار را در توالت تخليه كنيد. سپس ظرف نمونه را تا نصفه پر كنيد. 

- آزمايش كشت ادرار بايد قبل از شروع مصرف آنتي بيوتيك انجام

شود. اگر در يك هفته گذشته آنتي بيوتيك مصرف كرده‌ايد به اطلاع پزشك و آزمايشگاه برسانيد. اگر هم در حال مصرف آنتي بيوتيك هستيد بهتر است با نظر پزشك معالج يك هفته پس از اتمام دارو آزمايش بدهيد. 

نكته: در حالت طبيعي نبايد در ادرار پروتئين وجود داشته باشد. پروتئين در ادرار ممكن است نشانه صدمات كليوي، ديابت يا فشار خون بالا باشد. 

بعد از جراحي آزمايش تيروئيد ندهيد!

پس از انجام جراحي به دليل استرس‌هاي شديدي كه به فرد وارد مي‌شود، در بيشتر موارد ميزان هورمون‌هاي تيروئيدي كاهش پيدا مي‌كند. بنابراين تا دو هفته بعد جراحي از انجام اين آزمايش خودداري كنيد. از طرف ديگر، قرص‌هاي ضد بارداري و آميودارون (داروي قلبي) باعث افزايش اين هورمون‌ها مي‌شوند. جالب است بدانيد كه غلظت هورمون‌هاي تيروئيدي در تابستان 20 درصد كمتر از زمستان است. 

آزمايش ادرار 24 ساعته براي چه كساني لازم است؟

در آزمايش ادرار 24 ساعته به دنبال مقادير فاكتورهايي مي‌گرديم كه از نظر كمي براي تشخيص بيماري به خصوص بيماري‌هاي كليوي به آنها نياز داريم. اما آزمايش معمولي ادرار به بررسي كيفي و سريع بيماري‌هايي مي‌پردازد كه وجودشان از طريق ادرار مشخص مي‌شود. در آزمايش ادرار 24 ساعته به اين نكات توجه كنيد: 

1. اين نمونه بايد دقيقا طي 24 ساعت جمع‌آوري شود. به همين دليل گالني از طرف آزمايشگاه به شما داده مي‌شود كه ممكن است حاوي مواد نگهدارنده مايع يا جامد باشد. شما نبايد تحت هيچ شرايطي اين مواد را خالي يا آنها را بو كنيد. 

2. مصرف مايعات را در زمان آزمايش طبق معمول انجام دهيد. 

3. در ابتداي جمع‌آوري نمونه، اولين دفع ادرار را انجام دهيد و آن را دور بريزيد. سپس زمان دقيق را يادداشت كنيد، براي مثال ساعت هفت صبح. بعد از آن به مدت 24 ساعت يعني تا هفت صبح فردا تمامي نوبت‌هاي دفع ادرار را در ظرف مخصوص جمع‌آوري كنيد. 

ذغال (شارکول ) فعال                                                                                                                                                  activated charcoal

شارکول تقطیر شده به شکل پودری که می تواند چندین برابر وزن خود مواد آلوده کننده را جذب نماید. اغلب به بیمارانی تجویز می شود که سموم خوراکی مصرف نموده اند،تا سم را جذب نموده و مانع از جذب آن توسط بدن شود. 

آمبولی هوا                                                                                                                                                                                 air embolism

حباب هوا که وارد جریان خون شده و عروق خونی را دچار انسداد می کنند. 

آلرژن                                                                                                                                                                                       allergen

ماده ای که از راه خوراکی، تزریقی، استنشاقی یا تماس وارد بدن شده و باعث ایجاد واکنش آلرژیک می گردد. 

آئورت                                                                                                                                                                                          aorta                                                                                                                بزرگترین شریان قلب 

آپنه                                                                                                                                                                                            apnea

عدم وجود تنفس، ایست تنفسی 

لایه عنکبوتیه                                                                                                                                                                              arachnoid

لایه میانی بافت محافظ مغز (مننژ) 

آرتریول، شریانچه                                                                                                                                                                          arteriole

کوچکترین شاخه یک شریان که در انتهای دیستال به مویرگ ختم می شود. 

آرتریواسکلروز                                                                                                                                                                            arteriosclerosis

فرایند بیماری که باعث کاهش الاستیستیه دیواره عروق بر اثر افزایش ضخامت و سختی عروق می شود. 

شریان                                                                                                                                                                                       artery

عروق خونی که خون را از قلب به بیرون می آورد. 

پنومونی ناشی از آسپیراسیون                                                                                                                                                    aspiration pneumonia

التهاب ریه ها بر اثر آسپراسیون استفراغ یا سایر مواد خارجی 

آسپیراسیون                                                                                                                                                                                       aspiration

تنفس ماده خارجی به درون ریه ها 

آسیستول                                                                                                                                                                                              asystole

ریتم قلبی که نشان دهنده عدم وجود هر گونه فعالیت الکتریکی در قلب است. به عنوان خط صاف نیز شناخته می شود. 

آلوئول ها                                                                                                                                                                                                 alveoli

کیسه های هوایی کوچک در ریه ها که هنگام دم، با هوا پر شده و محل تبادل گازها با مویرگ های ریوی هستند. 

قطع عضو                                                                                                                                                                                                amputation

آسیب باز که باعث پارگی یا جداشدن یک اندام، قسمتی از بدن یا یک ارگان می شود. 

شوک ناشی از آنافیلاکسی                                                                                                                                                                 anaphylactic shock

شوکی که بر اثر گشاد شدن عروق خونی و نشت مایع از آن در جریان واکنش آلرژیک ایجاد می شود. آنافیلاکسی یا واکنش آنافیلاکتوئید نیز نامیده می شود. 

آنافیلاکسی                                                                                                                                                                                            anaphylaxis

واکنش آلرژیک شدید که باعث شوک و دیسترس تنفسی می شود. 

آناتومی                                                                                                                                                                                                 anatomy

مطالعه ساختار بدن و ارتباط اجزای آن با یکدیگر 

فشار خون                                                                                                                                                                                              blood pressure

نیروی حاصل از خون بر دیواره قدامی عروق خونی 

شریان براکیال                                                                                                                                                                                            brachial artery

شریان اصلی بازو 

برادی کاردی                                                                                                                                                                                            bradycardia

ضربان قلب زیر 60 بار در دقیقه 

برادی پنه                                                                                                                                                                                                    bradypnea

سرعت تنفس پایین تر از حد طبیعی 

برونش ها                                                                                                                                                                                                 bronchi

شاخه های سیستم تنفسی از نای تا ریه ها 

برونشیول                                                                                                                                                                                            bronchiole

شاخه های کوچکتر برونش ها که شاخه شاخه و کوچکتر شده و در پایان به آلوئول تبدیل می شوند. 

دفیبریلاتور خارجی خودکار                                                                                                                                                                   automated external defibrillator(AED)

وسیله ای که می تواند فعالیت الکتریکی یا ریتم قلبی بیمار را آنالیز نموده و در صورت مناسب بودن، شوک الکتریکی (دفیبریلاسیون) بدهد. 

