آنتی هیستامین ها(برگرفته از کتاب فوریت های پزشکی مولف:دکتراصغرفتائی)

• آنتی هیستامین (ضد حساسیت ها)

• دکونژستانها (ضد احتقانها) 

• داروهای ضد سرفه 

مسکن ها :

این دسته از داروها برای برطرف کردن سردرد و تب یا دردهای عضلانی و استخوانی بکار می روند .البته هرکدام از این داروها و نحوه کاربرد آنها متفاوت است.گروهی از داروها که تحت عنوان داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نام گذاری شده اند شامل آسپیرین ، ایبوبروفن ، ناپروکسن ، باکلوفن می باشند و گروه دیگر ترکیبات استامینوفن هستند که هرکدام کاربرد مخصوص به خود را دارند. استامینوفن با مهار حس درد در مغز و نخاع سبب کاهش درد می شود . 

آنتی هیستامین ها :

آنتی هیستامین ها داروهایی هستندکه با مهارگیرنده های مربوط به خارش ، تحرکات بینی، ترشح خلط و عطسه سبب کنترل آنها می شوند. این داروها عموما بعنوان ضد حساسیت در بین مردم شناخته می شوند .

از مهمترین آنتی هیستامین ها می توان به داروهای زیر اشاره کرد: 

دیفن هیدرامین، کلرفنیرامین ، کلماستین، هیدروکسی زین ، پرومتازین ، لوراتادین ، زادیتن، سیتریزین،کتوتیفن و ... 

دکونژستانها ( ضد احتقانها ): 

دکونژستانها داروهایی هستند که باعث تنگی رگهای مخاط بینی شده و سبب فروکش کردن التهاب و ورم و احتقان در این ناحیه می شوند از داروهای ضد احتقان بدون نسخه می توان از پزودوافدرین و فنیل افرین نام برد. که فنیل افرین در بازار دارویی ایران در ترکیب قرص آنتی هیستامین دکونژستان وجود دارد .

داروهای ضد سرفه: 

داروهایی که برای سرفه تجویز می شود دو دسته هستند : یکی داروهای ضد سرفه Antitussives و دیگری اکسپکتورانت ها 

داروهای ضد سرفه سبب مهار رفلکس سرفه می شوند که از جمله آنها می توان از دکسترومتورفان و کلوبوتینول نام برد .گروه دیگر این داروها اکسپکتورانت ها هستند که سبب رقیق شدن خلط شده وبدین وسیله باعث می شوند با هر بار سرفه مجاری تنفسی از خلط و ترشح پاک شود.که در این گروه گایافنزین قرار دارد که هم بصورت مجزا و هم در تركیب اكسپكتورانت ساده و كدئین وجود دارد .

چگونگی استفاده كردن از مطالب برشور داروها ی بدون نسخه OTC :

هرچند برای تهیه و خرید داروهای بدون نسخه نیازی به تجویز پزشك نیست اما این داروها نیز همانند داروهای تجویزی توسط پزشكان می تواند سبب بروز عوارض جانبی ناخواسته وگاهی بسیار جدی در استفاده كنندگان گردد. پس لازم است به موارد زیر در هنگام تهیه واستفاده دارو توجه کنید: 

1 - تركیبات دارویی

2 - موارد مصرف دارو

3- مکانیسم اثر(نحوه تاثیر دارو در بدن) 

3- فارماکونیتیک (چگونگی نحوه جذب بهتر دارو، دفع دارو، مدت زمان عمر دارو در بدن)

4 - هشدارها 

5 - عوارض جانبی

6- تداخل های دارویی 

7- مقدار مصرف

8- نکات قابل توصیه (که در مورد مصرف بیش از حد دارو،آسیب ها احتمالی و...)

مهمترین عوارض جانبی داروهای OTC :

1) آسپیرین و سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی 

عارضه جانبی اصلی این داروها مشكلات گوارشی است. این مشكلات می تواند از یك ناراحتی ساده معده تا خونریزی های گوارشی باشد،كه مورد اخیر (خونریزی های گوارشی) بیشتر در سنین بالاتر اتفاق می افتد. هرچه مقدار مصرف این داروها و طول دوره درمان با این داروها بیشتر باشد احتمال بروز خونریزی های گوارشی بیشتر است . اما از یاد نباید برد كه حتی با مصرف یك عدد قرص آسپیرین یا سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نیز ممكن است خونریزی گوارشی اتفاق بیافتد . 

از عوارض جانبی دیگر این داروها : آسیبهای كلیوی ، آسیبهای كبدی، تهوع، گیجی، اختلالات شنوایی، دردهای شکمی، کهیر و... می باشد.

استامینوفن 

هر چند این دارو دردیدگاه بسیاری از افراد، داروی بی خطری است اما در هنگام مصرف طولانی مدت این دارو بخصوص در انواعی كه حاوی كافئین یا كدئین است می تواند مخاطراتی را برای كبد و كلیه بوجود آورد.

كافئین در قرص های آكسار ( آ سی آ A.C.A ) وجود دارد ، این موارد اكثراً پس از سالها مصرف مداوم و یا در مسمومیت های دارویی ممكن است اتفاق بیافتد .

2) آنتی هیستامین ها 

آنتی هیستامین ها بدلیل حالت خواب آلودگی و رخوتی كه در انسان ایجاد می كنند ممكن است درهنگام رانندگی یا كاركردن با ماشین آلاتی كه نیاز به هوشیاری دارند مخاطراتی را برای بیمار بوجود آورند . 

از عوارض دیگر آنها خشكی دهان ،تاری دید،سرگیجه،هیجان ،بیقراری و... است این علائم گذرا بوده و با قطع دارو برطرف می شود. 

3) ضد احتقان ها 

ازعوارض این داروها و بخصوص قرص پزودوافدرین، تشنج ، توهم، ضربان نامنظم قلب، خواب آلودگی ، افزایش فشار خون و... می باشد.

4) داروهای ضد سرفه

كدئین كه در داروهای ضد سرفه بكار میرود ممكن است بطور موقت سبب خواب آلودگی،یبوست و یا حالت تهوع گردد دكسترومتورفان اثر خواب آلودگی كمتری نسبت به سایر داروها دارد و به میزان كمتری نیز ممكن است سبب مشكلات گوارشی گردد . هر چند ممكن است علائم عصبی ، اضطراب، بی قراری، خشکی دهان، افزایش ضربان قلب و... در فرد ایجاد نماید.

لیست داروهای OTC :

به طور کلی از سوی اطلاعیه وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی مصوب 31/3/1375 تاکنون 165 قلم دارو بعنوان داروهای OTC معرفی شده اند که در اینجا با تعدادی از اسامی آنها آشنا می شوید.

- A.C.A

مسمومیت ها :   Poisoning

تعریف سم: سم ماده ایست که اگر به مقدارکافی وارد بدن شود میتواند باعث ایجاد آسیب های موقتی ، دائمی و موجب اختلال در عملکرد طبیعی و حتی باعث تخریب    بافت های بدن و مرگ شود، و به ناراحتی هایی که ناشی از ورود سم در بدن ایجاد       می شود مسمومیت می گویند.

مسمومیت در انسان به دو علت است:

علت اول: مسمومیت های عمدی می باشند، که بیشتر جنبه ی خودکشی و قتل دارد.

علت دوم: مسمومیت های غیرعمدی می باشند، یعنی بر اثر بی احتیاطی یا اتفاقی مسمومیت ایجاد می گردد، که در کودکان این  نوع مسمومیت شایع تر است  مانند:خوردن پاک کننده های شیمیایی ، سموم نباتی و غذاهای آلوده و...

راه های ورود سم به بدن :

1)      دستگاه گوارشی(بلع ،دهان)

2)      دستگاه تنفسی (اسنتشاق،بینی)

3)      جذب پوستی

4)      ترزیق پوستی

اقدامات کلی در مسمومیت ها :

1) تشخیص نوع سم: در صورت هوشیار بودن از مصدوم در مورد (نوع ماده سمی ، مقدار مصرف، زمان مصرف و...) سوال پرسیده شود و یا با بررسی از اطراف و علایم مشاهده شده نوع سم راتشخیص دهید.

2) رقیق کردن سم: رقیق کردن باعث به تعویق انداختن جذب سم از معده         می شود وحتی ممکن است باعث حذف مقداری از سم بلعیده شده شود.         

(آب نمک ولرم ، شربت  ايپكاك ipecac  و دادن سفيده تخم مرغ و ...  می تواند شما را در این امر کمک نماید).