AVPU 

کلمه ای که ازابتدای کلمه آگاه (alert) ، پاسخگو به محرک کلامی (verbal) ، پاسخگو به محرک دردناک (pain) و غیرپاسخگو (unresponsive) ایجاد شده است و سطح پاسخ دهی را نشان می دهد. 

کنده شدگی                                                                                                                                                                                           avulsion

صدمه باز که باعث پارگی یا کنده شدن پوست وبافت به صورت کامل می شود. 

بانداژ  bandage                                                                                                                                                         

هر ماده ای که برای نگهداشتن پوشش در محل خود به کار می رود. 

علایم حیاتی اولیه                                                                                                                                                                                     baseline vital signs 

نخستین علایم حیاتی اندازه گیری شده بیمار که سایر اندازه گیری ها را می توان با آن مقایسه نمود. علایم حیاتی را ببینید.  

مخچه                                                              cerebellum

بخشی از مغز که کار حفظ تعادل و هماهنگی عضلات را بر عهده دارد. 

مایع مغزی نخاعی                                                                                                                                                                                    cerebrospinal fluid (CSF)

مایع شفافی که مغز و نخاع را احاطه نموده و از شدت ضربه وارده به آن ها می کاهد. 

مخ                                                                                                                                                                                                        cerebrum

بزرگترین قسمت مغز که مسؤول اکثر اعمال حسی و هوشیارانه، عواطف و شخصیت است. 

ستون فقرات گردنی                                                                                                                                                                               cervical spine

هفت مهره گردنی، گردن 

دستگاه گردش خون                                                                                                                                                                                    circulatory system

دستگاه متشکل از قلب و عروق که اکسیژن و مواد تغذیه ای را به سلول های بدن می رساند و مواد دفعی را از آنها دور می کند. دستگاه قلبی عروقی نامیده می شود. 

ملحفه سوختگی                                                                                                                                                                                burn sheet 

روکش یک بار مصرف استریل که فاقد پرز بوده و در سوختگی های شدید روی تمام بدن کشیده می شود. 

مویرگ                                                                                                                                                                                                  capillary

عروق خونی باریک که به آرتریول ها و ونول ها متصل شده و محل تبادل گازها و مواد غذایی هستند. 

پر شدگی مویرگی                                                                                                                                                                                 refill  capillary

مدت زمانی که طول می کشد تا مویرگی که فشرده شده بود دوباره پر از خون شود. 

ایست قلبی                                                                                                                                                                                         cardiac arrest

توقف کار قلب که با عدم وجود نبض، عدم تنفس و بیهوش شدن مشخص می شود. 

نارسایی قلب                                                                                                                                                                                    cardiac compromise

کاهش عملکرد قلبی که بر اثر شرایط، بیماری ها یا صدمات مختلف وارده به قلب ایجاد می گردد.

عضله قلب                                                                                                                                                                                           cardiac muscle

نوعی از عضلات غیر ارادی که تنها در دیواره قلب یافت می شود. عضلات قلبی خاصیت خودکاری دارند، یعنی می توانند جدا از سیستم عصبی مرکزی، ایمپالس تولید کنند. 

دستگاه قلبی عروقی                                                                                                                                                                              cardiovascular system

سیستم گردش خون را در فصل یک بخوانید. 

کارینا                                                                                                                                                                                                        carina

محل دوشاخه شدن نای به برونش های اصلی راست و چپ . 

شریان کاروتید                                                                                                                                                                                            carotid artery

یکی از دو شریان بزرگ گردن که خون رسانی به سر و مغز را بر عهده دارد. 

شستشو                                                                                                                                                                                                   cleaning

فرآیند شستشوی یک ماده آلوده با آب و صابون. 

جراحات بسته                                                                                                                                                                                             closed injury

هر صدمه ای که در آن پوست بدون آسیب بماند. 

ضربه مغزی                                                                                                                                                                                                  concussion

کاهش گذاری عملکرد مغز . 

له شدگی                                                                                                                                                                                                  contusion

صدمه بسته به سلول ها و عروق خونی درون درم که با تغییر رنگ، تورم و درد مشخص می شود، کبودی یا تورم مغز. 

قرنیه                                                                                                                                                                                                          cornea

ناحیه شفاف جلوی چشم که مردمک و عنبیه را می پوشاند .

شریان کرونر                                                                                                                                                                                              coronary arteries

شبکه شرایین تأمین کننده خون قلب . 

درم                                                                                                                                                                                                            dermis

دومین لایه پوست درزیراپیدرم

دیافراگم                                                                                                                                                                                                       diaphragm

عضله اصلی تنفس که حفره قفسه سینه راازحفره شکمی جدامی کند.

ضربه مستقیم                                                                                                                                                                                              direct force

صدماتی که درمحل اعمال نیروی مستقیم ایجادمی شود.

شریان پشت پا dorsalis pedis artery                                                                                                                         

شریانی درپاکه روی سطح فوقانی قسمت متاتارس احساس می شود.

دوز                                                                                                                                                                                                               dose

مقداری ازداروکه ازیک نوبت به بیمارداده می شود.

پانسمان                                                                                                                                                                                                 dressing

پوشش استریل روی زخم باز که به کنترل خونریزی و جلوگیری از صدمات بیشتر و آلودگی کمک می کند.

سیانوز                                                                                                                                                                                                    cyanosis

رنگ آبی خاکستری غشاهای مخاطی و یا پوست که حاکی از اکسیژن رسانی ناکافی و کاهش پرفیوژن است.

وضیعت دسربره                                                                                                                                                                                   decerebrate posturing

وضعیتی که در آن پشت بدن قوس زده و دستها در موازات بدن به حالت صاف قرار می گیرند. این وضعیت نشانه صدمه شدید سر است.

وضعیت دکورتیکه                                                                                                                                                                                     decorticate posturing 

وضیعتی که در آن پشت فرد قوس زده ودستها به سمت و روی قفسه سینه قرار دارد.این وضعیت نشانه ای از صدمه شدید به سراست.

دفیبریلاسیون                                                                                                                                                                                           defibrillation

شوک یاجریان الکتریکی که ازطریق قفسه سینه به قلب داده می شودتابه بازگشت ریتم قلبی کمک نماید.

اپیدرم                                                                                                                                                                                                           epidermis 

خارجی ترین لایه پوست.

اپی گلوت                                                                                                                                                                                                        epiglottis 

یک ساختارغضروفی برگ مانندکه سوراخ حنجره را در طی بلع می پوشاند.

صرع                                                                                                                                                                                                              epilepsy 

یک بیماری که باتشنج های مکررمشخص می شود.

اسکارناشی ازسوختگی                                                                                                                                                                                   eschar

بافت نرم سفت و سخت و چرم مانندِ مرده ای که بر اثر سوختگی ایجاد می شود.

مری                                                                                                                                                                                                            esophagus 

مسیر عبوری در انتهای تحتانی حلق که به معده میرسد.

بازدم                                                                                                                                                                                                             exhalation

فرآیند بیرون دادن هوا از ریه ها

غرق شدگی                                                                                                                                                                                                 drowning 

مرگ ناشی از غرق شدن در آب

دارو                                                                                                                                                                                                                drug 

ماده شیمیایی که برای درمان یا جلوگیری از بیماری مصرف می شود.