3)خارج کردن سم :ازطریق ایجاداستفراغ(تحريك انتهاي گلو با انگشت)،ایجاد تکرار ادرار توسط داروها ،ویا خوراندن پودر زغال فعال(Activeted charcoal ) می توانید به تسریع درسرعت دفع سم کمک نمایید.

­­­­­

چه کسانی را نباید وادار به استفراغ کرد؟

×     بیمار در حال تشنج و بیمار بیهوش

×     کودکان زیر 6 ماه

×     زنان باردار سه ماه سوم حاملگی

×     بیماران با سابقۀ ناراحتی قلبی(سکته و...).

×     فردی که مواد اسیدی یا قلیایی خورده باشد.

×     فردی که مواد نفتی یا مشتقات آن را بلعیده باشد.

مسمومیت گوارشی:

مسموميت هاي گوارشي شايع ترين نوع مسموميت هستند . اين مسموميت مي تواند ناشي از مصرف غذاي فاسد شده ، مصرف داروي اشتباه و يا زياد از حد خوردن دارو به قصد خودكشي و … باشد .

كودكان بيشتر  از  بزرگسالان  در  معرض خطر مسموميت  اتفاقي  قرار مي گيرند و مسموميت در كودكان بعلت مصرف مواد شيميايي خطرناك مانند نفت ، مواد پاك كننده ، دارو و … بيشتر است .

علائم مسمومیت گوارشی :

o  دل درد وگرفتگی عضلات شکم

o  تهوع و استفراغ

o  اسهال

o  استشمام بوی بد از دهان

o  سوختگی، التهاب روی لب و زبان

o  خواب آلودگی

o  اختلال ، ضعف در تنفس وگردش خون

بعضي از علائم بستگي به ماده مصرف شده و نحوه تاثير آن دارد، براي مثال استفاده از:

 مواد مخدر: كاهش و وقفه تنفس ، تنگي مردمك چشم و خشكي دهان را در پي دارد.
داروهاي محرك: باعث هيجان، توهم، تعريق فراوان ، افزايش تنفس و ضربان قلب و تشنج مي شود .

مسموميت با الكل:

 به علت مصرف بيش از حد ، علائمي چون استشمام بوي الكل از تنفس بيمار ، تهوع و استفراغ، تنفس عميق ، نبض پر در مراحل ابتدايي و تنفس كم عمق و نبض تند در مراحل پيشرفته ديده مي شود و حتي بعلت تاثير الكل در سيستم عصبي فرد ، تعادل رفتاري و شخصيتي و تفكر فرد از بين رفته و ممكن است به ديگران يا خود آسيب برساند .

سم بوتولیسم :

منبع اصلی این سم، غذای کنسرو شده تاریخ گذشته و یا کنسروی که قبل از مصرف خوب حرارت  نديده  می باشد . اما به تازگي مشاهده شده كه ۲۴ درصد موارد گزارش شده مسمومیت با بوتولیسم ناشي از غذاهاي رستوراني  بوده است . اين سم هيچ طعم و مزه اي ندارد و از « باكتري كلستريديوم بوتولوئيد» ترشح مي شود همچنین مانع ارسال پيامهاي عصبي از «اعصاب محيطي به عضلات» مي گردد و به ضعف شديد ، فلج و مرگ مي انجامد . خشكي دهان ، دو بيني ، فلج عضلات تنفسي، اختلال شديد تنفسي، مردمك هاي گشاد و... از علائم این مسمومیت می باشندکه معمولا ۲۴ ساعت پس از مصرف سم ظاهر مي شوند.

اقدامات اولیه در مسمومیت های گوارشی :

·  کنترل سطح هوشیاریABC

·  از باز بودن مجاري اطمينان حاصل كنيد .

·  اگر مصدوم هوشیار است از وی ( نام، سن، نوع ماده سمی خورده شده، مقدار و شرایط وزمان مصرف) را بپرسید.

·  در صورت بیهوش بودن مصدوم، او را در وضعیت ریکاوری (پهلو) قرار دهید.

·  اقدامات کلی مسمومیتها وموارد ممنوعیت وادار به استفراغ را رعایت نمایید.

·  مصدوم را سریعاً به مرکز درمانی انتقال دهید.

مسمومیت تنفسی:

گازها و بخارات سمی از طریق تنفس وارد ریه ها شده  و در آنجا جذب جریان خون  می شوند. مسمومیت ناشي از دود آتش سوزي، گاز منوکسید کربن، دی اکسید کربن، دود ناشی از اگزوز ماشین، گاز بیهوشی (اتر) و ... از شایعترین نوع مسمومیت تنفسی به شمار می آیند.

علائم ونشانه های مسمومیت تنفسی :

·  سرگیجه و سر درد شدید

·  اختلال در تنفس (تنگی نفس، تنفس صدادار)

·  تهوع ، استفراغ و سرفه های شدید

·  تغییرات بینایی (دو بینی، تاری)

·  اختلال در هوشیاری

·  گرفتگی و درد قفسه سینه

·  سیانوزه شدن وکبودی

اقدامات اولیه در مسمومیت تنفسی :

o  دور کردن مصدوم از منطقه خطر (آلوده) ، شل نمودن یقه و لباس های تنگ بیمار

o  باز نگه داشتن راه هوایی وکنترل علائم حیاتی

o  بايد فوراً  اكسيژن ۱۰۰ درصد به مریض داده شود ( استفاده از كپسول اكسيژن ).

o  مصدوم را در وضعیت ریکاوری قرار دهید.

o  احتمال وجود شوک تنفسی را بررسی و در صورت مشاهده درمان کنید.

o  انتقال سريع مصدوم به مركز درمانی

مسمومیت های تماسی:

این مسمومیت ناشی از تماس پوست با مواد شیمیایی، مواد پاک کننده، حشره کش ها و... ایجاد می شود، که معمولاً از طريق پوست جذب شده و موجب تحريك يا آسيب محل جذب مي شود . همچنين گياهان بسياري( نظير گزنه ، پيچك ، سماق و غيره) وجود دارند كه در صورت تماس با پوست، واكنش هاي شديد حساسيتي ايجاد مي كنندكه اين واكنش ها مي توانند در كل بدن نيز منتشر شوند. براي تعيين نوع سم، مي توان از خود مصدوم كمك گرفت و يا وسايل موجود در اطراف وی را جهت يافتن نوع سم بررسي كرد .

علائم ونشانه های مسمومیت تماسی :

o     خارش ، التهاب و قرمزی محل

o     علائم سوختگی در محل

o     تاول

o     تورم

o     گیجی ومنگی

o     شوک (شوک آنافیلاکتیک)

اقدامات اولیه در مسمومیت تماسی :

·  دور کردن مواد محرک وآلوده از مصدوم

·  علائم حیاتی و میزان هوشیاری مصدوم را چک کنید.

·  خارج کردن لباس های آلوده به سم

·  شستشوی موضع با مقادیر زیاد آب یا آب و صابون (حداقل 20 دقیقه)

·  بر روی سطوح سوخته و متورم پانسمان خشک کنید.

مسمومیت های تزریقی :

اغلب بر اثر تزریق دارو، مواد سمی زیر پوست، داخل عضله یا داخل وریدی صورت میگیرد.گاز گرفتگی حیوان، مار گزیدگی ، عقرب گزیدگی یا گزش حشرات از دیگر عوامل بوجود آورنده این نوع مسمومیت می باشند.

علایم و نشانه های کلی مسمومیت تزریقی:

·  ضعف وسرگیجه

·  اختلال در عملکرد قلب و تنفس

·  تب

·  خارش

·  عدم هوشیاری

·  بروز شوک

اقدامات کلی در مسمومیتهای تزریقی :

×          کنترل سطح هوشیاری وABC ، در صورت ایست قلبی و تنفسی انجام عملیات CPR

×          مصدوم را در وضعیت ریکاوری قرار دهید.

×         اگرحلقه، النگو، ساعت در نزدیکی محل تزریق قرار دارد آنها را خارج کنید.

×   چون در این نوع مسمومیت، سم مستقیماً واردگردش خون و بدن شده است باید همراه مصدوم، عامل مسمومیت (سرنگ ویا ...) را به مرکز درمانی انتقال دهید.

مارگزيدگي:

هنگامی که مار شخصی را می گزد دندانهای خود را در بدن وی فرو میکند.اگر مار سمی باشد همزمان با       فرو کردن دندانهایش سم خود را وارد بدن شخص           می کند،اما مار غیر سمی هیچ نوع سمی را وارد بدن نمی کند وگزش آن مانند یک گازگرفتگی ساده است وعلائم مارگزیدگی را ندارد.

مهمترين نشانه هاي مار هاي سمي :

1) سر پهن و مثلثي شکل

2) داراي دندان نيش وپيش(جلو) بلند نسبت به مارهاي غير سمي

3) شکاف مردمک چشم به صورت بيضي وعمودی است ( چشم گربه اي )

4) وجود حفره بين چشم و بيني

5) نسبت به مار هاي غير سمي طولشان کوتاهتر است.

علائم مار گزيدگي :

1 – وجود دو سوراخ  با فاصله وبه طور جداگانه در محل گزش

2 – درد وسوزش در محل گزش

3 – تهوع واستفراغ

4 – تغيير رنگ محل گزش  ( سياه متمايل به آبي )

5 – ضعف و بي حالي

6 – تب ولرز و تعریق

7 – هذيان ‌، شوک ‌، تشنج ‌، فلج ‌، عدم وجود نبض ( در مار گزيدگي هاي شديد )

8- اختلال در بینایی

اقدامات اوليه در مار گزيدگي ها :

1- کنترل تنفس و ضربان قلب (ABC )در صورت نياز انجام احياء قلبي ريوي
2- از حرکت فرد جلوگيري کنيد و به او آرامش دهيد .

3- عضو آسيب ديده را بي حرکت و پايين تر از سطح قلب قرار دهيد.

4- به فرد چيزي نخورانيد و روی محا گزیده شده کمپرس یخ نگذارید.

5- در صورت احتمال ورم ‌، ساعت  و النگو را خارج نماييد .

6-  بالاترازمحل گزش را بوسيله باندپهن(باند محدود کننده یاگارو)،محکم ببنديد.(تاخونرسانی وریدی را بند آورد).

7- در صورتی که10-5 دقیقه پس از گزیدگی به مصدوم رسیدیدتوسط ساکشن کردن می توانید 50-25 درصد از زهر راخارج کنید.برای این کار باید روی محل نیش یک برش به موازات طولی بدن،به طول 7-6 میلیمتروعمق3میلیمتر ایجاد نمودوبا دستگاه یا دهان اقدام به مکیدن کرد.(در صورتی که امدادگر در دهان ودستگاه گوارش خود دارای زخم نبوده ومریض بیماری واگیردار و... نداشته باشد)

8- انتقال سريع فرد به مرکز درماني

عقرب زدگي :

سم عقرب از طریق جریان خون سیاهرگی در بدن مصدوم پخش می شود. اگر عقرب از نوع معمولي باشد فقط باعث تورم و تغيير رنگ در محل گزش شده و همراه با درد است .

چنانچه عقرب از نوع خطرناک باشد داراي علائم زير مي باشد :

×    درد شدید، قرمزی وتورم

×    نارسایی قلبی

×    افزایش تنفس و نبض

×    دفع غیر ارادی ادرار و مدفوع

×    حساسيت بالا در محل گزش

×    سفت شدن عضلات

×    تشنج

×    بالا رفتن فشار خون

اقدامات اوليه در عقرب زدگی  :

1- بررسي تنفس وضربان قلب(ABC)درصورت نياز انجام احياء قلبي  ريوي ( CPR )

2- شستشوي محل آسيب ديده با آب و صابون

3 - محل گزش را مي توان با الکل ضد عفوني کنيد.

4 - سرد نمودن محل گزش با استفاده از يخ

5- بالاتر ازمحل گزش را توسط گارو ببندید.

6-انتقال به مرکز درماني

سوختگی :  Burns

سوختگي عبارت است از  هر گونه آسيب به پوست ، مخاط و بافت هاي زير پوست كه

با حرارت مستقيم يا غير مستقيم ايجاد مي شود. سوختگی یکی از حوادث مهم و اورژانسی  محسوب می شود.

سوختگی با آب جوش، آتش گرفتن لباس، انفجار گاز، روغن، سیگار کشیدن در رختخواب و... از شایع ترین علل سوختگی می باشند.

عواملی که در شدت و میزان سوختگی موثرند :

·        سن فرد آسيب ديده ( زير 5 سال و بالاي 55 سال به دليل از دست دادن مايعات بدن خطرناک است ) .

·        عضو آسيب ديده و وسعت آن ( سر و گردن ‌، دستها و پاها و نواحي تناسلي مهم تر از قسمت هاي ديگر بدن است ) .

·        بيماري هاي خاص ( ديابت ‌، بيماري هاي قلبي و ... ) .

·        درجه و شدت سوختگی

·        عامل سوزاننده

انواع سوختگي :

1-  سوختگي حرارتي (آتش)

2-  سوختگي با مواد شيميايي

3- سوختگي با جريان برق

4- سوختگي تابشي (ناشی از اشعه)

مهم ترین عوارض  سوختگی ها :

o    شوك (درسوختگي هاي شديد وعمدتاً به علت كاهش حجم خون اتفاق مي افتد).

o    عفونت ( در اثر ورود انواع ميكروب ها در محل سوختگي ).

o    عوارض گوارشی (باعث اتساع معده و استفراغ می شود).

سوختگي به سه درجه تقسيم مي شود  :

  سوختگي درجه 1

 سوختگي درجه 2

 سوختگي درجه 3

سوختگی درجه 1 :

در اين سوختگي، تنها ﻻيه بيروني پوست (اپیدرم) آسيب مي بيند. این سوختگی سطحی بوده و با علائمی چون : پوست خشک و گرم،  قرمزي، تورم خفيف، حساس بودن و درد نمایان می شود. در اين سوختگي تاول ديده نمي شود .آفتاب سوختگی، بخار آب جوش، اشعۀ ماوراء بنفش از علل سوختگی درجه یک می باشند.

اقدامات اولیه در سوختگی درجه یک :

در سوختگی درجه یک نیاز  به اقدام خاصی نمی باشد فقط :

o    خنک کردن موضع

o    استفاده از پماد سوختگی

o    در صورت نیاز پانسمان

سوختگی درجه 2 :

در سوختگی درجه دو، صدمه و آسيب از ﻻيه بيروني پوست (اپیدرم) مي گذرد و لايه مياني پوست (درم) را هم در بر مي گيرد .این سوختگی نسبتاً عمیق می باشد .

علائم سوختگی درجه  2 :                                                 

o    تشکیل تاول*

o    درد زیاد (به دلیل تحریک اعصاب)

o    تغییر رنگ موضع به صورتی مایل به قرمز

o    ترشح مایع وسوزش

 تاول: به تجمع مایع به صورت یک حباب زیر پوستی می گویند.

اقدامات اولیه در سوختگی درجه دو :

×  قدم اول دور کردن عامل سوزاننده است.

×  موضع سوخته شده را زیر جریان آب سرد قرار می دهیم و خنک می کنیم.

×  تاول ها را نترکانید.

×  لباس های نچسبیده اطراف سوختگی را خارج کنید.

×  برای کاهش درد وتسریع بهبودی از پماد سوختگی استفاده نمایید.

×  پانسمان استریل و بانداژ مناسب

سوختگی درجه 3 :

در این نوع سوختگی تمام ضخامت پوست (اپیدرم، درم، هیپودرم) به طور کامل آسیب دیده وگاهی این آسیب دیدگی به عضلات و استخوان ها هم ميرسد. در این نوع سوختگی تاول دیده نمی شود وحتی احتمال مرگ هم وجود دارد.

علائم سوختگی درجه 3 :

×  خروج ترشحات از سطح زخم

×  موضع معمولاً به شکل چرم یا خاکستری سیاه تغییر رنگ می دهد.

×  کاهش شدید مایعات بدن و بروز شوک

×  عفونت

×  به علت از بین رفتن اعصاب درد وجود ندارد.

×  خونریزی به علت تخریب عروق

×  اختلال در تنفس و نبض

اقدامات اولیه در سوختگی درجه سه :

·     ابتدا عامل سوختگی را از مصدوم دور کنید.

·     لباس های نچسبیده اطراف محل سوختگی را خارج کنید.

·     علائم حیاتی بیمار را کنترل کنید.

·     موضع را با سرم نرمال سالین(سرم شستشو) شستشو دهید.

·     در صورت هوشیاری مریض به وی مایعات بدهید.

·     اگر مجبور به جداسازی لباس یا کفش چسبیده شدید ابتدا زیر جریان آب سرد بگیرید بعد کم کم شروع به جداسازی نمایید.