سوء مصرف دارو                                                                                                                                                                                        drug abuse 

مصرف خودسرانه داروها (یا یک دارو) به روشی که با الگوهای اجتماعی یا پزشکی تایید شده هم خوانی ندارد.

تنگی نفس                                                                                                                                                                                               dypnea

سختی تنفس یا احساس ناراحتی هنگام نفس کشیدن.

دیسترس تنفسی زودرس                                                                                                                                                                     early respirtory distress

افزایش کار تنفسی بر اثر اختلال عملکرد دستگاه تنفس.

اکیموز                                                                                                                                                                                              ecchymosis

تغییررنگ پوست به آبی وسیاه.

دستگاه غدد درون ریز                                                                                                                                                                                endocrine system

سیستمی ازغددبدون مجراکه هورمون های تنظیم کننده عملکرد بدن راتولیدمی کند.

شکل داروئی                                                                                                                                                                                                 form

اندازه، شکل، قوام یا ظاهر یک دارو، به عنوان مثال نیتروگلیسیرین می تواند قرص یااسپری باشد یا گلوکز خوراکی به شکل ژل است.   

اتساع معده                                                                                                                                                                                             gastric distention

پرهواشدن معده.

قل قل کردن                                                                                                                                                                                         gurgling 

صدای قل قل که حاکی ازوجودمایع دردهان یاحلق است.

کاهش خون رسانی                                                                                                                                                                                     hypoperfusion 

ناکافی بودن تامین اکسیژن ومواد غذایی دربرخی ازسلولهای بدن که از ناکافی بودن گردش خون حاصل می شود، شوک نیز نامیده می شود.

هیپوترمی                                                                                                                                                                                                    hypothermia

کاهش غیرطبیعی حرارت مرکزی بدن، دمای مرکزی بدن زیر 35 درجه سانتیگراد.

هیپوکسی                                                                                                                                                                                                hypoxia

عدم وجود اکسیژن کافی در سلول های بدن.

شیء فرو رفته                                                                                                                                                                                                implied object 

فرو رفتن اجسام درمحل آسیب دیدگی بدن.

مانورسرعقب/چانه بالا                                                                                                                                                                      head-tilt / chin-lift maneuver

یک تکنیک دستی که برای باز نمودن راه هوایی استفاده می شود. سربایک دست عقب کشیده می شود و نوک انگشتان دست دیگر زیر چانه قرارگرفته و آن را به سمت بالا و جلو می کشند.

قلب                                                                                                                                                                                                               heart

عضوعضلانی که با انقباض خود خون رابه سیستم عروقی سراسر بدن پمپاژ می کند.

هماتوم                                                                                                                                                                                                            hematoma

زخم بسته روی بافت نرم که با تورم و تغییر رنگ بر اثر وجود توده خون در کنار اپی درم ایجاد می شود.

هموگلوبین                                                                                                                                                                                                          hemoglobin

یک مولکول پروتئینی پیچیده که روی سطح سلولهای قرمز خون قرار داشته و مسوول انتقال بخش عمده اکسیژن درخون است.

کهیر                                                                                                                                                                                                               hives

دانه های قرمز و برجسته ی روی پوست ، که با واکنش آلرژیک همراه هستند.

استخوان بازو                                                                                                                                                                                                       humerus

بزرگترین استخوان اندام فوقانی که دربخش فوقانی دست قراردارد.

هیپرترمی                                                                                                                                                                                                         hyperthermia

افزایش غیرطبیعی دمای مرکزی بدن. دمای مرکزی بدن بیش از37 درجه سانتیگراد.

مفصل                                                                                                                                                                                                              joint

محل برخورد استخوان ها با هم.

زایمان                                                                                                                                                                                                          labor

فرآیند فیزیولوژیک خروج جنین از رحم به درون واژن و بیرون بدن، تولد نیز نامیده می شود.

پارگی                                                                                                                                                                                                                 laceration

زخم بازی که معمولاً بر اثر اعمال نیرو، با یک جسم تیز ایجاد شده و می تواند به صورت زخمی باشد که کناره های آن صاف (منظم) یا ستاره ای (غیرمنظم) باشد.

لارنگوسکوپ                                                                                                                                                                                                     laryngoscopy

وسیله ای که برای بلند کردن اپی گلوت و امکان مشاهده طناب های صوتی و سوراخ گلوتیک استفاده می شود.       

حنجره                                                                                                                                                                                                        larynx

ساختاری که حاوی طناب های صوتی بوده و زیرحلق و بالای نای قراردارد.

خوابیده به پهلو                                                                                                                                                                                 lateral recumbent

وضعیتی که درآن شخص به پهلوی راست یاچپ درازمی کشد.

ارزیابی اولیه                                                                                                                                                                                  initial assessment

بخشی از ارزیابی که بلافاصله پس از ارزیابی صحنه به منظور کشف و درمان شرایط تهدید کننده حیات انجام می شود. ارزیابی اولیه شامل تعیین علت آسیب یا بیماری و تصمیم گیری راجع به اولویت ارزیابی بیشتر یا انتقال بیماراست. که شامل مراحل (A.B.C) می باشد.

تزریق                                                                                                                                                                                                     injection

واردشدن مواد به درون بدن از طریق پوست،احتمالاً به درون عضله یا عروق خونی که معمولا ًبه وسیله سرنگ، نیش حشرات انجام می شود.

ثابت نگه داشتن سردرخط وسط(درامتدادبدن)                                                                                                                                             in-line stabilization

گذاشتن سربیمار در وضعیت خنثی که درآن بینی درامتداد ناف قرارمی گیرد ونگه داشتن آن درهمین حالت.

لوله گذاری                                                                                                                                                                                       intubation

فرآیندعبورلوله،مانندلوله تراشه به درون بدن.

عنبیه                                                                                                                                                                                                                  iris

بخش رنگی چشم که مردمک رااحاطه می کند.

زردی(یرقان)                                                                                                                                                                                       jaundice

وضعیتی که با زردشدن رنگ پوست، اسکلرای چشم، غشاهای مخاطی و مایعات بدن همراه است.

مانوربازکردن فک بافشار                                                                                                                                                                    jaw-thrust maneuver

تکنیکی است برای باز کردن راههای هوایی، در مواردی که احتمال آسیب به مهره های گردنی وجود دارد.

راه هوایی تحتانی                                                                                                                                                                                         lower airway

بخشی از سیستم تنفسی که از نای تا آلوئول های ریه کشیده شده است.

ریه ها                                                                                                                                                                                                            lungs

ارگان های اصلی تنفس

مانوبریوم                                                                                                                                                                                                manubrium

بخش فوقانی استرنوم که ترقوه به آن متصل می شود.

دستگاه عصبی                                                                                                                                                                                    nervous system

دستگاهی در بدن که شامل مغز، نخاع و اعصاب است که فعالیت ارادی وغیرارادی بدن را کنترل می کند.

شوک نوروژنیک                                                                                                                                                                                   neurougenic shock

نوعی شوک که در مورد آسیب به مغز یا نخاع متداول می باشد. 

نقص عصبی                                                                                                                                                                                         neurologic deficit

هرگونه کمبود در عملکرد سیستم عصبی.