·     با ملایمت ساعت، النگو، انگشتر و... راخارج کنید.

·     به دلیل عمق این نوع سوختگی از هیچ نوع پماد استفاده ننمایید.

·     موضع را پانسمان استریل و بانداژ مناسب کنید.

·     بلافاصله به مرکز درمانی انتقال دهید.

وسعت سوختگی :

وسعت سوختگی عبارتست از درصدی از سطح پوست که آسیب دیده است. وسعت سوختگی تعیین کننده اهمیت سوختگی، میزان جراحات وارده وتعیین کننده اولویت درمان و رسیدگی در حوادثی است که چند مصدوم دارد. برای تخمین وسعت سوختگی از دو روش استفاده می کنند :

1- قانون 9%

2- روش کف دست

قانون نه درصد (9%):

در این روش سطح بدن فرد ر ا به ناحیه هایی تقسیم می کنند که هرکدام 9 یا 18 درصد از سطح کلی پوست را به خود اختصاص می دهند :

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

روش کف دست:

کف دست هر فرد ( بدون درنظر گرفتن انگشتان) معادل یک درصد از سطح پوست بدن خودش می باشد. در سوختگی های پراکنده که با قانون 9% قادر به تخمین وسعت سوختگی  نیست از روش کف دست استفاده می کنند.

محل سوختگی :

سوختگی نواحی زیر آسیب های عمده محسوب می شوند :

×  دست و پا ( به خاطر ایجاد معلولیت ).

×  صورت ( به خاطر تاثیرات فیزیکی و روانی ).

×  چشم ( باعث اختلال در عملکرد آن و کوری در فرد می شود).

×  گوش ( به خاطر عفونت سریع).

×  پرینه (درمان این محل دشوار است و نسبت به عفونت حساس تر است).

خلاصه طبقه بندی انجمن سوختگی آمریکا درباره شدت سوختگی :

 آسیب شدید

×سوختگی درجه 2 بیش از 25% سطح بدن درکودکان و بزرگسالان

×سوختگی درجه 3 بیش از 10% سطح بدن

×اکثر  بیماران با سوختگی های دست، صورت، چشم،گوش، پا، پرینه

×اکثر  بیماران مبتلا به آسیب استنشاقی،آسیب الکتریکی، سوختگی های  عارضه دار (باترومای شدید)

    آسیب متوسط

×سوختگی درجه 2 در 25- 15%  سطح بدن در بزرگسالان

×سوختگی درجه 2 در20-10%  سطح بدن در کودکان

×سوختگی درجه 3 کمتر از 10%  سطح بدن

 آسیب خفیف

×سوختگی درجه 2 کمتر از 15% سطح بدن  در بزرگسالان

×سوختگی درجه 2 کمتر از 10%  سطح بدن درکودکان

×سوختگی درجه 3 کمتر از 2% سطح بدن

سوختگی با مواد شیمیایی                                                                            

این نوع سوختگی نسبت به موارد دیگر عمق بیشتری و سطح کمتری را  می سوزاند. در این نوع سوختگی سرعت عمل نقش بسیار موثری را دارد. عامل این نوع سوختگی مواد اسیدی و قلیایی می باشد.سوختگی با مواد قلیایی به دلیل نفوذ و ماندگاری بیشتر آنها روی پوست ، خطرناک ترمی باشد.

علائم سوختگی با مواد شیمیایی :

·     سوزش پوست

·     بیقراری مصدوم

·     پوست موضع آلوده به رنگ  قرمز تغییر می کند.

·     تاول

اقدامات اولیه :

o    در سوختگي شيميایي سعي كنيد هرگز به طور مستقيم با مواد ريخته شده روي بدن مصدوم  تماس برقرار نکنید. (از دستکش استفاده کنید).

o    لباسهاي آلوده را در آورده و محل را با آب فراوان به مدت 20 تا 30 دقيقه شستشو دهيد، به طوری که آب کاملاً آزادانه در جریان باشد. (در ظرف نباشد).

o    ارزیابی بیمار (علائم حیاتی، شوک و...).

o    خارج نمودن لباس آلوده به مواد شيميايي از بدن مصدوم

o    پانسمان نمودن ناحيه آسيب ديده

o    انتقال به مرکز درماني

سوختگی های الکتریکی

این نوع سوختگی زمانی اتفاق می افتد که  الکتریسیته (جریان برق) با جریان و ولتاژ کافی از بدن عبور نماید. سوختگی های الکتریکی دارای عمق زیادی است و به بافت های داخل بدن صدمه می رساند.

 بیشترین آسیب در نزدیک ترین محل ورود و خروج جریان برق اتفاق می افتد، اگرچه تنها یک سوختگی کوچک  روی  بدن دیده  می شود. خطرناک ترین  حالت های این نوع، سوختگی با صاعقه می باشد.

علائم سوختگی الکتریکی :

o    اختلال در بینایی(تاری دید، دو بینی)

o    اختلال در شنوایی ( وزوز گوش)

o    انقباض عضلانی،  فلجی

o    پوست قرمز و متورم در نقطه ورود  و خروج  برق

o    احتمال شکستگی

o    شوک

o    افزایش فشارخون

o    تشنج  و ایست قلبی- تنفسی

اقدامات اولیه :

  مصدوم را توسط یک وسیله عایق(مانند چوب خشک) یا قطع کردن جریان برق، از برق جدا سازید.

  علائم حیاتی را کنترل و در صورت نیاز CPR  راشروع نمایید.

  چنانچه مصدوم دچار شوک و شکستگی شد، آنها را درمان کنید.

  محل ورود و خروج برق را مشخص و با یک گاز تمیز بپوشانید.

 

  سریعاً به مرکز درمانی انتقال دهید.

از خواص میوه‌ها و سبزی‌ها روی سلامت بسیار شنیده‌ایم. هیچگاه نمی‌توانیم بین میوه‌ها و سبزی‌ها فرق بگذاریم و بگوییم کدام بهتر از دیگری است اما در میان میوه‌ها و سبزی‌ها برخی انواع هستند که برای گروه جنسی یا سنی خاصی بسیار مفیدترند که از میان آنها می‌توان به موارد زیر برای سلامت آقایان اشاره کرد...

موز:

موز سرشار از انرژی است و دارای پتاسیم فراوانی است. پتاسیم ماده‌ای است که برای تنظیم عملکرد اعصاب، ضربان قلب و مخصوصاً فشار خون لازم است.

رژیم غذایی سرشار از پتاسیم و منیزیم می‌تواند خطر سکته را در بدن کاهش دهد. همچنین موز به عنوان یک منبع غنی از ویتامین B6، می‌تواند به سیستم ایمنی بدن کمک کند. سلول‌های قرمز خونی برای داشتن عملکرد مناسب به این ماده نیاز دارند.

بنابراین آقایان بهتر است، روزانه قبل از ورزش و کار و هنگام صبحانه یک موز میل کنید و در کنار آن از غلات کامل هم لذت ببرند. علاوه بر این آب میوه، شیر، گوجه‌فرنگی و محصولات حاوی گوجه‌فرنگی و حبوبات منبع خوبی از پتاسیم هستند.

وقتی صحبت از غذاهای طلایی است، سبزیجات خانواده‌ی کلم نظیر کلم بروکلی در پیشگیری از بیماری‌های قلبی و سرطان بسیار موثر هستند.

کلم بروکلی:

این سبزی‌ها همچنین سرشار از ویتامین C، بتا کاروتن پتاسیم و نیتوکمیکال‌های به نام سولفورافین است که اثرات بسیار قوی علیه سرطان پروستات و کولون دارند. مطالعات تازه‌ی محققان دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد افرادی که ۵ وعده در هفته از سبزی‌های خانواده‌ی کلم استفاده می‌کنند به احتمال کمتر مبتلا به سرطان مثانه یعنی سرطانی که ۲ تا ۳ بار در آقایان شایع است، مبتلا می‌شوند.

کلم بروکلی، این سبزی بسیار مغزی همچنین سطح ماده‌ی هموسیتوئین(نوعی آمینو اسید مرتبط با افزایش مخاطرات بیماری‌های قلبی و سکته) را هم کاهش می‌دهد.

❗️تنها به بروکلی تکیه نکنید!

سایر خانواده‌ی کلم نظیر کلم پیچ، کلم قـُمری، کاهو و کلم بروکسل هم از نظر تغذیه‌ای بسیار غنی هستند.

خانواده‌ی توت و آلبالو:

رنگ‌های بنفش، آبی و قرمز در همه نوع توت و آلبالو مسوول سلامت بودن میوه‌هایی هستند که حاوی این رنگ‌ها هستند.

توت‌ها حاوی بیش از ۴ هزار ذره‌ی مختلف هستند که دارای آنتی اکسیدان و ویتامین C هستند. بنابراین مطمئن شوید که این میوه‌های مفید و کم کالری در رژیم غذایی روزانه‌تان وجود دارد.

❇️روزانه ۵ وعده میوه بخورید!

افزودن توت‌ها به رژیم غذایی روند تحلیل عملکرد مغزی که با افزایش سن اتفاق می‌افتد را کاهش می‌دهد. مطالعات متعددی نشان می‌دهد که هر چقدر هم که رژیم غذایی سالم و بهتر باشد مخصوصاً حاوی خانواده‌ی توت و آلبالو، می‌تواند عملکرد مغزی را تقویت کرده و مغز را سالمتر نگه دارد.

سبزی‌های سبز-قرمز:

ویتامین C و بتا کاروتن آنتی اکسیدان‌هایی هستند که سلول‌های پوستی را سالم نگه داشته‌اند و آن را از تخریب ناشی از تابش اشعه‌ی آفتاب حفظ می‌کنند. ویتامین C در تولید کلاژن هم درگیر است.

محققان توصیه می‌کنند روزانه مواد غذایی نظیر فلفل قرمز، هویج، کدو، سیب‌زمینی شیرین مصرف کنید. سبزی‌های برگ سبز و هرگونه سبزی مغزی می‌تواند خط بزرگ شدن پروستات را کاهش دهد. آقایانی که رژیم غذاییشان سرشار از سبزی و میوه است کمتر به بیماریهای پروستات مبتلا میشوند

بیماری‌هایی که حیوانات خانگی منتقل می‌کنند

فرهنگ نگهداری از حیوانات خانگی در کشور ما رو به گسترش است. این در حالی است که اگر در کشورهای غربی چنین فرهنگی جاافتاده و تثبیت شده است، پیشاپیش اهمیت دادن به بهداشت حیوانات خانگی نیز جدی گرفته شده؛ یعنی همه‌ی حیوانات خانگی در کشورهای غربی مرتب در کلینیک‌های حیوانات ویزیت می‌شوند، داروهایی برای تمیزکردن بزاق این حیوانات داده می‌شود و آنها به وسیله‌ی مراکزی تمیز می‌شوند، به آنها واکسن تزریق می‌شود و...

❗️و اما در کشور ما...!

متاسفانه در کشور ما اغلب حیوانات خانگی را افراد غیرمسئول می‌فروشند که فقط قصدشان به دست آوردن سود بیشتر است و نظارتی هم روی کار آنها نیست. این حیوانات آلودگی‌هایی دارند که ممکن است به راحتی به انسان منتقل شود.

 بیماری گربه

یکی از بیماری‌های شایعی که از طریق حیوان خانگی مثل گربه به انسان‌ها منتقل می‌شود؛ توکسوپلاسموز است که در مطالب قبلی به طور مفصل به آن پرداختیم. این بیماری با بزرگ شدن غدد لنفاوی و تب بروز می‌کند. انگل توکسوپلاسما در بدن انسان مشکل چندانی ایجاد نمی‌کند ولی اگر در دوران بارداری بروز کند، باعث ناهنجاری‌های جنینی خواهد شد.

این انگل هیچ وقت از بدن خارج نمی‌شود و در افرادی که به دلایلی دچار نقص سیستم ایمنی می‌شوند، فعالیت خود را از سر می‌گیرد و ممکن است حتی باعث ایجاد توده‌ای در مغز شود.

۹۰ درصد از مردم کشور ما در ۳۰ سالگی انگل توکسوپلاسموز دارند. گربه بیماری دیگری به نام خراش گربه نیز ایجاد می‌کند که در اثر چنگ زدن باعث عفونت منطقه و بزرگی غدد لنفاوی می‌شود.

 بیماری ماهی

ماهی‌ها نیز به ندرت می‌توانند بعضی از عفونت‌های انگلی را به انسان منتقل کنند. در آب ماهی ممکن است بیماری‌های انگلی روده‌ای ناشی از دفع مدفوع حیوان وجود داشته باشد که با ورود به بدن انسان باعث اسهال و استفراغ شود.

 بیماری سگ

کیست هیداتیک از سگ به انسان منتقل می‌شود. این انگل در مدفوع سگ وجود دارد و می‌تواند از طریق سبزی آلوده یا تماس با مدفوع به بدن انسان منتقل شود. بیشترین مکان آلودگی در بدن به ترتیب کبد و ریه است. البته در مغز و استخوان نیز ممکن است این کیست‌ها دیده شوند.

 بیماری جوندگان

بیماری دیگری که از حیوانات کوچک خانگی مانند همستر، سنجاب و جوندگانی مانند آنها منتقل می‌شود، در اثر گازگرفتگی این حیوانات کوچک خانگی است.

اتفاقاً نام بیماری نیز تب ناشی از گازگرفتگی موش است؛ البته الزاماً به این معنا نیست که حتماً موش باید انسان را گاز بگیرد. گازگرفتگی ممکن است به وسیله‌ی سگ یا هر جونده‌ای باشد. به طور کلی وقتی بزاق حیوانی با پوست انسان که در اثر زخم دچار منفذ است تماس پیدا کند، می‌تواند بیماری ایجاد کند.

 بیماری پرندگان

نگهداری از پرنده نیز برای انسان‌ها مشکل ساز است. بیماری پرندگان، بیماری طوطی نام دارد ولی الزاماً به این معنا نیست که فقط طوطی این بیماری را ایجاد کند. افرادی که با پرنده در تماسند ممکن است در اثر ورود میکروب ناشی از پرنده دچار تب و تظاهرات بالینی مثل سرفه، بالارفتن آنزیم‌های کبدی و... شوند.

یکی از بیماری‌های مشکل سازی که پرندگان ایجاد می‌کنند، بیماری آنفلوانزای پرندگان است.

اقدامات لازم برای حفظ سلامتی

ازدیدگاه طب سنتی :

. علاوه بر اصول شش گانه ، طب سنتی توصیه‌های فراوان دیگری توسط صاحب نظران علم کهن وسنتی نیز برای حفظ تندرستی وسلامتی انسان ارائه شده که به صورت اجمالی به بیان برخی از آنها می‌پردازیم.

حمام کردن : حمام کردن در حمام مناسب از مؤثرترین روش‌های حفظ سلامتی است . از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های حمام مناسب ، می‌توان به این موارد اشاره نمود : آب و هوای متعادل بین گرم و سرد بر حسب مزاج فرد و استفاده از حمام به ترتیب از فضای سرد و تر و سپس گرم و تر و در نهایت گرم و خشک ( مثل سونا و جکوزی ) . در اثر استحمام صحیح منافذ پوست باز شده و با افزایش تعریق ، مواد سمی خارج می‌شود .

گرمایش مناسب منزل : در طب سنتی ، برای سلامتی بدن توصیه شده‌است به ترتیب دمای پا بالاتر، دمای میانه بدن متوسط و دمای سر خنک‌تر باشد ، ولی برخی سیستم‌های گرمایشی که ما استفاده می‌کنیم دقیقاً برعکس است یعنی هوای گرم را به سمت بالا هدایت می‌کنند و هوای سرد را به سمت پایین . استفاده از سرامیک در کف اتاق‌ها به سرد شدن پا کمک می‌کند که بر خلاف توصیه‌های طب سنتی است .

نحوه مسواک زدن : توصیه طب سنتی برای بهداشت دهان و دندان پرهیز از مسواک زدن در شب و تأکید فراوان بر مسواک زدن هنگام برخاستن از خواب است ، دقیقاً بر عکس آنچه طب نوین مطرح می‌کند .

از این قبیل توصیه ها در طب سنتی به مقدار فراوانی وجود دارد که همگی در نهایت ، تضمین سلامتی فرد و جامعه را در بر خواهندداشت و البته در این مجال نمی‌گنجند .