نیتروگلیسیرین                                                                                                                                                                             nitroglycerin

دارویی که عروق خونی راگشاد نموده،جریان خون را افزایش داده ومیزان کارقلب راکاهش می دهد.اغلب به بیمارانی که سابقه درد قفسه سینه دارند تجویز میشود.

وضعیت آناتومیک طبیعی                                                                                                                                                          normal anatomical position

وضعیتی که درآن بیمار صاف ایستاده،صورت روبه جلو بوده،دست ها در کناربدن آویزان است وکف دست به سمت جلومی باشد.

پانسمان بسته                                                                                                                                                                    occlusive dressing 

بانداژی که می تواند مانع از جریان هوا  به روی زخم شود.

دستگاه اسکلتی عضلانی                                                                                                                                                           musculo skeletal system 

دستگاه متشکل از استخوان هاوعضلات همراه با بافت همبند، که باعث حمایت و محافظت از بدن شده و حرکت را امکان پذیر می کند.

 راه هوایی از بینی                                                                                                                                                                      nasal airway 

لوله پلاستیکی توخالی و منحنی که دارای یک زائده یا لبه در انتهای فوقانی و یک بریدگی شیب دار در انتهای تحتانی بوده و درون بینی قرار 

می گیرد. این لوله در نازوفارنکس جای گرفته و تا حلق ادامه می یابد و راهی برای عبور هوا است.

ارزیابی بیمار                                                                                                                                                                                patient assessment

اعمالی که برای پیداکردن مشکلات بیمار انجام می شود و براساس آنها نوع اقدامات اورژانسی و لزوم انتقال بیمار تعیین می گردد.

سوراخ شدگی                                                                                                                                                                                   penetration/puncture

زخم بازی که بر اثر فرو رفتن اجسام تیز به درون بافت نرم ایجاد می شود.

خون رسانی                                                                                                                                                                                        perfusion

توزیع اکسیژن و سایر مواد غذایی به سلول های تمام سیستم های بدن که از جریان خون کافی در مویرگ ها ناشی می شود.

اکسیژن                                                                                                                                                                                               oxygen

یک عنصر( گاز) که برای حفظ حیات سلول ها و بافت های بدن لازم است.

اکسیژن رسانی                                                                                                                                                                              oxygenation

فرآیندی که طی آن خون وسلول ها با اکسیژن، اشباع می شوند.

رنگ پریدگی                                                                                                                                                                                              pallor

رنگ پوست که به طور غیرطبیعی سفید شده یا رنگ پریده است.

مردمک                                                                                                                                                                                                         pupil

قسمت مرکزی تیره چشم، سوراخی که تنگ و گشاد می شود .

پلاسما                                                                                                                                                                                                        plasma

بخش مایع خون 

پلاکت                                                                                                                                                                                                     platelets

اجزای خونی که برای تشکیل لخته خون ضروری هستند. 

فضای جنب                                                                                                                                                                                  pleural space

فضای کوچک بین پلورای و ویرال و پاریتال که دارای فشار منفی بوده و با یک مایع سروزی پر شده است. 

جنب                                                                                                                                                                                                           pleura

دو لایه از بافت همبند که ریه ها را احاطه می کنند. 

پنومونی                                                                                                                                                                                           pneumonia

عفونت ریه ها که معمولاً بر اثر باکتری یا ویروس است. 

پنوموتوراکس                                                                                                                                                                                             pneumothorax

وجود هوا در حفره قفسه سینه، بیرون ریه ها . 

سم                                                                                                                                                                                                               poison

هر ماده جامد، مایع یا گازی که عملکرد شیمیایی آن پس از ورود به بدن یا تماس با پوست باعث اختلال درسلامتی فرد یا مرگ او شود. 

شریان پشت پا (تیبیا)                                                                                                                                                                          posterior tibial artery 

یک شریان بزرگ که از پشت ساق به سمت پا رفته و می توان آن را در سطح خارج استخوان مچ پا احساس کرد. 

پرینه                                                                                                                                                                                                    perineum

پوست بین واژن و آنوس(مقعد) افراد مؤنث 

فارماکولوژی                                                                                                                                                                                                 pharmacology

علم مطالعه داروها 

حلق                                                                                                                                                                                                        pharynx

مسیر عبوری مشترک سیستم گوارش و تنفس، حلق 

فشار نبض                                                                                                                                                                                                     pulse pressure

اختلاف فشار سیستولیک و دیاستولیک 

نبض                                                                                                                                                                                                               pulse

آمبولی ریوی                                                                                                                                                                                          pulmonary embolism

انسداد شریان ریوی به وسیله لخته خون 

ورید ریوی                                                                                                                                                                                                pulmonary vein

رگی که خون غنی از اکسیژن را از ریه ها به دهلیز چپ قلب می برد. 

گلبولهای قرمز                                                                                                                                                                         red blood cells

بخشی از خون که رنگ آن را ایجاد نموده، اکسیژن را به سلول های بدن رسانیده و دی اکسیدکربن را از سلول ها، خارج می کند. 

تنفس                                                                                                                                                                                                 respiration

تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن در جریان دم و بازدم . 

ایست تنفسی                                                                                                                                                                     respiratory arrest

نقطه فشار                                                                                                                                                                                 pressure point

نقطه ای که یک شریان از روی سطح یک برجستگی استخوانی عبور می کند. با فشار دادن شریان در این نقطه، جریان خون اندام کاهش

 می یابد. 

تریاژ اولیه                                                                                                                                                                               primary triage

ارزیابی فوری بیماران که به محض رسیدن گروه های EMS در محل اصلی حادثه روی می دهد تا شدت وضعیت بیماران دسته بندی شده و اولویت درمان و انتقال تعیین گردد. 

شریان ریوی                                                                                                                                                                     pulmonary artery

رگی که خونه خالی از اکسیژن را از بطن راست قلب به ریه ها می برد. 

ادم ریوی                                                                                                                                                                          pulmonary edema

وجود مایع در ریه ها . 

ارزیابی صحنه                                                                                                                                                                             scene size-up

ارزیابی ایمنی صحنه و تعیین ماهیت مشکل بیمار و تعداد بیماران . 

اسکیزوفرنی                                                                                                                                                                            schizophrenia

گروهی از بیماری های روانی که با اختلال کلامی و تفکری ناتوان کننده، تفکرات خطرناک، توهم، دوری از اجتماع و عدم بروز احساسات همراه هستند. 

تشنج                                                                                                                                                                                                          seizure

تغییر ناگهانی و موقت سطح هوشیاری که بر اثر تخلیه الکتریکی شدید در گروهی از سلول های عصبی، ایجاد می شود. 

شوک                                                                                                                                                                                                            shock

نشانه ها                                                                                                                                                                                                         signs

هرگونه شواهد عینی از تروما یا بیماری که دیده، شنیده یا احساس می شود. 

دیسترس تنفسی                                                                                                                                                            respiratory distress

نارسایی تنفسی                                                                                                                                                              respiratory failure ناکافی بودن سرعت تنفس و یا حجم جاری  

دستگاه تنفس                                                                                                                                                                  respiratory system

ارگان های درگیر در تبادل گازی بین یک ارگانیسم و اتمسفر 

شبکیه  retina                                                                                                                                                             

به قسمت پشت چشم گفته می شود. 

قانون نُه ها                                                                                                                                                                                 ruler of nines

چهارچوب استاندارد شده برای شناسایی مقدار سطح پوست یا بدن (BSA) که دچار سوختگی شده است. 

شرح حال                                                                                                                                                                                sample history

یک نوع شرح حال از بیمار که علایم و نشانه ها، آلرژی بیمار، داروهای مصرفی، سابقه مشکلات قبلی مرتبط، آخرین وعده غذایی مصرفی و حوادث منجر به صدمه یا بیماری را مورد پرسش قرار می دهد.

استریل                                                                                                                                                                                                        sterile

بدون میکروارگانیسم های زنده مانند باکتری، ویروس یا اسپورهایی که می توانند باعث عفونت شوند. 

استرنوم                                                                                                                                                                                                 sternum

استخوان جناغ 

سکته مغزی                                                                                                                                                                                                 stroke

اختلال ناگهانی در جریان خون مغز که باعث آسیب سلول های مغزی می شود. ممکن است انسداد جریان خون به علت پارگی شریان یا وجود لخته یا سایر اجسام در شریان خون رساننده به مغز باشد. گاه حادثه مغزی عروقی (CVA) نیز نامیده می شود. 

لایه زیر جلد                                                                                                                                                                  subcutaneous layer

یک لایه بافت چربی درست در زیر درم و اپی درم را هم ببینید. 

زخم مکنده در قفسه سینه                                                                                                                                         sucking chest wound

دستگاه اسکلتی                                                                                                                                                                       skeletal system

چهارچوب استخوانی بدن 

جمجمه                                                                                                                                                                                                           skull

ساختار استخوانی در بالای ستون مهره ها که مغز را در بر گرفته و از آن حفاظت می کند. جمجمه از دو قسمت کرانیوم و صورت تشکیل شده است. 

خرخر کردن                                                                                                                                                                                           snoring

صدایی که در صورت انسداد نسبی راه هوایی به وسیله قاعده زبان یا شل شدن بافت های حلق شنیده می شود. 

فشار سنج                                                                                                                                                                     sphygmomanometer

دستگاهی که برای اندازه گیری فشار خون استفاده می شود. 

ستون فقرات                                                                                                                                                                              spinal column

سی و سه مهره ای که بر روی هم قرار گرفته و از نخاع محافظت می کند. 

نخاع                                                                                                                                                                                                 spinal cord

ستونی از بافت عصبی که از مغز خارج شده و در طول ستون مهره ها گسترش می یابد. تمام اعصاب تنه و اندام ها از نخاع منشأ می گیرد. 

شوک نخاعی                                                                                                                                                                                 spinal shock 

شوکی که بر اثر آسیب نخاع ایجاد شده و باعث گشادی عروق و هیپوولمی نسبی (شوک نوروژنیک) و فلج و از بین رفتن حس در زیر محل آسیب نخاع می شود. علایم آن شامل: کاهش ضربان قلب ، پوست گرم وخشک و صورتی رنگ است. 

آتل                                                                                                                                                                                                               splint 

هر وسیله ای که برای ثابت نگه داشتن بخشی از بدن استفاده می شود. 

ستون فقرات توراسیک                                                                                                                                                             thoracic spine

دوازده مهره ای که زیر مهره های گردنی قرار داشته و قسمت فوقانی پشت را می سازند. 

سم                                                                                                                                                                                                                  toxin

دارو یا ماده ای که برای بدن سمی بوده و می تواند باعث بروز اثرات خاصی شود که در نهایت منجر به مرگ می شوند. 

نای                                                                                                                                                                                                           trachea

ساختار لوله ای که از بخش تحتانی حنجره تا برونش ها کشیده می شود. 

تراکئوستومی                                                                                                                                                                             tracheostomy

سوراخی که بر اثر جراحی درون نای ایجاد شده و لوله ای از آن عبور داده می شود تا به بیمار اجازه تنفس داده شود.

لوله تراکئوستومی                                                                                                                                                          tracheostomy tube 

یک لوله تو خالی که درون تراکئوستومی گذاشته می شود تا بیمار بتواند از آن طریق نفس بکشد. 

سنکوپ                                                                                                                                                                                                    syncope

دوره کوتاه عدم پاسخ دهی که بر اثر کاهش جریان خون مغز ایجاد می شود. غش کردن. 

فشار خون سیستولیک                                                                                                                                           systolic blood pressure

میزان فشار اعمال شده روی دیواره شرایین وقتی بطن چپ منقبض شده و خون را تخلیه می کند.

تاکی کاردی                                                                                                                                                                                  tachycardia

ضربان قلب بیش از 100 بار در دقیقه .

تاکی پنه                                                                                                                                                                                             tachypnea

سرعت تنفس بیش ازحد طبیعی. 

حساسیت                                                                                                                                                                                           tenderness

درد در هنگام لمس 

پنوموتوراکس فشارنده                                                                                                                                          tension pneumothorax

وضعیتی که طی آن هوا و فشار موجود در حفره توراسیک ریه آسیب دیده آنقدر شدید است که سمت غیر درگیر را تحت فشار قرار داده و باعث فشار بر قلب، عروق بزرگ و ریه ی غیر مبتلا می شود. 

ورید، سیاهرگ                                                                                                                                                                                               vein

رگی که خون را به سمت قلب می آورد. 

واژن،مهبل                                                                                                                                                                                                vagina

مسیر زایمان جنین، بخش تحتانی کانال زایمانی

بطن ها                                                                                                                                                                                                ventricles

دو حفره تحتانی قلب 

تاکی کادری بطنی                                                                                                                                                             ventricular tachycardia(V-Tach)

ریتم بسیار سریع قلب که می تواند با تولید نبض همراه باشد یا نباشد و معمولاً آنقدر سریع است که قادر به خونرسانی مناسب به ارگان های بدن نمی باشد. 

وریدچه                                                                                                                                                                                                      venule

کوچکترین ورید که از مویرگ ها تشکیل می شود. 

تروما                                                                                                                                                                                                         trauma

صدمه یا آسیب جسمی که بر اثر نیروی خارجی یا اعمال خشونت ایجاد می شود. 

بیمار ترومایی                                                                                                                                                                         trauma patient

بیماری که به جای شرایط طبی دچار صدمه یا آسیب دیدگی شده است.

تریاژ                                                                                                                                                                                                             triage

فرایند جور نمودن بیماران بر اساس اولویت ارائه مراقبت به آنها یا انتقال بیماران در حوادث دارای مصدومان متعدد. 

برچسب تریاژ                                                                                                                                                                                     triage tag

نشانه ای که اطلاعات کلیدی راجع به بیمار را در بر دارد و در حوادث دارای مصدومان متعدد به بیمار متصل می شود. 

گلبولهای سفید                                                                                                                                                                     white blood cells

بخشی از خون که به سیستم ایمنی بدن در دفاع علیه عفونت کمک می کند. 

علائم حیاتی                                                                                                                                                                                      vital signs

علایم نشان دهنده زندگی یا حیات می باشد ، که به صورت ارزیابی تنفس، نبض، پوست، مردمک ها و فشار خون است.