 خوردن و آشامیدن

از نظر طب سنتی ایران ، افراد از نظر مزاج‌ با هم متفاوتند . بنابراین تغذیه مناسب هر شخصی با شخص دیگر متفاوت خواهد بود . بر خلاف ابن سینا که مهمترین اصل از اصول شش‌گانه حفظ سلامتی را ورزش کردن می‌داند ، طب اسلامی و برخی طبیبان سنتی مثل محمد بن زکریای رازی، اصلاح تغذیه را مهمترین اصل برای حفظ سلامتی می‌دانند . مبحث مربوط به ویژگی‌های هر گیاه و درمان بیماری‌ها به کمک گیاهان و تغذیه ، مبحث اصلی ماست.

 خواب و بیداری

تعادل بین خواب و بیداری یکی از مهم‌ترین اصولی است که امروزه کمتر به آن توجه می‌شود . عدم تعادل بین آنها می‌تواند باعث بروز انواع بیماری‌ها گردد . خواب کافی و مناسب ، هضم غذا را بهبود می‌بخشد و موجب تقویت مغز و اعصاب و اعضا و جوارح می‌شود . هنگام تاریکی هوا بهترین زمان برای خواب می‌باشد که با طبیعت بدن انسان ( ترشح هورمون ملاتونین در اثر تاریکی) سازگارتر است 

حرکت و سکون

سکون در اصطلاح طب سنتی به معنی باقی ماندن در حالت موجود و حرکت به معنی خروج از حالت سکون است . خواب ، بهترین نوع بروز سکون ، و ورزش بهترین نوع بروز حرکت است و تعادل بین حرکت و سکون موجب حفظ سلامتی می‌گردد . ابن سینا مهمترین تدبیر برای حفظ سلامتی را ورزش کردن می‌داند و در ابتدای بحث خود می‌نویسد : « از آنجا که اساس سلامت به ترتیب اهمیت بر ورزش ، تغذیه و خواب قرار دارد ؛ بهتر است اهم را بر مهم ترجیح دهیم و موضوع ورزش را مطرح کنیم . » ورزش ، یکی از نقاط اصلی مورد اختلاف طب سنتی و طب اسلامی است. در طب اسلامی ، اصلاح تغذیه عامل اصلی حفظ سلامتی قلمداد شده‌است و در طب سنتی ایرانی ورزش کردن . در طب اسلامی ، به جای تأکید بر فعالیتهای ورزشی خاص به نوع عام ورزش یعنی پرهیز از کسالت و تنبلی تأکید شده‌است . نوع ورزش مناسب برای هر فردی با فرد دیگر متفاوت است ، علت این تفاوت را می‌توان در اختلاف سن ، جنس ، مزاج ، تغذیه ، بیماری‌ها و … دانست . البته ورزش کردن به تنهایی کافی نیست و نمی‌تواند ما را از سایر اصول حفظ سلامتی بی‌نیاز کند ، ابن سینا هم بر این موضوع تأکید ویژه داشته ‌است . ورزش مناسب شرایط و ویژگی‌هایی دارد ، برای مثال :

- ورزش کردن بلافاصله پس از خوردن غذا مضر است و باید تا هضم غذا صبر کرد ، چرا که در هنگام هضم و جذب غذا ، خون در دستگاه گوارش متجمع می‌شود و خونرسانی به مغز کاهش می‌یابد ، در این حالت ورزش کردن خطرناک است .

- ورزش هنگام گرسنگی ممنوع است .

- ورزش با استراحت قبل و بعد از آن کامل می‌شود .

- قبل از ورزش باید دفع ادرار و مدفوع انجام داد .

- ورزش در حدی برای شخص لازم است که باعث تعریق وی و افزایش تنفس و سرخ شدن پوست وی شود . ورزش سنگین‌تر از آن مضر است و البته ورزش سبک‌تر از آن هم مفید نخواهدبود.

 هوا

از نظر ضرورت ، هوا را می‌توان ضروری ترین بخش از سته‌الضروریه دانست ، چرا که حیات انسان بدون آن دقایقی بیشتر ممکن نیست . شرایط مختلف ممکن است بر کیفیت هوای تنفسی اثر بگذارند ، برای مثال در تابستان ممکن است به تدریج با خشک شدن هوا ، بیماری‌های افراد گرم مزاج تشدید شود . همچنین رطوبت هوا در مجاورت کوه‌ها کم است و کوهستان‌ها آب و هوای سرد و خشک دارند . یکی از مهمترین اختلالاتی که در اثر عدم تنفس هوای پاک ایجاد می‌شود، خستگی مفرط است که در واقع به علت عدم تبادل صحیح گازهای اکسیژن و دی اکسید کربن اتفاق می‌افتد ، اختلالی که امروزه با توجه به آلودگی شهرهای صنعتی ، گریبان‌گیر بسیاری از مردم شده‌است . همچنین هوای آلوده می‌تواند فرد را به سمت انواع بیماری‌های روحی از جمله افسردگی پیش برد .

اعراض نفسانی

حالات روحی فرد اعم از غم ، شادی ، ترس ، هیجان ، خشم و احساسات را در اصطلاح طب سنتی ، اعراض نفسانی می‌گویند . از نظر سرعت اثر ، اعراض نفسانی سریعترین تأثیر را روی فرد دارند ، برای مثال با ایجاد ترس ، فوراً رفتار و عملکرد کلیه سیستم‌های بدن مورد تأثیر قرار می‌گیرد . حکیم جرجانی در باب سرعت تأثیر اعراض نفسانی گفته‌است : « نبینی که اثر سخن یا چیزی خوش و ناخوش که مردم بشنود و اندیشه بر خاطر بگذرد چگونه بی‌هیچ مهلت زود به رنگ و روی پدید آید ؟ و این حال نشان آن است که اثر اعراض نفسانی قوی‌تر از دیگر سبب‌هاست . »

طبیبان اعراض نفسانی را به دو دسته تقسیم می‌کنند : اعراض نفسانی اصلی و اعراض نفسانی فرعی . اعراض نفسانی اصلی شش حالت هستند ، شامل: هم ( ترس و امید ) ، غم ، خجلت ، غضب ، فرح ، فزع . اعراض نفسانی فرعی هم می‌توانند عملکرد بدن را تحت تأثیر قرار دهند مثل تصور مسائل شادی بخش یا ترسناک .

 استفراغ و احتباس

استفراغ در لغت به معنی طلب فراغت و رهایی و در اصطلاح طبی به معنی تصفیه و تخلیه بدن از مواد سمی و زاید است . برای مثال شخصی را فرض کنید که غذا زیاد می‌خورد ولی مدفوع دفع نمی‌کند ، واضح است که عدم استفراغ از مواد سمی مدفوع ، موجب بیماری وی خواهد شد . در اینجا منظور از استفراغ ، خروج مواد موجود در معده از طریق مری و سپس دهان ( قی کردن ) نیست . احتباس در لغت به معنی حبس و زندانی کردن و در اصطلاح طبی به معنی نگه داشتن مواد مورد نیاز برای بدن به اندازه کافی در بدن است . پدیده‌های استفراغ و احتباس در ظاهر دو عمل مخالف هم هستند ولی وجود هر دو و تعادل بین آنها ، باعث سلامتی و عدم تعادل بین آنها ، موجب بیماری می‌شود .

دو نوع استفراغ وجود دارد : یکی استفراغ طبیعی و دیگری استفراغ مصنوعی ، استفراغ طبیعی همان اعمال طبیعی بدن همچون دفع گاز دی اکسید کربن از طریق بازدم ، دفع ادرار و مدفوع ، تعریق ، عطسه و سرفه و … است که باعث خروج مواد سمی و غیرضروری می‌شود. استفراغ مصنوعی به دستور طبیب و توسط وی انجام می‌شود ، مثل ایجاد تعریق زیاد ، افزایش ادرار ، حجامت و … بدین ترتیب مواد سمی تجمع یافته تخلیه می‌شوند .

طبیبان سنتی ایران در زمینه حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری‌ها شش اصل را مطرح کرده و به آنها « سته الضروریه » گفته‌اند ، یعنی شش اصل ضروری برای حفظ سلامتی ( شامل : استفراغ و احتباس ، اعراض نفسانی ، هوا ، حرکت و سکون ، خواب و بیداری ، خوردن و آشامیدن) . برای مثال حکیم میرزا محمد کاظم ، کتاب ارزشمند حفط الصحه ناصری را تألیف نموده‌اند که منبع کامل و جامع آشنایی با تدابیر حفظ تندرستی می‌باشد . به اعتقاد حکیمان اگر حالت اعتدال شش اصل ضروری برقرار شود ، حفظ سلامت ( حفظ الصحه ) حاصل می‌شود و در غیر این صورت بیماری بروز پیدا خواهدکرد.

( برگرفته از کتاب کلیات طب سنتی و گیاهان دارویی تالیف دکتر علیرضا رستمی و دکتر اصغر فتائی)

اسپاسم_ماهیچه ای چیست؟

اسپاسم ماهیچه ای، انقباض ناخواسته ی ماهیچه است که معمولا دردناک است و انواع مختلفی دارد. بعضی از آنها را با تجويز داروي پزشك متخصص، رژیم یا ماساژ می توان درمان کرد. دیگر علل اسپاسم برای تشخیص و درمان مشکل تر هستند.

بعضی از علل اسپاسم ماهیچه ای شامل این موارد هستند: کشیدگی ماهیچه، آب زدایی، جراحت، بیماری هایی همچون فلج مغزی و MS و همینطور واکنشی به سمی خاص مثل استرکنین و آسیب اعصاب یا نخاع.

انقباض که طی اسپاسم رخ می دهد ناخواسته است و مغز سیگنال هایی را برای انقباض می فرستد که بدن نمی خواهد. زمانیکه تمرین می کنیم يك انقباض ارادي برای انجام کاری يا ورزش در عضلات روي مي دهد. اما در اسپاسم، مغز یک سیگنال مختلط را برای انقباض می فرستد که شخص نمی خواهد. يا غير ارادي است.

انقباض می تواند چند لحظه، چند دقیقه یا چند ساعت به طول بینجامد. کشیدگی معروف ران پای سوارکار1 به عنوان مثال، انقباض ماهیچه ی پاست. ماهیچه به سادگی با خواست فرد ریلکس نمی شود. تنفس عمیق و تمرینات ریلکسیشن، می تواند به بهبود تدریجی ماهیچه کمک کند. مردم اغلب در واکنش به درد گرفتگیه ران پا، دیگر ماهیچه ها را هم منقبض می کنند که متاسفانه باعث طولانی تر شدن اسپاسم میشود.

اگر شخصی گرفتگی عضلانی اینچنینی را متناوب داشته باشد، ممکن است بر اثر سو تغذیه یا تمرین بیش از حد باشد. اغلب در انتهای یک ماراتن ورزشکاران بر اثر از دست دادن الکترولیت های اساسی، دچار گرفتگی دردناکی میشوند. تهوع و استفراغ بیش از حد هم می تواند باعث اسپاسم ماهیچه ای شود.

کانون توجهات در درمان اسپاسم های متناوب بر جذب آب است. افرادی که جذب آب صحیح ندارند بیشتر در معرض گرفتگی عضلانی هستند. مطالعات دیگر هم نشان می دهد که از دست دادن کلسیم و منیزیم هم منجر به اسپاسم ماهیچه ای می شوند. اگر گرفتگی متناوب باشد فرد باید رژیم غذاییش را با غذاهای کلسیم و منیزیم دار و مکمل های معدنی، کامل کند.

اگر اسپاسم احتمالا خاتمه نیافت فرد باید به دکتر مراجعه کند تا دلایل ممکن دیگر را ارزیابی کند. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص مثل آفت کش ها ممکن است سبب مسمومیت شود که منجر به اسپاسم ماهیچه ای میشود. اسپاسم شدید ماهیچه ای می تواند مربوط به شرایطی مثل بیماری MS باشد.

نوع دیگری از اسپاسم ماهیچه ای گرفتگی معده است که ممکن است بر اثر آنفلوآنزای معده باشد یا با شرایطی مثل سندروم تحریک پذیر شکم(IBS). این گرفتگی کاملا دردناک است اما کنترل تدریجی آن می تواند اسپاسم متناوب ماهیچه ای را کاهش دهد. کودکانی که قولنج دارند هم از اسپاسم شکم رنج می برند که با گریه زیاد همراه است. این اسپاسم بخاطر واکنش نارس مغز به گوارش است که به همین دلیل است که قولنج بچه ها با افزایش سنشان بهبود می یابد.

آنژین نوع دیگری از اسپاسم است که زمانیکه قلب خون کافی نداشته باشد رخ می دهد که مربوط به تصلب شراین یا سختی سرخرگ ها رخ است. علل آنژین معمولا گرفتگی دردناک در ناحیه سینه، گاهی گردن و کتف ها و فک است. درمان آن عموما با درمان شرایط اساسی مسبب بیماری قلبیست و همینطور درمان طبی آنژین.

دریافت سیگنال های نادرست از مغز توسط ماهیچه های آسیب دیده هم باعث اسپاسم میشود. اغلب زمانیکه یک ماهیچه درمان شود چنین اسپاسم هایی کمتر می شوند. گاهی یک آسیب باعث حرکات اسپاسم گونه ی ماهیچه ها میشود که برای درمان نیازمند آرام بخش های ماهیچه است البته با گذر زمان اين مشكل بر طرف مي شود

روزانه بدن چقدر مولتی ویتامین نیاز دارد؟

مقدار مصرف روزانه مولتی ویتامین ها

روزانه بدن چقدر مولتی ویتامین نیاز دارد؟

بهترین رژیم آن است که مواد موردنیاز بدن به‌طور طبیعی به بدن برسد و وقتی این تامین نیاز شکل غیرطبیعی به خود بگیرد می‌تواند مضر باشد. برای اینکه بدن سالم‌تری داشته باشید، می‌توانید این مواد را در رژیم غذایی خود بگنجانید و خود را از مصرف مکمل‌های مولتی ویتامین و مینرال برهانید.

Vitamin c ( بروید سراغ خانواده مرکبات و کلم )

فایده‌ها : ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان قوی است که می‌تواند با رادیکال‌های آزاد خراب‌کننده DNA مبارزه کند و با این کار خطر سرطان را کاهش دهد. این ویتامین می‌تواند به حفظ سیستم ایمنی و افزایش HDL خون که در اصطلاح به آن کلسترول خوب می‌گویند به شما کمک کند.

مقدار موردنیاز : نیاز روزانه بدن به این ویتامین 75 میلی‌گرم است اما بعضی از کارشناسان توصیه می‌کنند تا روزی 200میلی‌گرم از آن را به بدن برسانید. لازم است بدانید اضافه ویتامین C به راحتی از بدن دفع می‌شود و هیچ آسیبی به آن نمی‌رساند.

Vitamin B6 , B12 ( گیاهخوارها حواس شان باشد )

فایده‌ها : ویتامین‌های گروه B یا به اصطلاح ب‌کمپلکس‌ها به ویژه B6 و B12 نقش مهمی در بهبود وضعیت اعصاب و عملکرد سیستم ایمنی بدن دارند. کمبود آنها می‌تواند یک عامل خطر برای مشکلات قلبی و سکته مغزی شود.

مقدار موردنیاز : شما در هر روز به 3/1 میلی‌گرم B6 و 4/2 میکروگرم B12 نیاز دارید.

Vitamin E ( ازچشم‌تان محافظت کنید )

فایده‌ها : عملکرد اصلی این ویتامین به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان است. مطالعات اخیر نشان داده این ویتامین تاثیر مثبتی بر سلامت چشم و پیشگیری از بیماری آلزایمر دارد.

مقدار موردنیاز: به طور کلی هر فرد به 5/22 واحد از این ویتامین در طول روز نیاز دارد. درمورد این ویتامین محدودیت‌هایی برای مصرف وجود دارد. درواقع حداکثر مصرف روزانه درباره آن باید مدنظر قرار بگیرد. متخصصان می‌گویند دریافت روزانه 150 تا 200 واحد از این ویتامین هم برای بدن خطری ندارد اما بالای آن مضر خواهد بود.

Vitamin K ( بروکلی بخورید )

فایده‌ها : این ماده برای انعقاد خون مفید است، علاوه بر این می‌تواند به تراکم و قدرت استخوان‌ها هم بیفزاید.

مقدار موردنیاز : بنابر مطالعات انجام شده اخیر، زنان در هر روز 90میکروگرم ویتامین K نیاز دارند.

Calcium ( مصرف کلسیم را فراموش نکنید )

فایده‌ها : کلسیم برای سلامت استخوان‌ها ضروری است و نقش بسیار مهمی در جلوگیری از پوکی استخوان‌ها ایفا می‌کند.

مقدار موردنیاز : تا 50 سالگی نیاز زنان به این ویتامین حداقل هزارمیلی‌گرم در روز است. برای بالای 50 سالگی این نیاز به روزی 1200 میلی‌گرم می‌رسد. توجه کنید که بدن نمی‌تواند بیشتر از 500 میلی‌گرم کلسیم در هر وعده را جذب کند، بنابراین بهتر است آن را در دوزهای کوچک‌تر مصرف کنید.