داروهای OTC یا بدون نسخه :

 کلمه  OTC  مخفف (Over the counter) است، یعنی فروش دارو بدون نسخه که شما حتی بدون تجویز و نسخه پزشک هم می توانید با مشورت پزشک داروساز از داروخانه ها تهیه نمایید. این داروها عموماً برای تسکین درد و یا برطرف کردن علائم سرما خوردگی، آنفلوآنزا و حساسیت بکار میروند.

 شایعترین داروهای   OTC :

·        مسکن ها

·        آنتی هیستامین (ضد حساسیت ها)

·        دکونژستانها (ضد احتقانها)

·        داروهای ضد سرفه

مسکن ها :

این دسته از داروها برای برطرف کردن سردرد و تب یا دردهای عضلانی و استخوانی بکار می روند .البته هرکدام از این داروها و نحوه کاربرد آنها متفاوت است.گروهی از داروها که تحت عنوان داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نام گذاری شده اند شامل آسپیرین ، ایبوبروفن ، ناپروکسن ،  باکلوفن  می باشند  و  گروه  دیگر  ترکیبات استامینوفن هستند که هرکدام کاربرد مخصوص به خود را دارند. استامینوفن با مهار حس درد در مغز و نخاع سبب کاهش درد می شود .

آنتی هیستامین ها :

آنتی هیستامین ها داروهایی هستندکه با مهارگیرنده های مربوط به خارش ، تحرکات بینی، ترشح خلط و عطسه سبب کنترل آنها می شوند. این داروها عموما بعنوان ضد حساسیت در بین مردم شناخته می شوند .

 از مهمترین آنتی هیستامین ها می توان به داروهای زیر اشاره کرد:

دیفن هیدرامین، کلرفنیرامین ، کلماستین، هیدروکسی زین ، پرومتازین ، لوراتادین ، زادیتن، سیتریزین،کتوتیفن  و ...

دکونژستانها ( ضد احتقانها ):

دکونژستانها داروهایی هستند که باعث تنگی رگهای مخاط بینی شده و سبب فروکش کردن التهاب و ورم و احتقان در این ناحیه می شوند از داروهای ضد احتقان بدون نسخه می توان از پزودوافدرین و فنیل افرین نام برد. که فنیل افرین در بازار دارویی ایران در ترکیب قرص آنتی هیستامین دکونژستان وجود دارد .

داروهای ضد سرفه:  

داروهایی که برای سرفه تجویز می شود دو دسته هستند : یکی داروهای ضد سرفه  Antitussives  و دیگری اکسپکتورانت ها 

داروهای ضد سرفه سبب مهار رفلکس سرفه می شوند که از جمله آنها می توان از دکسترومتورفان و کلوبوتینول نام برد .گروه دیگر این داروها اکسپکتورانت ها هستند که سبب رقیق شدن خلط شده وبدین وسیله باعث می شوند  با هر بار سرفه مجاری تنفسی از خلط و ترشح پاک شود.که در این گروه گایافنزین قرار دارد که هم بصورت مجزا و هم در تركیب اكسپكتورانت ساده و كدئین وجود دارد .

چگونگی  استفاده كردن از مطالب برشور داروها ی بدون نسخه OTC :

هرچند برای تهیه و خرید داروهای بدون نسخه نیازی به تجویز پزشك نیست اما این داروها نیز همانند داروهای تجویزی توسط پزشكان می تواند سبب بروز عوارض جانبی ناخواسته وگاهی بسیار جدی در استفاده كنندگان گردد. پس لازم است به موارد زیر در هنگام تهیه واستفاده دارو توجه کنید:

1 - تركیبات دارویی

2 - موارد مصرف دارو

3- مکانیسم اثر(نحوه تاثیر دارو در بدن)

3-  فارماکونیتیک (چگونگی نحوه جذب بهتر دارو، دفع دارو، مدت زمان عمر دارو در بدن)

4 - هشدارها

5 - عوارض جانبی

6- تداخل های دارویی

7- مقدار مصرف

8- نکات قابل توصیه (که در مورد مصرف بیش از حد دارو،آسیب ها احتمالی و...)

مهمترین عوارض جانبی داروهای OTC :

1) آسپیرین و سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی

عارضه جانبی اصلی این داروها مشكلات گوارشی است. این مشكلات می تواند از یك ناراحتی ساده معده تا خونریزی های گوارشی باشد،كه مورد اخیر (خونریزی های گوارشی) بیشتر در سنین بالاتر اتفاق می افتد. هرچه مقدار مصرف این داروها و طول دوره درمان با این داروها بیشتر باشد احتمال بروز خونریزی های گوارشی بیشتر است . اما از یاد نباید برد كه حتی با مصرف یك عدد قرص آسپیرین یا سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نیز ممكن است خونریزی گوارشی اتفاق بیافتد .

از عوارض جانبی دیگر این داروها : آسیبهای كلیوی ، آسیبهای كبدی، تهوع، گیجی، اختلالات شنوایی، دردهای شکمی، کهیر و... می باشد.

 استامینوفن

هر چند این دارو دردیدگاه بسیاری از افراد، داروی بی خطری است اما در هنگام مصرف طولانی مدت این دارو بخصوص در انواعی كه حاوی كافئین یا كدئین است می تواند مخاطراتی را برای كبد و كلیه  بوجود آورد.

كافئین در قرص های آكسار ( آ سی آ  A.C.A  ) وجود دارد ، این موارد اكثراً پس از سالها مصرف مداوم و یا در مسمومیت های دارویی ممكن است اتفاق بیافتد .

2) آنتی هیستامین ها

آنتی هیستامین ها بدلیل حالت خواب آلودگی و رخوتی كه در انسان ایجاد می كنند ممكن است درهنگام رانندگی یا كاركردن با ماشین آلاتی كه نیاز به هوشیاری دارند مخاطراتی را برای بیمار بوجود آورند .

از عوارض دیگر آنها خشكی دهان ،تاری دید،سرگیجه،هیجان ،بیقراری و... است این علائم گذرا بوده و با قطع دارو برطرف می شود.

3) ضد احتقان ها 

ازعوارض این داروها و بخصوص قرص پزودوافدرین، تشنج ، توهم، ضربان نامنظم قلب، خواب آلودگی ، افزایش  فشار خون و... می باشد.

4) داروهای ضد سرفه

كدئین كه در داروهای ضد سرفه بكار میرود ممكن است بطور موقت سبب خواب آلودگی،یبوست و یا حالت تهوع گردد دكسترومتورفان اثر خواب آلودگی كمتری نسبت به سایر داروها دارد و به میزان كمتری نیز ممكن است سبب مشكلات گوارشی گردد . هر چند ممكن است علائم عصبی ، اضطراب، بی قراری، خشکی دهان، افزایش ضربان قلب و... در فرد ایجاد نماید.

لیست داروهای OTC :

به طور کلی از سوی اطلاعیه وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی مصوب 31/3/1375 تاکنون 165 قلم دارو بعنوان داروهای OTC معرفی شده اند که در اینجا با تعدادی از اسامی آنها آشنا می شوید.

- A.C.A

- ACETAMINOPHEN (PARACETAMOL)

- ADULT COLD 

- ALUMINIUM MG S

- ANTIHEMORRHOID 

- ANTIHISTAMINE DECONGESTANT

- ASA (ACETYLSALICYLIC ACID)* 

- BISACODYL

- BROMHEXINE

- BURN OINTMENT

- CALCIUM FORTE 

- CALCIUM-D

- CHILDREN COLD

- DEXTROMETHORPHAN-P

- DICLOFENAC

- DIMENHYDRINATE 

- EXPECTORANT

- FERROUS FUMARATE

- FOLIC ACID

- HEMATINIC

- IBUPROFEN

- LOPERAMIDE

- MEBENDAZOLE

- MULTIVITAMIN

- ORS 

- PIROXICAM

- PSEUDOEPHEDRINE

- SILVER SULFADIAZINE

 

- ZINC OXIDE

روش هاي حمل مصدوم :

تعریف حمل :

جا به جایی و انتقال مصدوم به روش صحیح از محل حادثه به محل امن را حمل
می گویند. حمل یکی از مهمترین و حیاتی ترین ارکان فوریتهای پزشکی است  و باید طوری صورت گیرد که هیچگونه عارضه ای برای مریض ایجاد نشود.

حمل مصدوم بستگی به عوامل زیر دارد :

·     وضع وحال مصدوم

·    وزن مصدوم

·    مسافتی که باید طی  شود.

·    تعداد امدادگران (نجاتگران)

در شرايط زيربايد مصدوم راقبل از هر اقدامي منتقل كرد :

الف- وقتــي كه از محيط اطراف ، خطري متوجه مصـدوم باشـد ؛ مثـل خطـر ريزش كوه ، آتش سوزي ، جاده اتوبان و… .

ب- وقتي كه مصدوم صدمه شديد و تهديد كننده حياتي دارد و براي كمك رساني دسترسي به او مشكل است.

ج- وقتي كه مصدومي راه كمك رساني به ديگر مصدومين را كه حال خوبي ندارند مسدود كرده است.

 

تعریف برانکارد:

وسیله ای که برای حمل و جا به جایی مصدوم استفاده می شود را برانکارد می گویند. از این وسیله برای انتقال مصدومان بد حال ، مصدومانی که دچار آسیبهای شدید شده باشند و یا حمل مصدوم در مسافت های طولانی استفاده می شود.

انواع برانکارد:

برانکارد استاندارد: از میله های فلزی یا چوبی و بستر برزنتی ساخته شده است، دارای نوارهایی جهت محافظت مصدوم می باشد.

برانکارد تاشو: مشابه نوع استاندارد است ولی از وسط تا می شود، سبک  و مناسبترین نوع برانکارد می باشد. این نوع  برانکارد را میتوان  به راحتی به صورت ساک دستی یا کوله پشتی  حمل کرد.

برانکارد چرخدار: طول این نوع برانکارد قابل تنظیم است وپایه های آن را میتوان در هر ارتفاعی قرار داد. در بعضی از انواع آن هم به صندلی چرخدار تغییر شکل میدهد، میله های محافظ دارد و از سقوط مصدوم جلوگیری میکند، راحت وبا کمترین نیرو در ماشین قرار میگیرد.

برانكارد شكسته بندي : اين نوع كه به برانكارد ارتوپدي معروف است قابل تنظيم بوده و براي بلند كردن مصدوم و گذاشتن او در آمبولانس يا روي تخت چرخدار بدون آنكه وضعيتش تغيير پيدا كند، استفاده مي شود. از اين برانكارد براي حمل مصدوم در مسافت هاي دور استفاده نمي شود. مي توان طول آنرا بسته به اندازة مصدوم تنظيم كرد.

برانكارد نيل رابرتسون : ايــن بــرانـكارد از برزنت ضخيم ، محكم و خيزران ساخته شده که براي بالا آوردن مصدوم هايي كه در حفره يا گودال عميق يا دره افتاده اند و همچنين پايين آوردن مصدوم از ارتفاعات كوهستاني استفاده مي شود.

 

برانکارد ابداعی: در مواقعی که برانکارد در دسترس نیست می توان با وسایلی چون؛ لباس، پارچه ضخیم ، پتو ودو میله چوبی یا فلزی برانکارد ساخت.

بک برد : وسیله ای است چوبی یا  فایبرگلاس،  به طول نزدیک 2 متر که برای  حمل مصدومینی که دارای ضایعه نخاعی یا گردنی هستند بکار میرود. بک برد یا تخته بلند کمری در دو نوع بلند برد کوتاه برد می باشد. برای ثابت کردن مصدوم بر روی بک برد از 11 الی13 عدد  باند  سه گوش استفاده می شود. در این نوع حمل ، مصدوم هیچگونه جابه جایی روی بک برد ندارد و می توان آن را چرخاند

توانايي حمل و انتقال مصدوم :

براي حمل مصدوم با توجه به تعداد امدادگران و وسایل موجود ‌، روش حمل کردن فرد آسيب ديده فرق مي کند که به صورت های زير عمل مي کنيم :

الف) حمل های یک نفره :

1. حمل آغوشي                               2 . حمل کششي

3 .حمل عصایی                                4 . حمل کولی

5 . حمل يک دست و يک پا

حمل آغوشي(گهواره ای) :

این نوع حمل اغلب براي افراد سبک وزن و کودکان استفاده مي شود . بدين منظور بايد يك دست خود را در ناحيه كتف ها و دست ديگر را زير زانوهاي مصدوم قرار داده و او را بلنـــد كنيد.

حمل کششي :

اين روش در مواردي مانند آتش سوزي كه اتاق پر از دود است استفاده مي شود و براي مصدوميني كه در شانه ها، بازوها و دست ها شكستگي نداشته باشند و مصدوميني كه وزن آنان از وزن كمك دهنده بيشتر باشد، به كار مي رود. دراين روش، در حالي كه مصدوم به پشت مي خوابد، مچ دست هايش را به هم ببنديد. سپس زانو بزنيد به طوري كه زانوهاي شما دو طرف بدن مصدوم ودستانتان زير بغل وي قرار گيرد.آنگاه دستان مصدوم را دور گردن خود بيندازيد و چهار دست و پا حركت كنيد و او را بكشيد.

علاوه بر بستن مچ دست میتوان از روشهای زیر برای حرکت دادن مصدوم استفاده کرد:

-     
زير بغل فرد را ميگيريم.  

-      از لباس فرد استفاده مي کنيم.

-      مچ پاهاي فرد را مي گيريم.

 حمل عصايي(تكيه گاه) :

این نوع حمل در افراد هوشیاری كه دارای صدمات خفيف هستند و یا از يك پا صدمه ديده اند و مي توانند با كمك افراد ديگر راه بروند، کاربرد دارد. بعد از آتل بندي یا بيحركت كردن عضو، كمك دهنده بايد درسمت پاي سالم مصدوم قرار گرفته، يك دست خود را دور كمر وي بگيـــرد و با دست ديگر، دست مصدوم را دورگردن خود حلقه كند. بدين ترتيب مصدوم مي توانــد با جهش به حركت ادامه دهد.