Vitamin D ( یک محافظ عالی )

فایده‌ها : کار اصلی ویتامین D کمک به جذب کلسیم و افزایش جذب آن است. کمبود ویتامین D می‌تواند منجر به پوکی استخوان شده و نوع خاصی از سرطان‌ها را ایجاد کند. کمبود این ویتامین می‌تواند به افزایش شانس ابتلا به دیابت نوع یک و بیماری‌های مزمن کمک کند.

مقدار موردنیاز : زنان زیر 50 سال روزانه به 200 واحد و زنان بالای 50 سال بین 400 تا 600 واحد ویتامین D در هر روز نیاز دارند (ویتامین‌های محلول در چربی مثل D و E به جای اندازه‌گیری با میلی‌گرم یا میکروگرم، با واحد اندازه‌گیری می‌شوند)

"سونوگرافی NT چیست؟"

 یکی از تست های غربالگری که برای مادران باردار در هفته یازدهم تا چهاردهم بارداری توصیه می شود، سونوگرافی NT می باشد. 

  (nuchal-translucency )

به معنای فضای شفاف پشت گردن است.

 در طی این نوع سونوگرافی، متخصص مربوطه با بررسی ابعاد و اندازه های جنین، ابتلای او به بیماری سندروم داون و برخی از ناهنجاری های کروموزومی و مشکلات قلبی مادرزادی را بررسی می کند.

 قبلا مادران تنها پس از به دنیا آمدن فرزندشان، متوجه نقص های مادرزادی و ژنتیکی در او می شدند، اما با این تکنولوژی جدید می توان قبل از ورود جنین به ماه چهارم جنینی، از ابتلای او به این ناهنجاری ها اطلاعاتی کسب کرد.

متخصص مربوطه با بررسی اندازه فضای روشن و شفاف در بافت پشت گردن، بیماری را در جنین تشخیص می دهد.

 نوزاد مبتلا به ناهنجاری مادرزادی، معمولا مایع تجمع یافته ای در ناحیه پشت گردن خود در طول سه ماه اول بارداری دارد و این فضای روشن، بزرگتر از میزان جنین های سالم و طبیعی می باشد.

 سونوگرافی ان تی باید بین هفته های 11 تا 14 بارداری انجام بگیرد، زیرا در محدوده همین سن بارداری، مایع پشت گردن جنین، شفاف و قابل بررسی است.

 سونوگرافی NT باید بین هفته یازدهم تا سیزدهم و شش روز انجام شود.

 قبل از 11 هفتگی انجام این سونوگرافی امکان پذیر نیست، زیرا جنین بسیار کوچک است و بعد از هفته چهاردهم نیز مایع شفاف پشت گردن جنین، از بین می رود.

 زنان باردار بالای 35 سال سن و خانم های بارداری که در زایمان های قبلی خود فرزندی با ناهنجاری مادرزادی به دنیا آورده اند و یا در اقوام درجه یک خود، افرادی با ناهنجاری مادرزادی و ژنتیکی دارند، باید این سونوگرافی را انجام دهند.

 علاوه بر تشخیص ناهنجاری های ژنتیکی و مادرزادی، با این نوع سونوگرافی، سن دقیق جنین و موقع دقیق زایمان طبیعی قابل تعیین است.

 همچنین در طی سونوگرافی NT ، وجود و یا عدم وجود استخوان بینی هم قابل ثبت و بررسی می باشد، زیرا در ناهنجاری های مادرزادی مثل سندروم داون، تیغه استخوان بینی تشکیل نمی شود.

 لازم به ذکر است که استخوان بینی در هر سنی از حاملگی قابل اندازه گیری می باشد و ارزش تشخیصی دارد، ولی به علت همراهی با  NT  بیشتر در ماه های سه ماهه دوم استفاده می شود.

 سونوگرافی NT و استخوان بینی، برای غربالگری بیماری های ژنتیکی شایع و نارسایی قلبی جنین استفاده می شود.

شکل استخوان بینی و زاویه آن با استخوان پیشانی در تشخیص بسیاری از بیماری ها در هر سنی کمک می کند.

 علاوه بر مواردی که ذکر شد در طی این سونوگرافی، متخصص مربوطه  با اندازه گیری نواحی مختلف بدن جنین، مثلا اندازه دور سر جنین، طول بدن، استخوان ران و استخوان بازو، سلامت جنین را تا حدی بررسی می کند.

'انجام این نوع سونوگرافی برای تمامی زنان باردار مفید است و تا حدی خیالشان را از بابت برخی ناهنجاری های جنین راحت می کند .

روابط عمومی مرکزآموزش علم سلامت

فشار خون چیست

علائم فشار خون بالا

18 دلیل فشار خون بالا

مقدار طبیعی فشار خون 120 روی 80 میلیمتر جیوه است. مقدار بین 120 روی 80 تا 139 بر روی 89 به عنوان مرحله پیش از فشار خون بالا در نظر گرفته می شود. فشار خون 140 روی 90 و بیشتر از آن نیز نشان دهنده ابتلا به فشار خون بالاست.

دو نوع فشار خون بالا وجود دارد:

1- فشار خون اصلی یا اولیه 

2- فشار خون ثانویه

فشار خون اولیه علت مشخصی ندارد و 95 درصد افراد مبتلا دچار این نوع فشار خون هستند.فشار خون ثانویه در اثر علت مشخص مثل بیماری کلیوی، تومور و قرص های ضدبارداری رخ می دهد.

فشار خون بالا باعث سختی و افزایش ضخامت سرخرگ های خونی می شود (آترواسکلروز) که این امر باعث حمله قلبی، سکته قلبی و سکته مغزی می شود

علل بروز فشار خون بالا

1- کشیدن سیگار

2- چاقی و اضافه وزن

3- بیماری دیابت

4- کم تحرکی بدن مثل نشستن طولانی پشت میز کار

5- ورزش نکردن

6- مصرف زیاد نمک و غذاهای شور

7- مصرف کم کلسیم، پتاسیم و منیزیم در غذاها

8- کمبود ویتامین D در بدن

9- مصرف الکل

10- استرس

11- افزایش سن

12- برخی داروها مثل قرص های ضدبارداری

13- زمینه ارثی و ژنتیکی

14- سابقه خانوادگی ابتلا به فشار خون بالا

15- بیماری مزمن کلیوی

16- بیماری ها و یا تومور غدد فوق کلیه

17- بیماری ها و یا تومور غده تیروئید

18- نواقص مادرزادی موجود در رگ های خونی

6 بیماری ناشی از فشار خون بالا

کنترل نکردن فشار خون بالا باعث بروز عوارض زیر در بدن می شود :

1- حمله یا سکته قلبی

فشار خون بالا باعث سختی و افزایش ضخامت سرخرگ های خونی می شود (آترواسکلروز) که این امر باعث حمله قلبی، سکته قلبی و سکته مغزی می شود.

فشار خون,فشار خون چیست,علائم فشار خون بالا

2- آنوریسم

آنوریسم‌ عبارت است از اتساع (باد کردن) یا بیرون‌زدگی دیواره یک سرخرگ در اثر ضعف دیواره سرخرگ‌.

پمپ کردن خون در رگ ها علی رغم داشتن فشار خون بالا، باعث ضخیم شدن عضله قلب می شود. در نتیجه قلب به سختی خون را پمپ می کند و دچار نارسایی می شود.

3- تنگ و ضعیف شدن رگ های خونی در کلیه ها

در این حالت کلیه ها نمی توانند به درستی کار خود را انجام دهند.

4- ضخیم شدن، تنگی و یا پارگی رگ های خونی در چشم ها

در این حالت بینایی فرد کم می شود.

5- سندرم متابولیک

سندرم متابولیک یکی از اختلالات مربوط به متابولیسم بدن است که شامل افزایش اندازه دور کمر، تری گلسیرید خون بالا، کاهش کلسترول خوب یا HDL ، فشار خون بالا و افزایش هورمون انسولین است.اگر فشار خون فرد بالا باشد، احتمال ابتلا به سایر اجزای این سندرم زیاداست. هر چقدر اجزای بیشتری از این سندرم را داشته باشید، بیشتر دچار دیابت، بیماری قلبی و سکته می شوید.

6- مشکل حافظه و یادگیری

فشار خون بالا روی توانایی فکر کردن، یادآوری و یادگیری فرد تأثیر می گذارد.