نحوه بلند کردن مصدوم برای حمل عصایی :

                                                   

حمل کولي :

در مواقعي كه مسافت طولاني باشد ومصدوم نيز در قسمت نخاع و احشاء شکمی آسيب نديده باشد، كمك دهنده دست هاي خود را از زير زانوهاي مصدوم عبور داده، مچ دست هاي او را مي گيرد. در صورت بيهوش بودن مصدوم مي توانيد مچ دست هاي او را با باند يا طناب ببنديد. حتي در حين عبور از بلندي مي توانيد مصدوم را با شال به خود ببنديد.

حمل یک دست ویک پا (حمل آتش نشان):

این حمل در مسافت هاي طولاني براي افرادي كه آسيب جدي از قبيل: شكستگي ، صدمات مغزي، آسیب دیدگی به شکم و لگن ندارند مورد استفاده قرار می گیرد. در بين آتش نشانها به منظور نقل و انتقال مصدومين و در بين ناجيان غريق جهت خارج نمودن هر چه بيشتر آب از معده و رية مغروقين درحين خروج از صحنه آسيب بكار مي رود .

ب) حمل های دو نفره :

1. حمل دومچ:

اين نوع حمل شامل ساخت يك نشيمنگاه راحت همراه با چفت شدن يك دست در زير و دست ديگر در پشت مي باشد.می بایست در نزديكي باسن مصدوم زانو زده و به آرامي وي را به حالت نشسته در آوريم و يكي از دستان خود را با دست كمك دهنده ديگر در پشت وي قلاب كرده تا بصورت تكيه گاه در آيد و سپس دستان ديگر خود را از زير ران او عبور داده تا در زير، از ناحيه مچ( دست) به يكديگر قفل شوند و بعد به ترتيبي كه تعادل وي برهم نخورد به آرامي و همزمان شروع به بلند كردن مصدوم نمایید.

2. حمل سه مچ:

درمصدومی که یکی از پاهایش آسیب دیده ولازم است برای حمل محافظت شود،ویازمانیکه مصدوم درحالت نشسته می تواند حمل شود و لازم است که پشت او را نگاه دارند، از این روش استفاده می شود. دو كمك دهنده مقابل يكديگرمي ايستند ومچ دست های خود را مانند شکل می گیرند.

 

3. حمل چهار مچ:

این حمل در مصدوميني که آسيب جدي نديده اند به کار میرود. روش کار بدین صورت است که دو كمك دهنده مقابل يكديگر مي ايستند و هر يك مچ دست راست خود را با دست چپ مي گيرد و در همين حال با دست راست خود، مچ يا ساعد دست چپ شخص مقابل را ميگيرد.

4. حمل زنبه ای:

اين روش براي مصدوميني كه از ناحيه سينه و شكم مشكل دارند و همچنين براي عبور از گذرگاه هاي باريك و يا گذاشتن بيمار بر روي برانكارد استفاده مي شود. اگر اين كار براي گذاشتن مصدوم روي صندلي يا برانكارد انجام بگيرد بايد نفر دوم رو به بيمار باشد.

5. حمل با صندلي :

گاهي اوقات كمك دهنده مجبور است جهت حمل مجروح از صندلي استفاده كند ، اگر بخواهيم يك بيمار سنگين وزن را روي صندلي بنشانيم بايد صندلي را روي زمين خوابانده، بيمار را با دقت بكشيم و روي صندلي قرار دهيم. در صورتي كه بيمار بيهوش باشد مي توانيم او را به صندلي ببنديم سپس به كمك شخص ديگر ، دوطرف صندلي و يا پشت وجلو آن را گرفته، حركت مي کنيم.

ج) حمل های گروهي :

براي انتقال مصدوم از محيط خطــر ، بخصوص اگر مصــدوم بيهوش است و يا آسيب جدي ( مثل ستون فقرات ) ديده است به کار می رود. در این حمل تعداد کمک دهندگان بيش از دو نفر می باشد.

انواع حمل های گروهی :

ü حمل آغوشي گروهي

ü حمل با برانکارد

ü حمل با پتو

ü حمل زيگزاگي

حمل با بک برد (تخته بلند کمری):  

بیشتر در مصدومینی که دچار شکستگی ستون فقرات یا گردن شده اند بکار میرود. در این  نوع حمل، مصدوم توسط 11 الی 13 باند سه گوش یا تسمه محکم (طبق شکل صفحه بعد) به بک برد فیکس ومحکم می گردد. مصدوم طوری به بک برد ثابت  می شود که حتی با چرخش یا تغییر وضعیت وی به هیچ وجه جا به جا نمی شود.

تریاژ:  Triage

تریاژ یعنی رده بندی کردن، در ادبیات بهداشت و سلامتی به معناي فرآیند جداسازي مجروحان و قربانیان یک حادثه گسترده طبیعی یا مصنوعی است.

تریاژسیستمی است برای الویت بندی یا دسته بندی کردن مصدومین یک حادثه براساس نوع و جراحت آنها، جهت درمان یا انتقال به مرکز درمانی وهمچنین تریاژ مشخص میکند که کدام مصدومین جهت حفظ جان به مراقبت اورژانسی وسریع نیاز دارند.

هدف اصلی تریاژ تعیین اولویت هاي پزشکی و فعالیت هاي درمانی براي افزایش تعداد کل نجات یافتگان است.

تاریخچه تریاژ :

تاریخچه تریاژ به جنگ هاي دوران ناپلئون(جنگ جهانی) بر میگردد . جراحی معروف به نام « دومینیک جین لاري » در ارتش ناپلئون روش تریاژ را براي تقسیم بندي و جداسازي سریع آسیب دیدگان جنگی و براي آسیب دیدگانی که به فوري ترین مداخلات پزشکی نیاز داشتند ابداع نمود. او این فعالیتها را (تریاژ) در زمان وقوع جنگ ابداع وگسترش داد.

درکشور فرانسه، درسیستم تریاژ چهار دسته تعریف شده است (فوت شده، نیاز شدید، نیاز نسبی، جراحت خفیف و شوک روانی)  این سیستم تریاژ توسط یک پزشک به نام « مدیسین ترویر» اجرا شد.

اهمیت و نقش تریاژ :

همیشه برخی از آسیب دیدگی ها به مراقبتهاي فوري نیاز دارند. بیماران ترومایی به طور مشخص در همان ساعت اول آسیب دیدگی، که به نام ساعت طلایی نامیده میشود، به یک جراحی نیازمندند، بنابراین هدف اصلی تریاژ در این زمان بحرانی: جلوگیري از این چالش مشکل ساز و توزیع مناسب بیماران بر اساس اولویت هاي درمانی آنها است.

افراد مسئول در سیستم تریاژ :

·  افسر تریاژ (فردی که مسئولیت این کار را به عهده دارد و دوره های خاصی را بدین منظور طی کرده است).

·  پزشکان

·  پرستارها

·  تکنیسین ها

·  نجاتگران

الویت بندی یا تقسیم بندی  در تریاژ :

همانطور که گفته شد تشخیص الویت های درمان و انتقال مصدومین نیاز به تجربه و مهارت زیادی دارد. در تریاژ چهار دسته مصدوم با علائم و شرایط درمانی مختلف وجود دارد. همچنین برای هر دسته رنگ خاصی را به آن اختصاص داده تا با توجه به نوع رنگ، افراد غیر مسئول تریاژ هم از وخامت و حال مصدوم آگاهی داشته باشند.